مهسا مژدهی: تایوان می تواند تبدیل به اوکراین دوم شود؟ سفر نانسی پلوسی تیرخلاص به ثبات نصفه و نیمه در تایوان بود. چین عزم خود را جزم کرده تا هرچه زودتر، این جزیره را ضمیمه خود کند. اما جنگ حرف دیگری است که کارشناسان احتمال به راه افتادن آن را خیلی بالا نمی بینند.
بیش از ۷۰ سال است که چین خود را صاحب اصلی تایوان می داند. بعد از روی کارآمدن حزب کمونیست در سال ۱۹۴۹، ملی گراها به تایوان گریختند و پکن در تمام این سال ها نتوانسته استقلال تایوان را بپذیرد و آن را بخشی از خاک خود می داند. با این حال به نظر نمی رسد که چینی ها، بخواهند راه پوتین را پیش ببرند. هر چند هر دو کشور بر سر کشورهای همسایه خود، در طول دهه ها دچار تنش بوده اند.
چین قصد دارد تا با برگزاری تمرینات نظامی و رزمایش ها در نزدیکی تایوان، نشان دهد که از مواضع خود کوتاه نخواهد آمد. چین اولین بار زمانی که نانسی پلوسی با جت نیروی هوایی در تایوان فرود آمد، رزمایشی با مانورهای شلیک مستقیم را اعلام کرد. موشک ها بر فراز تایپه به حرکت در آمدند و هواپیماهای بدون سرنشین بر فراز جزایر فراساحلی تایوان گشت زدند و کشتی‌های جنگی از خط حائل میانی تنگه تایوان عبور کردند تا به مقامات آمریکایی و دولت تایوان نشان دهند که پکن در موضع خود کاملا جدیت به خرج می دهد. وزارت دفاع تایوان در مورد این اتفاقات گفته بود: مانورهای چین روی تایوان نشان دهنده قصد پکن برای از بین بردن صلح و ثبات منطقه است. ارتش از نزدیک وضعیت را زیر نظر دارد و سطح آمادگی را برای پاسخگویی به موقع و مناسب بالا می‌برد. ارتش در مجاورت تایوان دارای قابلیت های هوایی و دریایی است و قادر به دفاع از امنیت ملی است.
این وضعیت که از دوشنبه این هفته تمدید شده، وضعیت را برای تایوانی ها دشوار کرده و آنها با یک تهدید واقعی بیخ گوش خود رو به رو هستند. تایوان هنوز و پس از دهه ها نتوانسته خود را به عنوان یک کشور مستقل در سازمان ملل بشناساند و نه این سازمان و نه کشورهای دیگر، استقلال این جزیره را نپذیرفته اند. اما تایپه در سال های اخیر موفق شده، دست به خرید سلاح از ایالات متحده بزند تا از خود در مقابل چین دفاع کند.
چین بر سر تایوان وارد جنگ خواهد شد
برخی از کارشناسان معتقدند که چین ممکن است همه این اقدامات نظامی را به عنوان یک پیش درآمد برای تهاجم نهایی به تایوان انجام دهد. قدرت نظامی تایپه با پکن قابل مقایسه نیست و همین موضوع تایوان را نگران کرده است.
شی جین پینگ رهبر فعلی چین، بیش از گذشتگان خود به ماجرای تایوان علاقه دارد. او عزم خود را جزم کرده تا هر طور شده، تایوان بخشی از چین متحد و بزرگ باشد. با این حال بلوک غرب، خود را در مقابل این خواسته قرار داده است. هر چند که تا قبل از سفر نانسی پلوسی، رییس مجلس نمایندگان آمریکا، حمایت ها از تایوان، حساب شده و چراغ خاموش به حساب می آمد.
جنگ اوکراین درس خوبی به همه طرف ها داده است. تایوانی ها به خوبی می دانند که از نظر نظامی، نمی توانند خود را برای مقابله با چین آماده کنند و برای پکن هم این موضوع روشن شده که وارد شدن به هر جنگی از این دست، می تواند آنها را وارد لوپ بی پایان درگیری کند. با همه اینها برخی از کارشناسان اعتقاد دارند، ناکامی امریکا و غرب در مقابل حفظ امنیت اوکراین، باعث شده تا پکن، جرات بیشتری برای حمله نظامی به تایوان داشته باشد. در سال های گذشته ایالات متحده سه بار در جنگ‌های بین تنگه تایوان مداخله کرده، و حتی یک بار گروه جنگی ناو هواپیمابر خود را از تنگه تایوان عبور داده است.
«وانگ یی» وزیر امورخارجه روز دوشنبه همین هفته با اشاره به جدیدترین تحولات مربوط به تنش های اوکراین اعلام کرده تایوان و اوکراین در ماهیت خود متفاوت هستند و نباید آنها را با یکدیگر مقایسه کرد. البته نمی توان این حرف وانگ یی را نشانه ای تمام و کمال از عدم اشتیاق چین به شروع یک جنگ دانست. چرا که روسیه هم تا روزهای اخر نزدیک به حمله به اوکراین مواضع مشابهی اتخاذ می کرد.
پکن چیزهای زیادی برای از دست دادن دارد که با روسیه قابل مقایسه نیستند. صادرات این کشور به سراسر جهان و به ویژه ایالات متحده باعث شده تا هر گامی را با احتیاط بیشتری بردارد. چین توسعه اقتصادی خود را در وهله نخست اهمیت قرار داده و هر چیزی که بتواند رشد اقتصادی این کشور را برای مدت طولانی تحت تاثیر قرار دهد را رد می کند. درگیر شدن در جنگی منطقه ای می تواند چین را از قافله رشد اقتصادی عقب بیندازد.
روسیه در حال حاضر بیش از هر کشور دیگری با ایران و ترکیه ارتباط اقتصادی خود را گسترش داده است. جنگ اوکراین و تحریم های پی در پی غربی ها علیه مسکو باعث شده تا پوتین نیاز بیشتری برای مبادلات اقتصادی با کشورهایی پیدا کند، که دوست روسیه به شمار می آیند. با این حال از انجایی که ایران هم در تحریم قرار دارد، سطح همکاری های اقتصادی، محدود باقی مانده است. با همه اینها، مشکلات اقتصادی بر سر جنگ اوکراین ایران را هم بی نصیب نگذاشته است.
در مورد چین اوضاع کمی متفاوت است. پکن یکی از پرقدرت ترین اقتصادهای جهان را رهبری می کند که تجارت گسترده ای با سراسر جهان دارد. ایران هر چند به عنوان یک متحد چین شناخته می شود اما سهم چندانی در اقتصاد این کشور ندارد. در صورتیکه چین با تحریم هایی مشابه با روسیه رو به رو شود، رشد اقتصادی این کشور اسیب جدی خواهید دید و کشورهایی مانند ایران که روابط خود را با بلوک شرق گسترش داده اند هم از این ماجرا متضرر خواهند شد.
۳۱۱۳۱۲
