فرارو- ویروسی که باعث آبله میمون می‌شود، اولین بار در اواخر دهه ۱۹۵۰ میلادی کشف شد، اما نشانه‌هایی وجود دارد که در سه تا چهار سال گذشته دستخوش تغییراتی شده که باعث می‌شود، راحت‌تر بین انسان‌ها انتقال یابد.
به گزارش فرارو به نقل از بخش جهانی بی‌بی سی، اولین موضوعی که همه باید در مورد آبله میمون بدانند این است که در واقع ارتباط کمی با میمون‌ها دارد. «ساگان فریانت» انسان‌شناس دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا می‌گوید: «این بیماری اولین بار در میمون‌ها در یک محیط آزمایشگاهی در دانمارک کشف شد، میمون‌ها را آلوده می‌کند و از میمون‌ها جدا شده است، اما آنان مخزن اولیه بیماری نیستند. ما مخزن را حیوانی می‌دانیم که می‌تواند بیماری را منتقل کند، اما از آن رنج نمی‌برد و بر اثر آن نمی‌میرد».
فریانت بیش از ۱۵ سال است که در حال مطالعه بر روی آبله میمون در نیجریه بوده و در آستانه آغاز یک پروژه تحقیقاتی جدید درست در زمان شیوع همه گیری کووید -۱۹ بود. او می‌گوید این احتمال وجود دارد، اما هنوز اثبات نشده که ویروس آبله میمون از جوندگان نشئت گرفته باشد.
او می‌گوید: «برای مدت زمانی طولانی دانشمندان فکر می‌کردند که بیماری‌های موجود در پستانداران به دلیل شباهت‌های ژنتیکی نزدیک ما تهدید کننده‌ترین بیماری‌ها برای انسان هستند و این درست است. با این وجود، ما متوجه می‌شویم که بیماری‌های عفونی جوندگان و خفاش‌ها زمانی که به سرایت بیماری‌های جدید به جمعیت انسانی فکر می‌کنیم، اهمیت فزاینده‌ای دارند».
عفونت‌هایی که از حیوانات به انسان منتقل می‌شوند به عنوان بیماری مشترک بین انسان و دام شناخته می‌شوند. برخی از عفونت‌ها هم چنین توانایی انتقال از انسان به انسان را پس از پرش از روی گونه‌ها دارند.
از این نظر آبله میمون شباهت‌هایی به کووید -۱۹ دارد با این وجود سابقه آبله میمون بسیار طولانی‌تر از پاندمی اخیر کووید -۱۹ بوده است.
آبله میمون اولین بار در سال ۱۹۵۸ میلادی در آزمایشگاهی در کپنهاگ در بین میمون‌هایی که از چند ماه پیش از آن از سنگاپور وارد شده بودند، شناسایی شد. اولین مورد مشاهده آن در انسان تا سال ۱۹۷۰ میلادی گزارش نشد تا زمانی که یک پسر ۹ ماهه که در بیمارستانی در جمهوری دموکراتیک کنگو بستری و به این ویروس آلوده شده بود. اگرچه این بیمار جوان در منطقه‌ای از جنگل‌های بارانی استوایی پر از میمون‌ها زندگی می‌کرد، پزشکان نتوانستند تشخیص دهند که او به تازگی با یک میمون آلوده در تماس بوده یا از منبع دیگری مبتلا به آبله میمون شده است. آن پسر بیمار از عفونت بهبود یافت، اما متاسفانه چند روز پس از آن به سرخک مبتلا شد و درگذشت.
آبله میمون باعث ایجاد ضایعاتی می‌شود که مشابه مواردی است که در سایر عفونت‌های آبله دیده می‌شود و به طور خاص موارد ابتلای آن بیشتر در کشور‌های آفریقایی مشاهده شده است. در ایالات متحده نیز در سال ۲۰۰۳ میلادی ۷۰ مورد ابتلا به آبله میمون گزارش شده بود.
تصور می‌شود در آن زمان این ویروس از طریق سگ‌های دشتی آلوده به ایالات متحده وارد شده بود. این حیوانات به عنوان حیوانات خانگی در کنار موش‌های کیسه‌ای گامبیایی که از غنا وارد شده بودند، نگهداری می‌شدند. موارد دیگر ابتلا به آبله میمون معمولا در افرادی که به تازگی به کشور‌های آفریقایی سفر کرده بودند در بریتانیا، اسرائیل و سنگاپور دیده شده است.
با این وجود، از ماه می۲۰۲۲ میلادی موجی از شیوع این بیماری در ایالات متحده، بریتانیا، استرالیا، کشور‌های اروپایی و کانادا گزارش شده است. در حالی که این موضوع مقام‌های بهداشتی و دانشمندان را نگران کرده، تعداد عفونت‌ها در این شیوع کمتر از موارد ابتلا به آن در آفریقا بوده است جایی که این بیماری بومی شده است.
تعیین دقیق جایی که این ویروس شیوع پیدا کرده هنوز شبیه یک داستان کارآگاهی پزشکی است. تجزیه و تحلیل ژنتیکی نشان داده که نوع ویروسی که باعث شیوع این بیماری می‌شود، متعلق به شاخه‌ای از درخت تکاملی آبله میمون است که ابتدا در غرب آفریقا ظاهر شد، اما هیچ ارتباط واضحی با کشور‌هایی که ویروس در آن بومی شده کشف نشده است.
در عوض، اکنون در میان کارشناسان بهداشت این ظن وجود دارد که ویروس ممکن است برای چندین ماه، اگر نه بیشتر در جمعیت انسانی در تعدادی از کشور‌های خارج از آفریقا به طور غیرقابل شناسایی در گردش بوده باشد. برخی از تجزیه و تحلیل‌های ژنتیکی اگرچه هنوز مقدماتی هستند و مورد بررسی قرار نگرفته‌اند، نشان داده‌اند که در اوایل سال ۲۰۱۷ میلادی بود که ویروس آبله میمون غرب آفریقا توانایی انتشار از انسان به انسان را پیدا کرد و از آن زمان تاکنون جهش زیادی پیدا کرده از جمله جهش‌هایی که ممکن است به آن کمک کند تا برخی از دفاع‌های ایمنی ما را مهار کند که باعث می‌شود، بهتر بتواند بین میزبان‌های انسان آلودگی ایجاد کند.
برخلاف ویروسی که باعث کووید-۱۹ می‌شود که عمدتا از طریق قطرات کوچکی که هنگام تنفس بیرون می‌افتند، پخش می‌شود و بسیار عفونی است، آبله میمون به آسانی قابل انتقال نیست و درعوض متکی به تماس فیزیکی نزدیک معمولا طولانی مدت برای انتقال از فردی به فرد دیگر یا حیوانی به فرد دیگر است.
«مادلین بارون» از انجمن میکروبیولوژی آمریکا (ASM) می‌گوید: «این ویروس می‌تواند در تماس با فردی انتقال یابد که دارای بثورات عفونی، مانند ضایعات و مایعات بدن است. هم چنین، این احتمال وجود دارد با لمس مواردی که ممکن است فردی که آلوده شده آن را لمس کرده باشد ویروس را دریافت کنید».
مطالعه‌ای که در مجله پزشکی نیوانگلند منتشر شد، نشان داد که در فاصله آوریل تا ژوئن میلادی، ۹۸ درصد از عفونت‌ها در ۱۶ کشور در مردانی بود که با مردان رابطه جنسی داشتند، اما علت آن مشخص نیست. این موضوع ممکن است تصادفی بوده باشد. هیچ گونه شواهدی وجود ندارد که نشان دهد آبله میمون از میان جمعیتی از مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند سریع‌تر از هر گروه دیگری انتقال پیدا می کند. هم چنین، هیچ گونه شواهدی مبنی بر مسری بودن آن برای مردان بیشتر از زنان وجود ندارد.
بارون می‌گوید: «ما نمی‌دانیم که آیا ویروس می‌تواند به طور خاص از طریق راه‌های انتقال جنسی مانند ترشحات واژینال یا مایع منی پخش شود یا خیر، اما به نظر می‌رسد که تماس بسیار نزدیک باعث گسترش شیوع آن می‌شود».
اگرچه DNA ویروس آبله میمون توسط پژوهشگران در مایع منی تشخیص داده شده، اما لزوما به این معنی نیست که این ویروس در حال گسترش است. ویروس آبله میمون بسته‌ای از اطلاعات ژنتیکی است که در پوششی از پروتئین‌ها و یک غشاء قرار گرفته است. اگر ویروس بخواهد سلول‌ها را آلوده کند لازم است همه این اجزا در حالت کار باشند و اگرچه DNA ویروسی را می‌توان در مایع منی تشخیص داد، اما ممکن است خود ویروس زنده نبوده و قادر به عفونت نباشد.
میزان مرگ و میر سویه فعلی حدود ۱ درصد است و در زمان نگارش این گزارش سه مورد مرگ بر اثر شیوع بیماری در خارج از آفریقا و پنج مورد مرگ در کشور‌های آفریقایی که این بیماری بومی آن است از ابتدای سال گزارش شده اند.
در مقایسه با سویه آفریقای مرکزی ویروس آبله میمون، نسخه غرب آفریقای آن به طور کلی با بیماری خفیف‌تر و مرگ و میر کمتری همراه است.
با این وجود، حتی اگر احتمال مرگ نسبتا کم باشد، بیماران مبتلا به آبله میمون گزارش کرده‌اند که ابتلا به آن تا چه اندازه دردناک و ناتوان کننده است.
بارون می‌گوید: «این بیماری طولانی مدت و بد است. افراد ممکن است در ابتدا علائم آنفولانزا مانند تب، سردرد و مواردی از این قبیل را احساس کنند، اما با پیشرفت بیماری جوش‌های چند مرحله‌ای ایجاد می‌شوند ضایعات می‌توانند در دهان، پا‌ها و ناحیه تناسلی همراه با تاول‌های پر از چرک ایجاد شوند».
ممکن است بین ۵ تا ۲۱ روز از زمان عفونت پیش از شروع علائم به طول انجامد اگرچه معمولا این دوره کمون یا نهفتگی ۶-۱۳ روز است و در ابتدا با سردرد، تب، درد عضلانی و خستگی در چند روز اول شروع می‌شود. یکی از ویژگی‌های متمایز ویروس تورم غدد لنفاوی است. جوش‌های روی پوست معمولا ظرف مدت چند روز پس از نمایان شدن تب ظاهر می‌شوند.
حدود سه تا چهار هفته پس از عفونت تاول‌ها در نهایت پوسته پوسته می‌شوند و می‌ریزند. با این وجود، زخم در افرادی که بهبود می‌یابند علامتی رایج است. هیچ درمان خاصی به جز دارو‌ها برای درمان علائم وجود ندارد و مانند بسیاری از بیماری‌ها شانس ابتلا به بیماری جدی یا مرگ فرد مبتلا به عواملی مانند سن و سطح ایمنی او بستگی دارد.
آبله میمون یک ویروس آجری شکل است که حامل دو رشته DNA است. این خبر خوبی است، زیرا این به بدان معناست که ویروس نسبتا پایدار است و احتمال جهش به انواع کشنده‌تر یا قابل انتقال‌تر کمتر است. ویروس Sars-CoV-۲ که باعث کووید-۱۹ می‌شود حاوی مواد ژنتیکی است که از یک RNA تک رشته‌ای ساخته شده است.
ویروس‌های RNA به گونه‌ای بسیار موثر جهش می‌یابند و به نوعی شیطانی هستند و ویروس‌های بسیار بدی محسوب می‌شوند. ویروس‌های DNA حتی با وجود ۵۰ جهش که در آبله میمون دیده شده معمولا به سرعت جهش نمی‌یابند. در نتیجه، جهش‌هایی در آن دیده نمی‌شود که بر شدت بیماری تاثیر بگذارد.
بخشی از دلیل این امر ممکن است بدان خاطر باشد که بیش از نیمی از جهش‌های مشاهده شده در ویروس طی چهار سال گذشته به عنوان «بی صدا» در نظر گرفته می‌شوند، بدان معنا که هیچ یک از پروتئین‌های ویروسی را که برای آلوده کردن سلول‌ها و فرار از سیستم ایمنی بدن به آن نیاز دارد تغییر نمی‌دهند. با این وجود، برخی از پژوهشگران از تعداد جهش‌هایی انباشته شده ویروس، در سه یا چهار سال گذشته ابراز شگفتی کرده اند.
پژوهش‌های منتشر نشده اولیه هم چنین جهش‌های بالقوه‌ای را شناسایی کرده‌اند که هنوز در ویروس دیده نشده‌اند، اما می‌توانند میزان بیماری زایی این بیماری را در صورت بروز در آینده تغییر دهند. اگر این پژوهش‌ها درست صورت گیرند می‌توانند به مقام‌های بهداشتی و دانشمندان کمک کنند تا نشانه‌هایی را که آبله میمون در حال تبدیل شدن به چیزی نگران‌کننده‌تر است بررسی کنند.
سازمان بهداشت جهانی اکنون آبله میمون را یک وضعیت اضطراری بهداشتی جهانی می‌داند. علت این امر ممکن است به آبله نیز مربوط باشد. برای تقریبا ۲۰۰ سال، ما افراد به طور معمول در برابر آبله واکسینه می‌شدند امروزه به لطف یک تلاش علمی جهانی آبله تنها بیماری‌ای انسانی است که ما از روی زمین پاک کرده‌ایم و جهان در تاریخ ۸ مه ۱۹۸۰ عاری از آبله اعلام شد.
اگرچه ویروس آبله هنوز در آزمایشگاه‌های امن وجود دارد، اما دیگر یک بیماری قابل انتقال نیست. با این وجود، ما در حال حاضر هیچ مصونیت طبیعی در برابر آبله یا ویروس‌های مشابه نداریم و با پایان کارزار واکسیناسیون آبله در اواسط دهه ۱۹۸۰ میلادی حفاظت در برابر سایر ویروس‌های آبله نیز کاهش یافت.
احتمالا زمانی که آبله را ریشه کن کردیم ایمنی گله‌ای نسبتا قوی در سرتاسر جهان داشتیم. پژوهش‌هایی وجود دارند که نشان می‌دهند اگر به عقب بازگردید و به جمعیت نیجریه نگاه کنید، مشخص می‌شود اگر آنان در برابر آبله واکسینه نشده بودند احتمالا آبله میمون‌ها را کارآمدتر پخش می‌کردند.
هنگامی که واکسیناسیون آبله متوقف شد آنتی بادی‌ها کاهش یافتند و به دنبال آن مصونیت در برابر آبله نیز کاهش یافت.
خبر خوب این است که واکسن‌های ساخته شده برای آبله در برابر آبله میمون شاید تا ۸۵ درصد موثر باشند. اگرچه اخیرا اقداماتی برای از بین بردن ذخایر واکسن آبله در سراسر جهان انجام شده، کشور‌ها در حال تکمیل منابع خود هستند. با این وجود، این اتفاق بیشتر در کشور‌های ثروتمند رخ داده است و این شاید ناامید کننده‌ترین جنبه شیوع اخیر آبله میمون باشد. ما بیش از ۵۰ سال است که درباره این بیماری می‌دانیم، اما تنها زمانی که به آمریکای شمالی و اروپا سرایت کرد توجه جهان به آن جلب شد در حالی که پیش‌تر در آفریقا در حال شیوع و سرایت بود.
داده‌های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آفریقا نشان می‌دهد که از سال ۲۰۲۰ میلادی حدود ۱۲۵۰۰ مورد (گزارش شده) آبله میمون در سراسر این قاره با دست کم ۳۶۵ مورد مرگ وجود داشته است. این در حالیست که در مناطق آفریقایی که ویروس آبله میمون بومی شده محدودیت‌هایی در زمینه تشخیص، ارائه واکسن و تخصیص منابع برای مقابله با شیوع آن اختصاص داده است. اگر شیوع کووید چیزی به ما آموخته باشد این است که جهان کوچک می‌باشد و شما نیاز به تلاشی هماهنگ برای پاسخ به بیماری‌ها دارید، زیرا بیماری‌ها حد و مرز نمی‌شناسند.
گزارش سال ۲۰۲۰ میلادی سازمان ملل در مورد خطر فزاینده انتقال بیماری‌های جدید از حیوانات به انسان هشدار داد که با تجاوز ما به زیستگاه‌های طبیعی و تاثیرات تغییرات آب و هوایی تشدید می‌شود. ما نیاز به نظارت بهتر بر همه بیماری‌های مشترک بین انسان و دام را داریم. ما به سرمایه گذاری بیش‌تری برای درک بیماری‌ها و جلوگیری از انتقال از حیوانات به انسان نیاز داریم. ما هم چنین به همکاری و ظرفیت‌سازی در کشور‌ها نیاز داریم تا برای پاسخگویی به این رویداد‌ها مجهز شوند و قطعا حفاظت در برابر بیماری نباید تنها مختص و برای جهان غرب باشد.
مانند کووید-۱۹، آبله میمون تازه‌ترین نمونه از بیماری‌هایی است که از حیوانات به جمعیت انسانی سرایت کرده است. با توجه به گسترش نسبتا آهسته آن و این واقعیت که واکسن‌هایی برای جلوگیری از آن عفونت در دسترس هستند به احتمال زیاد آبله میمون مهار خواهد شد. با این وجود، آبله میمون آخرین بیماری درون طبیعت نخواهد بود و جهان باید برای آینده آماده و هوشیار باشد.
