ابوالفضل خدائی: در دو ماه گذشته متنی علیه برجام در فضای مجازی دست به دست می‌شود که در آن ادعا شده متعلق به جان کری وزیر خارجه اسبق آمریکا در جلسه کنگره درباره توافق ۲۰۱۵ و امضای برجام بوده است. این مطلب با تیتر جذاب و البته مغرضانه «افشای اعداد واقعی و میزان سود و زیان آمریکا و ایران از امضای برجام از زبان وزیر خارجه وقت آمریکا» منتشر شده که در آن ادعای بسیار عجیب و قابل تأملی را مطرح می سازد: ضرر ۵۸،۵۶۰،۰۰۰،۰۰۰ دلاری ایران پس از توافق برجام!
نگاهی به جملاتی که ادعا شده گوینده آنها جان کری است نشان می دهد که این جملات بارها از زبان مخالفان داخلی برجام و از طریق همه مدیوم های رسانه ای از صدا و سیما گرفته تا روزنامه کیهان به گوش رسیده است.
یکی از این ادعاهای بی اساس که در اظهارات جعلی و منتسب به جان کری در جلسه کنگره امریکا درباره توافق ۲۰۱۵ و امضای برجام آمده است اینکه: به سبب ثباتی که برجام برای خاورمیانه ایجاد کرد بطور متوسط قیمت نفت بین ۸۰ الی ۱۰۰ دلار در هر بشکه طی ۲.۵ سال کاهش یافت.
در ادامه این متن جعلی که به شکل ناشیانه ای تنظیم و منعکس شده آمده است: صنعت پالایشگاهی ایالات متحده در سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ روزانه بیش از ۶ میلیون بشکه نفت وارد کرده است و برای هر بشکه نفت بین ۸۰ الی ۱۰۰ دلار کمتر پرداخت کرده است و ایران در آن دو سال روزانه بین ۱/۵ میلیون الی ۲ میلیون بشکه نفت فروخته است که در هر بشکه همین مقدار (۸۰ الی ۱۰۰ دلار) ضرر کرده است.
همچنین در این متن منتسب به کری آمده است: از ۱۴جولای ۲۰۱۵ تا اکتبر ۲۰۱۷ برجام بیش از یک تریلیارد دلار به آمریکا سود رسانده و حدود نیم تریلیارد به ایران ضرر مستقیم زده است.
متن ادعایی می افزاید: ما توافق ۲۰۱۵ را جوری تنظیم کردیم که ایران هیچ عامل فشاری در اختیار نداشته باشد، چنانکه دیدیم وقتی دونالد ترامپ برجام را پاره کرد ایران هیچ کاری از دستش ساخته نبود لذا به امید وانتظار بازگشت امریکا به برجام دوسال دیگر هم صبر کرد تا جایی که نفت قیمتش منفی شد.
در ادامه این متن از قول کری آمده است: من سود ایالات متحده و ضرر ایران طی این ۷ سال را محاسبه نکرده ام اما فکر میکنم رقم سود نفتی برای ما عددی ۲ ترییلیاردی باشد و ضرر آن برای ایران کمتر از یک تریلیارد نیست و تبعات آن را هم شما همه در جریان هستید؛ تورم بیش از ۵۰ درصدی در دولت قبلی ایران یکی از تبعات برجام بود. اگر ترامپ برجام را پاره نمی کرد میتوانم بگویم به یقین شما امروز دیگر با کشوری به نام ایران روبرو نبودید!
اظهارات منتسب به جان کری تنها به دولت قبل مربوط نیست و در متن ادعایی به دولت سیزدهم نیز اشاره شده و جان کری را به مثابه تبلیغاتچی و پروپوگاندیست دولت جدید در سنای آمریکا نشان داده است طوریکه حتی طرفداران دولت سیزدهم از این دولت دفاع کرده و برای آن رزومه سازی می کنند.
در این بخش آمده است: دولت جدید ایران (رئیسی) به کمک دلارهای نفتی ۱۲۰ دلاری توانست حاکمیت ایران را دوباره تثبیت کند و شورش های ناشی از گرانی مهار شدند و ایران تجزیه نشد. اما اگر برجام بود این موقعیت برای ایران پدید نمی آمد و اکنون کشوری با ۳/۵ درصد غنی سازی و فقیر با درآمد صفر نفتی بود. اما شما دوستان جمهوری خواه و بعضی دوستان امریکا (اسراییل) طاقت نیاوردید و تصمیم آقای ترامپ در خروج از برجام نتیجه درخواست و حمایت شما بود.امروز ما با ایرانی به مراتب قوی تر از ایران متعهد در برجام روبرو هستیم و چاره ای نیست که هر طور شده ایران را دوباره به برجام برگردانیم هرچند دیگر آن فرصت استثنایی تشتت و تجزیه ایران را از دست داده ایم!" نمی دانم چه زمانی باور می کنیم که ما محور قیمت گذاری انرژی در دنیا هستیم و باید آن را به نفع خود تغییر دهیم؟!
سوای از رسوا بودن این متن و با تاسف از اینکه دو رسانه اصولگرا سهوا یا تعمدا اقدام به نشر گسترده این جعلیات کرده اند این نکته قابل توجه است که حتی جریان تندرو ضد برجامی که مدعی غرب ستیزی و ضد آمریکایی بودن است برای ترویج باورها و شعارهای خود باز به خود آمریکایی ها متوسل می شود.
این بدین معنی است که تا کنون همین اظهارات که سالهاست از زبان گویندگان و منتقدان و رسانه های این جریان به خورد جامعه داده شده، باور پذیر نبوده و حالا برای باورپذیر کردن آنها دست به دامن خود آمریکایی ها شده اند و این حرف ها را در دهان جان کری گذاشته اند. این نشان می دهد که این جریان به این حقیقت اذعان داد که حنایش نزد افکار عمومی رنگی ندارد ولی حنای کری رنگ دارد.
انتشار این دست از اخبار جعلی و فیک نیوزها همواره مسبوق به سابقه بوده است و سوای از اینکه اعتبار رسانه و اعتبار مدیران سیاسی کشور را نزد افکار عمومی مخدوش می کند؛ جو بی اعتمادی و ناامیدی را نیز فراگیر می کند و در نهایت یک بازی باخت باخت برای همه جریان های سیاسی ـ رسانه است.
با این همه اما لازم است تا همه آحاد جامعه نسبت به اخبار جعلی حساس باشند و سواد رسانه ای خود را افزایش دهند. محمدرضا نوروزپور، روزنامه نگار و مدرس رسانه سال گذشته در نشست «تأثیر اخبار جعلی بر اعتبار رسانه ها» خصوصا درباره راه یافتن این نوع از اخبار جعلی که به اسم ترجمه از منابع خارجی یا به نقل از افراد یا شخصیت های برجسته بین المللی به رسانه ها راه می یابند هشدار داده بود.
نوروزپور در این نشست گفته بود: «برخی از اخبار جعلی از مسیر ترجمه اخبار خارجی به افکار عمومی راه پیدا می‌کنند. مخاطب برای اینکه در دام فیک نیوزها نیفتد باید حتما منبع اصلی خبر ترجمه شده را پیدا کند یا به اعتبار آن واقف باشد. متاسفانه برخی ترجمه های خبری در بهترین حالت اگر نگوییم از اساساً دروغ هستند، بد ترجمه‌شده‌اند و پیام را مبهم و یا بامعنی نادرست به مخاطب منتقل می‌کنند. گاهی رسانه‌ای برای اینکه یک خبر جعلی را جا بیندازد به یک رسانه معتبر خارجی استناد می‌کند که گاه دیده می‌شود آن رسانه از اساس چنین خبری نداشته است. در دوره‌ای یک نهضتی در رسانه‌ها به راه افتاده بود که هر رسانه‌ای اعم از خبرگزاری‌ها و سایت‌های اطلاع‌رسانی و حتی روزنامه‌ها لینک (URL) مطلبی را که ترجمه می‌کردند برای رجوع مخاطبان و راستی آزمایی ارائه می‌کردند اما حالا رسانه‌ها به این روش اعتنا نمی‌کنند.»
با این توضیحات، می توان همین اظهارات منتسب به جان کری را نیز راستی آزمایی کرد. با یک جستجوی ساده اینترنتی مشخص می شود که کل این مطالب کذب و جعلی است و با اهداف خاص سیاسی تنظیم و منتشر شده است.
۳۱۱۳۱۱
