وزارت خزانه‌داری آمریکا با صدور بیانیه‌ای، شش شرکت خارجی مرتبط با بخش نفت و پتروشیمی ایران را در فهرست تحریم‌های خود قرار داد. در بیانیه خزانه‌داری آمده است دفتر کنترل دارایی‌های خارجی این وزارتخانه «نهادهای حامی شرکت‌های خوشه‌ای پتروشیمی ایران» را در فهرست تحریم‌ها قرار داده است. خزانه‌داری ایالات متحده مدعی شد شرکت‌هایی را هدف قرار داده که شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس از آن برای تسهیل فروش ده‌ها میلیون دلار نفت و محصولات پتروشیمی به شرق آسیا استفاده می‌کند.
این سومین بسته تحریم‌های آمریکا علیه نفت ایران از اسفند گذشته است، زمانی که مذاکرات رفع تحریم‌ها به دلیل تعصبات غلط، تعلل در تصمیم‌گیری، زیاده‌خواهی و طرح درخواست‌های جدید به یک وضعیت بن‌بست کشیده شد. حدود دو هفته پیش هم آمریکا اسامی ۲ فرد، ۱۳ شرکت و ۲ نفت‌کش را در فهرست تحریم قرار داد و مدعی شد که این افراد و شرکت‌ها از تشکیلات صوری برای تسهیل انتقال و فروش نفت و محصولات پتروشیمی از شرکت‌های ایرانی به شرق آسیا استفاده کرده‌اند.
اما اقدام اخیر ایالات متحده آمریکا کمتر از یک روز پس از آن صورت می‌گیرد که جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده گفت‌وگوها مدعی شد برای نجات توافق هسته‌ای، پیش‌نویس جدیدی را ارائه کرده که به تعبیر او بهترین نوع پیشنهاد است. بورل در یادداشتی که در تارنمای اتحادیه اروپا منتشر شد عنوان کرد متنی را روی میز گذاشته «که با جزئیات دقیق به لغو تحریم ها و همچنین گام های هسته ای مورد نیاز برای بازگرداندن برجام می پردازد.» این متن به گفته وی، «نشان دهنده بهترین توافق ممکن است که به عنوان تسهیل کننده مذاکرات، انعقاد آن را امکان پذیر می دانم»
بورل پس از اعتراف به شکست سیاست فشار حداکثری ایالات متحده آمریکا علیه ایران تصریح کرد: «اکنون باید تصمیماتی اتخاذ شود تا بتوان از این فرصت منحصربه‌فرد برای موفقیت استفاده کرد. من هیچ جایگزین جامع یا مؤثر دیگری به غیر از برجام نمی‌بینم.» وی با تاکید بر اهمیت عنصر زمان خاطر نشان کرد: «اکنون زمان تصمیم گیری‌های سیاسی سریع، برای پایان دادن به مذاکرات وین بر اساس متن پیشنهادی من و بازگشت فوری به یک برجام اجرایی شده فرا رسیده است.»
از نظر ایالات متحده آمریکا، پیشنهاد بورل «عمدتاً همان توافقی است که از ماه مارس روی میز بوده است». ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در ادامه بازی مقصرنمایی، ایران را مانع دستیابی به توافق نهایی معرفی و ادعا کرد: ما غیرمستقیم پیام صریح خود را برای بازگشت به برجام به طرف ایرانی رسانده‌ایم، اما آنها آماده پذیرش نیستند.
اظهاراتی که در روزهای اخیر با ادبیات مشابهی از سوی مقام‌های سه کشور اروپایی تکرار شد و گویای یک پرده جدید از نمایش ضدایرانی غرب است که تلاش دارد توپ را در زمین ایران بیندازد و عدم تصمیم‌گیری تهران را عامل وضعیت کنونی مذاکرات معرفی کند.
«رچارد مور» دیپلمات اسبق انگلیس که این روزها سکان سرویس جاسوسی خارجی این کشور موسوم به «ام‌آی۶» را برعهده دارد با ایراد سخنانی در اندیشکده «اسپن سکیوریتی» ادعا کرد: توافق نهایی روی میز است و موضع قدرت‌های اروپایی و دولت آمریکا کاملا روشن است. بعید هم می‌دانم چینی‌ها و روس‌ها در این رابطه مانع شوند اما گمان نمی‌کنم ایرانی‌ها این توافق را بخواهند.
مقام‌های فرانسه و آلمان هم درحالی مواضع مشابهی را تکرار کردند که پیش‌نویس مورد اشاره، خواسته‌های ایران را در خصوص رفع مؤثر تحریم‌ها و دریافت تضمین برای جلوگیری از بدعهدی مجدد امریکا تأمین نمی‌کند.
علی باقری کنی مذاکره کننده ارشد کشورمان پیشتر به ایرنا گفته بود: آمریکائی ها باید مسئولیت رفع تحریم ها را بپذیرند. خودشان اعلام کردند که می خواهند به برجام برگردند و بار دیگر به جمع اعضای توافق ملحق شود. بدیهی است که گروه ۱+۴ و ایران در نشست های متعددی که برگزار کردند، یکی از اهداف اصلی‌شان این بوده شرایطی که امریکا باید (برای بازگشت به برجام) احراز کند، تدوین کنند. به گفته وی، «اصلی ترین، محوری ترین و مهم‌ترین» شرط برای بازگشت آمریکا به برجام، لغو تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی است.
اما در خصوص طرح پیشنهادی بورل، معاون سیاسی وزیر امور خارجه اظهار داشت که جمهوری اسلامی ایران نیز ایده‌های پیشنهادی شکلی و محتوایی خود را به‌منظور هموار ساختن مسیر برای جمع‌بندی سریع مذاکرات وین، که با هدف اصلاح یک شرایط پیچیده خسارت‌بار ناشی از خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا آغار شده، به طرف‌های مقابل ارائه داده است.
باقری با تاکید بر اینکه ما به‌صورت نزدیک با شرکای برجامی خود، به‌ویژه هماهنگ‌کننده، به‌منظور ارائه فرصتی دیگر به آمریکا برای نشان‌دادن حسن نیت و مسؤولیت‌پذیری خود کار می‌کنیم، نوشته است: ایران آماده جمع‌بندی مذاکرات در مدت زمان کوتاهی است، اگر طرف مقابل نیز آماده اقدام مشابه باشد.
صبح دیروز زمزمه‌هایی درباره احتمال ازسرگیری مذاکرات وین و جمع‌بندی گفت‌وگوها در آینده‌ای نزدیک مطرح شد. اما واشنگتن با وضع تحریم‌های جدید نشان داد که سیاست این کشور نه تنها منطق دیپلماسی را بر نمی‌تابد که همچنان به رویکرد قلدری و سرکش‌مآبانه خود اصرار می‌ورزد.
در واقع مذاکرات رفع تحریم‌ها نیز به دلیل همین الگوی ثابت، تعصبات غلط و اساسا ناتوانی دولت جو بایدن برای تصمیم‌گیری در خصوص بازگشت به برجام است که به بن بست کشیده شده و این بلاتکلیفی، سایر مشارکت کنندگان را که خواهان جمع‌بندی سریع‌تر مذاکرات هستند هم معطل کرده است.
مقامات کشورمان بارها اعلام کرده‌اند که هدف اصلی مذاکرات، رفع تحریم‌های غیرقانونی و غیرانسانی آمریکا علیه ملت ایران است. اما ایالات متحده از زمانی که دولت بایدن روی کار آمده است نشان داده که حاضر به جبران سیاست‌های غلط و خسارت‌بار خود نیست.
از این منظر و با تدابیر صورت گرفته، دانش هسته‌ای کشورمان که با زحمت و پایمردی فداکارانه دانشمندان ایرانی حاصل شده و در گذشته بهانه‌ای برای تحمیل تحریم و فشار علیه ایران بوده است، اکنون به عنوان ظرفیتی ارزشمند و هم عرض برای پیشبرد هدف رفع تحریم های ظالمانه تبدیل شده است.
بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی دیشب از صدور دستور راه‌اندازی صدها سانتریفیوژ جدید و پیشرفته خبر داد و اعلام کرد که این اقدام در راستای اجرای قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ایران و رسیدن به حداقل میزان غنی‌سازی ۱۹۰ هزار سو انجام شده که کف نیاز کشور است. کمالوندی خاطر نشان کرد که در این رابطه به آژانس بین المللی انرژی اتمی اطلاع رسانی شده است.
برای ایران، تجربه نشان داده که در غیاب یک سازوکار عادلانه قضایی یا سیاسی بین المللی برای احقاق حق و یا تضمین های معتبر برای اطمینان از رعایت توافق های بین المللی از سوی طرف های مقابل، بهترین و موثرترین تضمین، تضمینی است که وابسته به هیچ مولفه یا عنصر خارجی نبوده و به طور کامل در اختیار و تحت اراده کشور ذیربط باشد.
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در این باره گفت: اعتیاد کاخ سفید به تحریم‌ها و استفاده ابزاری از آنها، شاخصی از نظام سلطه آمریکا است و تغییر دولت‌ها در این کشور، در رویکرد آن فرقی ایجاد نمی‌کند.
وی تصریح کرد: مسئولان دولت بایدن مکررا سیاست فشار حداکثری ترامپ را یک سیاست شکست خورده و بی‌نتیجه خوانده اند اما در عمل، خود ادامه دهنده و حتی گسترش دهنده این سیاست شکست خورده بوده اند، تا جایی که حتی در روند تلاش‌های جاری برای از سرگیری مذاکرات به منظور بازگشت به توافق نیز، از این اقدام بی ثمر و مخرب دست برنمی‌دارند.
کنعانی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران اولا در برابر اصرار کاخ سفید به تداوم اعمال تحریم‌ها، واکنش قاطع و محکم و فوری از خود به نمایش خواهد گذاشت، و ثانیا همه تدابیر لازم برای خنثی کردن آثار سوء احتمالی این قبیل تحریم‌ها بر تجارت و اقتصاد کشور را به کار خواهد گرفت.
