دو عامل مهم در بلاتکلیفی بازار نقش اساسی را ایفا میکنند. مورد اول موضوع واردات خودرو است که این انتظار را در متقاضیان ایجاد کرده که با ورود خودروهای خارجی بتوانند خودروهای باکیفیتتر یا شاید ارزانتر خریداری کنند. با این حال واردات خودرو نیز خود همچنان در ورطه ابهام و بلاتکلیفی افتاده و علیرغم وعدههای دولت و وزارت صنعت، معدن و تجارت هنوز آییننامه آن در هیات دولت به تصویب نرسیده است. بعد از تصویب دولت هم کمیته انطباق مجلس باید هماهنگی این آییننامه را با قانون اساسی بررسی کند. بنابراین امید چندانی وجود ندارد که در زمان کوتاهی تکلیف این عامل تاثیرگذار بر بازار خودرو روشن شود.
از طرف دیگر چه بسا عوامل سیاسی، تاثیرگذاری بیشتری نسبت به عامل اول در این بازار نابسامان دارند. مذاکرات احیای برجام که هفته گذشته در وین درحال انجام بود همچنان به نتیجه مشخصی نرسیده است. عاملی که به عنوان یک فاکتور تعیینکننده در نرخ ارز میتواند قیمت بازار خودرو را تا حد زیادی جابهجا کند. گزارش روز چهارشنبه «دنیای اقتصاد» به همین مساله پرداخته و مشخص کرده بود که تغییرات قیمت خودرو در بازار تقریبا سازگار با تغییرات نرخ ارز در کشور جابهجا شده است. نکتهای که متقاضیان خرید خودرو به خوبی از آن آگاه هستند و خرید خود را تا تعیین تکلیف مذاکرات هستهای به تعویق انداختهاند.
با این حال همانطور که اشاره شد تکلیف این عامل حیاتی نیز فعلا مشخص نیست. پیتر استانو، سخنگوی سیاست خارجی اتحادیه اروپا، پیش از این گفته بود که متن مورد مذاکره متن نهایی است و روز سهشنبه نیز از تهران و واشنگتن خواسته هرچه زودتر پاسخ خود را به این متن اعلام کنند. با این حال روسیه میگوید متن مذاکره میتواند مورد تغییر قرار بگیرد. با وجود این فعلا مذاکرهکنندگان به پایتختهای خود بازگشتهاند.
مرور فاکتورهای تاثیرگذار در بازار نشان میدهد بلاتکلیفی بازار خودرو تا تعیین تکلیف این دو موضوع به خصوص موضوع مذاکرات احیای برجام ادامه خواهد داشت. بنابراین به نظر میرسد بازار خودروی کشور برای خروج از باتلاق بلاتکلیفی چشم به راه اخبار رسیده از وین است. اگر تا چند وقت آینده مذاکرات هستهای به نتیجه برسد و دیوار تحریمها بشکند، جدا از تاثیرات بلندمدت خود که میتواند در صنعت و بازار خودروی کشور داشته باشد، در کوتاهمدت بازار ارز را در ایران دچار ریزش قابلتوجهی خواهد کرد. بازار خودرو نیز که همیشه تبعیت خود را از نرخ ارز به اثبات رسانده میتواند شاهد کاهش قیمت باشد. با این حال اگر مذاکرات این بار هم به نتیجهای نرسد، با توجه به ادعای طرف اروپایی مبنی بر نهایی بودن متن مذاکره، مشخص نیست که روند صعودی نرخ ارز و قیمت خودرو تا کجا پیش خواهد رفت. در این صورت گرچه ممکن است برخی به سودای کسب سود در آینده از محل افزایش قیمت خودرو در قامت متقاضی ظاهر شوند اما بخش مهمی از هرم تقاضا قدرت خرید خود را از دست خواهد داد و احتمالا پس از یک دوره کوتاه افزایش تقاضا، دوباره این رکود خواهد بود که سایه خود را بر بازار خودروی کشور سنگین خواهد کرد.
گزارشها از بازار خودرو نشان میدهد قیمتها در هفته گذشته نوسان زیادی را تجربه نکردهاند. پراید ۱۱۱ روز گذشته در بازار آزاد به قیمت ۲۰۶میلیون تومان خرید و فروش شد، درحالیکه چهارشنبه هفته گذشته قیمت این خودرو نیز روی همین مقدار بوده است. در همین مدتزمان سمند سورن پلاس روی ۳۵۰میلیون تومان، کوییک R دندهای روی ۲۱۲میلیون تومان، پژو ۲۰۷ اتوماتیک روی ۶۲۵میلیون تومان و همینطور دنای معمولی روی ۴۰۳میلیون تومان ثابت بود.
همچنین در مورد برخی از خودروها تغییرات قیمت جزئی دیده میشود که بیشتر به طرف کاهش قیمت بودهاند. طبق گزارشهای منتشرشده از بازار قیمت پژو پارس LX از ۳۷۵میلیون تومان به ۳۷۴میلیون تومان، پژو ۲۰۶ تیپ ۲ از ۳۰۲میلیون تومان به ۲۹۹میلیون تومان، تیبا صندوقدار از ۱۹۰میلیون تومان به ۱۹۲میلیون تومان و تیبا هاچ بک تولید سال ۱۴۰۰ از ۱۹۸میلیون تومان به ۱۹۷میلیون تومان تغییر کرده است. با این حال خرید و فروش چندانی به عللی که به آن اشاره شد در بازار انجام نمیشود و قیمتهای مذکور بیشتر قیمتهای اعلامشده هستند. باید دید دو فاکتوری که این روزها بازار خودرو منتظر تعیینتکلیف آنها است، این قیمتها را به چه سویی خواهند برد.