عمل بالون زدن قلب چیست؟

به گزارش بهداشت نیوز، عروق کرونر رگ‌های خونی هستند که خون دارای اکسیژن را به عضله قلب حمل می‌کنند. به منظور پمپ کردن خون به سراسر بدن، قلب باید ذخیره دائمی از اکسیژن را داشته باشد. زمانی که خون از بطن چپ خارج می‌شود به سرخرگ اصلی بدن یعنی آئورت وارد می‌شود. در همان ابتدای سرخرگ آئورت، نزدیک بالای قلب، دو سرخرگ کرونر منشعب شده‌است که تحت عنوان سرخرگ‌های کرونر چپ و راست گفته می‌شوند. سرخرگ‌های کرونر در سطح قلب قرار گرفته و به شاخه‌های کوچکتر منشعب می‌شوند سپس به اعماق عضله قلب وارد شده و اکسیژن را به سلول‌های قلب می‌رسانند.

آنژیوپلاستی قلب یا استنت گذاری روشی است که طی آن در حین آنژیوگرافی، در صورت وجود گرفتگی و صلاح دید پزشک جهت باز کردن مسیر رگ و جلوگیری از گرفتگی مجدد با جایگذاری فنر یا استنت صورت میگیرد. برخی استنت ها با لایه ای از دارو پوشیده شده اند تا به باز ماندن رگ کمک کنند (استنت های دارویی) و برخی دیگر فاقد پوشش دارویی هستند (استنت های فلزی خالص).

آنژیو پلاستی عروق کرونر می تواند برخی از علائم گرفتگی عروق مثل درد قفسه سینه و تنگی نفس را بهبود بخشد. آنژیو پلاستی همچنین می تواند طی حمله قلبی به منظور باز کردن سریع رگ و کاهش میزان آسیب به قلب به کار گرفته شود.

دکتر مجید فرجی، متخصص قلب و فلوشیپ انژیوگرافی و آنژیوپلاستی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در این باره توضیح می دهد:

علائم بیماری گرفتگی عروق کرونر چیست و بیمار با چه علائم بالینی مراجعه می کند؟

شایع ترین علامتی که بیماران با درگیری عروق کرونر دارد این هست دچار درد قفسه سینه به خصوص در هنگام فعالیت کردن و یا تنگی نفس هنگام فعالیت میشوند، به این صورت که فرد احساس می کند مسافتی که فرد قبلا به راحتی طی میکرده است الان حتما باید در آن مسیر استراحت کند و دچار درد قفسه سینه می گردد و معمولا نمی توانند مسیر سربالایی را بروند و با سرعت راه رفتن و یا رفتن از راه پله برایشان سخت است دچار درد قفسه سینه می شوند و این درد ها در سرما بیشتر می شوند و بعد از غذا خوردن هم بیشتر است.

درد هایی که به مدت چند ثانیه به صورت درد خنجری و بصورت برق گرفتگی هستند و یا درد هایی که طولانی مدت هستند و بیمار می تواند محل دقیق درد را نشان دهد ، درد گرفتگی عروق کرونر نیست. درد های قلبی موقعیتی نیستند یعنی اگر مریض روی یک دست بخوابد درد را حس کند ولی روی دست دیگر بخوابد درد کمتر باشد، و یا با حرکات دست درد تخفیف پیدا کند یا تشدید شود، این درد قلبی نیست.

درد هایی که بالای فک انتشار پیدا کنند ، یا درد هایی که به اندام تحتانی انتشار پیدا کنند، بطور عرف می گویند به زیر ناف انتشار پیدا کنند، این ها معمولا درد های قلب نیستند ، درد های قلب میتوانند به دست راست ، دست چپ ، بصورت سوزش سر معده بروز کند ولی بصورت درد های اندام تحتانی بروز نمی کند.

این بیماری چگونه تشخیص قطعی داده می شود؟

تنها روشی که به صورت اناتومیکال مسیر رگ را نشان می دهد تنگی ان را نشان می دهد، انژیوگرافی ست، اما این یک روش تهاجمی ست و معمولا برای همه بیماران انجام نمی شود ، معمولا وقتی که فردی علائم درگیری عروق کرونر را دارد و ما این احتمال را میدهیم، یک تست تحریکی برای بیمار انجام می دهیم، این تست ها مانند اکو با استرس، تست ورزش ، و اسکن قلبی هستند.

تست ورزش به این صورت که فرد روی دستگاه تردمیل راه می رود، و به مرور زمان شیب و سرعت دستگاه بالا می رود و همزمان از فرد نوار قلب میگیریم که این در واقع به فرد استرس می دهیم و اگر تغییرات مثبتی در نوار قلب مشاهده شد ، فرد احتمال دارد دچار درگیری عروق کرونر باشد

روش بعدی استرس اکو ، در این روش دارو های تحریک کننده قلبی داده می شود، ضربان و فشار قلب را بالا می رود و همزمان اکو گرفته می شود و اگر در این اکو همزمان نواحی از قلب دچار کاهش حرکات شوند این موضوع به نفع درگیری عروقی است.

اسکن قلب هم ماده رادیو ایزوتوپ وارد بدن می کنند و بعد با ورزش یا دارو قلب را تحریک میکنند، همزمان اسکن می گیرند و اگر در نواحی مقدار جذب ماده کمتر باشد خونرسانی این نواحی کمتر است و درگیری عروق کرونری را دارند

به زبان ساده در آنژیوگرافی چه انجام می دهید؟

آنژیوگرافی به دو طریق انجام می شود هم از راه دست و هم از راه پا، معمولا از راه دست برای مریض راحت تر است و اگر در این انژیوگرافی فنر نگذاریم بیمار در عرض 5-4 ساعت از بیمارستان مرخص می شود، اما اگر از راه پا باشد معمولا مریض 24 ساعت بستری می ماند

از رگ رادیال دست و از شریان فمورال پای بیمار پانچ یا سوراخ انجام میگیرد و بعد شیت در آن قرار میدهیم و بعد کتترها (لوله پلاستیکی کوچک) را در پا از طریق شریان آئورت وارد عروق کرونر می‌کنیم و اگراز دست بود وارد شریان دست شده و بعد از طریق قوس آئورت، به عروق کرونر می‌رسیم، در آن جا ماده حاجب را تزریق می‌کنیم در داخل عروق کرونر و همزمان با دستگاه فیلم گرفته می شود.

در این حالت تنگی عروق کرونر ، یا با فنر باز می شود و یا تنگی وجود دارد که با دارو خوب می شود و یا تنگی خیلی شدید است که فرد تحت عمل جراحی باز قلب قرار می‌گیرد.

اندیکاسیون‌ها و کانترا اندیکاسیون آن را بگویید.

در واقع هیچ منع مطلقی برای انژیوگرافی نداریم اما یک سری موارد هست ک باید قبل از انژیوگرافی اصلاح شود، مثلا فردی که اختلالات الکترولیتی خونی دارد یا فردی که آریتمی ناپایدار دارد ،بهتر است این موارد اصلاح شود و بعد انژیوگرافی انجام شود.

البته در موارد اورژانسی فرد با وجود این موارد، تمام خدمات مربوط به انژیوگرافی انژیوپلاستی فنر بالن و... انجام می شود.

در تمامی مواردی که احتمال گرفتگی عروق کرونر را داریم، انژیوگرافی انجام می شود البته در انژیوگرافی یک کتتر وارد می شود و ماده حاجب تزریق می شود و فیلم گرفته می شود اما هر اقدام مداخله ای دیگری مثل فنر گذاشتن یا استنت گذاشتن، بحث انژیوپلاستی مطرح می شود.

احتمال وقوع چه عوارضی در انژیوگرافی مطرح می گردد ؟

عوارض متعددی در این روش تهاجمی مشاهده می شود . و بخاطر همین احتمالا عوارض بالا ، این عمل فقط در افرادی که درگیری عروق کرونر زیادی دارند انجام می شود ، اما روش هایی مثل اکو و نوار قلب و تست ورزش غیر تهاجمی هستند و در همه انجام می شود

حساسیت به مواد حاجب، که دچار واکنش های پوستی می شوند، و معمولا با تزریق کورتون ها کنترل می شود

شوک و دچار افت فشار خون و قندخون می شوند، پارگی عروق و خونریزی های شدید هم بطور نادر رخ میدهد و اتفاق افتادن شان برای بیمار و پزشک ناخوشایند است.

چگونه باید برای آنژیوپلاستی و استنت گذاری آماده شد؟
بسته به بیمارستان یا مرکز درمانی، ممکن است از بیمار درخواست شود 4 ساعت قبل از فرایند از هر گونه خوردن و آشامیدن خودداری کند. در صورت ابتلا به مشکلات کلیوی، ماده حاجب مقداری بر کلیه ها فشار خواهد آورد.

آنژیوگرافی و استنت گذاری چه مدت طول می کشد؟
این فرایند متغییر بوده اما در اغلب موارد بین 30 تا 60 دقیقه طول می کشد.

چه داروهایی که باید بعد از آنژیوپلاستی استفاده شوند؟

مجموعه ای از دارو ها بر اساس فشار ، ضربان ، علائم ولی داروی اصلی فنر قرص پلاویکس است که حتما باید مصرف شود حداقل تا 1 سال تا احتمال گرفتگی گرفتگی بعد از فنر زدن کاهش یابد ، البته اسپرین هم تجویز می گردد و اگر این دارو ها مصرف نشود ، احتمال درگیری مجدد را داریم

مراقبت های بعد از آنژیوپلاستی عروق کرونر را شرح دهید.

معمولا اگر انژیوپلاستی از طریق دست باید به فرد توصه میگردد تا یک مدت حدود 1 ماه ورزش سنگین و حتی بلند کردن اجسام سنگین با دست انجام ندهد ، درد های نیز با مسکن قابل درمان است ف رژیم های غذایی کم چرب و کم نمک نیز به فرد توصیه میگردد ، هم چنین قرص های تجویز شده جهت جلوگیری از گرفتگی دوباره، استنت ها و فنر ها معمولا قطعا جابجایی رخ نمی دهد چون به دیواره رگ می چسبد و این باور که افراد فکر میکنند با تکان خوردن و طناب زدن و پله رفتن ، جابجا می شوند ، اشتباه است و پس از 24 تا 48 ساعت فرد به فعالیت روزمره خود برمیگردد