به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، برنامه «صبح بخیر ایران» شبکه یک امروز صبح، میزبان سرهنگ علی محمد رجبی، رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرائم سایبری پلیس فتا بود تا در خصوص «کلاهبرداری در حوزه رمزارز» با ایشان گفتگو کنند، متن گفتگوی کامل بدین شرح است:
رمزارز‌ها یا پول‌های مجازی، یک سری کد‌هایی هستند که با یک سری الگوریتم‌هایی تولید می‌شوند و متناسب با اینکه مردم در دنیا چقدر با آن‌ها کسب و کار راه می‌اندازند، ارزش پیدا می‌کنند، در واقع به این کد‌های دیجیتالی که در فضای مجازی تولید می‌شوند و در کیف پول مخصوص نگهداری می‌شوند، به اصطلاح «توکن» هم می‌گویند.
فرایند تولید رمزارز‌ها یا توکن ها، خیلی سخت نیست و افرادی که مهارت‌های فنی دارند، می‌توانند آن‌ها را تولید کنند. برخی از افراد بدون شناخت از رمزارز، در این حوزه سرمایه گذاری می‌کنند و متاسفانه توسط برخی افراد سودجو مورد کلاهبرداری قرار می‌گیرند.
چند روز قبل ۶ متهم به علت کلاهبرداری بیش از ۹ هزار میلیارد تومان در استان زنجان دستگیر شدند، این افراد اقدام به معامله تعداد زیادی واحد مسکونی و تجاری در سطح شهرستان زنجان کرده و ثمن معامله از طریق بازکردن حساب خارجی و انتقال ارز دلار به کیف پول دیجیتال پرداخت شده است. در بررسی فنی کیف پول توسط کارشناسان پلیس مشخص شد ارزهای نمایش داده شده در داخل کیف پول صوری، حباب و فاقد ارزش بوده و قابلیت تبدیل شدن به ارزهای دیگری را نداشته و فقط امکان جابه جایی داخلی بین کیف پول‌های همان نرم افزار وجود دارد.
برای افزایش آگاهی مردم، به چند مورد از تهدید‌های بازار رمزارز اشاره می‌کنم:
- شایع‌ترین جرمی که الان در حوزه رمزارز‌ها اتفاق می‌افتد، افراد ناآگاه از تبلیغاتی که در شبکه‌های اجتماعی می‌بینند به افراد دیگری تحت عنوان مشاوران و کارشناسان حوزه رمزارز اعتماد می‌کنند و مبالغی را در فضای مجازی به این افراد می‌دهند تا برایشان رمزارز خریداری کنند. برخی از کارشناسان جعلی پول را از افراد ناآگاه می‌گیرند و بدون اینکه رمزارزی بخرند، ارتباط شان را با افراد قطع می‌کنند و برخی دیگر از کارشناسان جعلی، رمزارز خریداری می‌کنند و آن را به افراد تحویل می‌دهند، اما رمز کیف پول را پیش خودشان نگه می‌دارند و بعد از مدتی کیف پول را تخلیه می‌کنند.
- تهدید دیگری هم وجود دارد که مربوط به خرید رمزارز‌های بی ارزش است؛ در این روش، افراد کلاهبردار توکنی را طراحی می‌کنند و با تبلیغات گسترده در فضای مجازی و با آوردن افراد معروف پشت این توکن به آن اعتبار می‌دهند و وقتی افراد زیادی به اعتبار افراد معروف آن را خریداری کردند، یک باره فرد معروف از شبکه کنار می‌کشد و رمزارز سقوط می‌کند، متاسفانه افراد زیادی از خرید این گونه توکن‌های بی ارزش آسیب می‌بینند.
- تهدید دیگر، گرفتار شدن با بدافزار‌ها است؛ این رمزارز‌ها که دیجیتال است در یک کیف پول دیجیتال نگهداری می‌شود، مجرمان این کیف پول را به صورت جعلی طراحی می‌کنند و به روش‌های مختلفی به قربانی خودشان منتقل می‌کنند و فرد قربانی این بدافزار را روی موبایلش نصب می‌کند و وقتی یوزرنیم و پسورد را وارد این کیف پول جعلی می‌کند، هکر این اطلاعات را دریافت کرده و با کیف پول اصلی، تخلیه کیف پول را انجام می‌دهد و فرآیندی که اتفاق می‌افتد یک فیشینگ است که به وسیله نرم افزار موبایلی انجام می‌شود.
- نوع دیگر فیشینگ، از طریق صرافی‌های جعلی انجام می‌شود، عده زیادی از کسانی که وارد این عرصه می‌شوند برای اینکه بتوانند پول هایشان را تبدیل کنند و نوسان بازار را بگیرند و یا تبدیل به پولی کنند که قابل خرج کردن باشد مانند ارزهای رایج، از صرافی‌های مربوطه استفاده می‌کنند و در این حالت کلاهبرداران فیشینگ صرافی راه می‌اندازند یعنی یک سایت کاملا شبیه به صرافی اصلی راه اندازی می‌کنند و فرد به این صرافی جعلی هدایت می‌شود و بعد از وارد کردن یوزرنیم و پسورد هکر به اطلاعات حساب اصلی در صرافی دسترسی پیدا می‌کند.
- یک مخاطره دیگر وجود دارد، خیلی از صرافی‌های معروف دنیا که حجم زیادی از حوزه رمز ارز‌ها را دارند، ایرانی‌ها را تحریم کرده اند و حساب‌های کاربری در این صرافی‌ها بلاک می‌شوند و برخی از صرافی‌ها در یک بازه زمانی اخطار می‌دهند و این دارایی‌ها را مصادره می‌کنند و فرد، دیگر به دارایی خودش دسترسی ندارد. برخی افراد برای اینکه این تحریم‌ها را دور بزنند، هویت‌های جعلی در کشور‌های همسایه ساختند و امروز که می‌خواهند دارایی شان را بردارند، چون هویت جعلی دارند حسابشان و دارایی شان در صرافی است و نمی‌توانند خارجش کنند و این هم گرفتاری دیگری است که در این حوزه وجود دارد.
- بحث دیگر هک شدن کیف پول‌ها یا هک شدن حساب‌های کاربری در این صرافی‌ها است که به روش‌های مختلف از افراد یوزرنیم و پسورد گرفته می‌شود و گرفتاری‌های زیادی هم به وجود می‌آید.
کسی که وارد حوزه رمز ارز می‌شود باید بداند که حداقل با شش تا هفت تهدید بزرگ مواجه است و افرادی که گرفتار می‌شوند فرآیند رسیدگی شان در پلیس فتا بسیار پیچیده است و پرونده‌ها عمدتا بین المللی می‌شوند.
کلاهبرداری پانزی در ارزهای دیجیتال
برخی‌ها ممکن است بگویند ما اعتماد نمی‌کنیم و رمزارز نمی‌خریم و سراغ روش‌های دیگر سرمایه گذاری مبتنی بر رمز ارز می‌روند که اینجا کلاهبرداری‌های دیگری به نام کلاهبرداری‌های پانزی مطرح می‌شود.
در سال‌های گذشته شرکت‌های هرمی در ایران فعالیت کردند و افراد زیادی هم متضرر شدند، آن موقع شرکت‌های هرمی کالایی را می‌فروختند و شبکه می‌گرفتند و آن سرشبکه از فروش کالا درآمدی را کسب می‌کرد و آن کالا در واقع یک کالای بی ارزش بوده و پولی که بابتش پرداخت می‌شد اصلا ارزش آن را نداشت و نمونه‌های متعددش را در ایران داشتیم، این مدل الان در فضای مجازی آمده و در قالب رمز ارز‌ها پیاده می‌شود که به آن کلاهبرداری پانزی می‌گوییم.
در نمونه اخیر مجموعه‌ای به نام تیمون ۵۵ که در استان‌های آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی افراد زیادی درگیر آن شدند، متاسفانه افراد پول می‌گذاشتند و ماهیانه دو برابر پول پرداخت می‌کردند. با یک محاسبه ساده هیچ کسب و کاری در هیچ جای دنیا نمی‌تواند پول شما را در ماه دوبرابر کند و افرادی که وارد این عرصه شدند از ابتدایی‌ترین اطلاعات بازار رمز ارز‌ها خبر نداشتند و دوستان باید بدانند رمز ارز معروفی مانند بیت کوین از ۶۰ هزار دلار امروز به ۲۵ هزار تا رسیده است یعنی در فاصله کمتر از یک سال این همه افت کرده است و این یک نوسان وحشتناک دارد حالا خود بازار رمز ارزی که اینگونه نوسان بوده چطور می‌تواند در ماه دو برابر پول بدهد علامت سوال جدی است که هرکس وارد این عرصه شد باید از خودش می‌پرسید و این نکته جدی است که باید بدانند این تبلیغاتی که گفته می‌شود ما دارایی‌های شما را چند برابر می‌کنیم قطعا بدانند کلاهبرداری است. این شبکه اول شروع به فعالیت می‌کند و کسانی که اول ورود می‌کنند ممکن است سود‌هایی هم دریافت کنند شبکه که گسترده شد، متلاشی می‌شود و وب سایت بالا نمی‌آید و افرادی که پول داده اند، پولشان از دست رفته و هیچ هویتی هم وجود ندارد که پیگیری کنیم.
برای ورود به بازار رمزارز‌ها حتما باید دانش امنیتی، تحلیل بازار اقتصادی و فناوری اطلاعات داشته باشید و اگر این ۳ دانش را ندارید و فکر می‌کنید براساس تبلیغات شبکه‌های اجتماعی می‌خواهید وارد این عرصه شوید به شدت پرهیز کنید. پای حوزه رمزارز‌ها به حوزه متاورس هم کشیده شده است و الان کلاهبرداری‌های زیادی تحت عنوان خرید زمین در این حوزه انجام می‌شود، حواستان باشد این سرمایه گذاری‌های هیچ آورده‌ای ندارد و با دانش و آگاهی وارد این عرصه‌ها شوید.
سایت پلیس به نشانی https://cyberpolice.ir/ بخش فوریت‌های سایبری ۲۴ ساعته بصورت چت در دسترس مردم است و شماره تلفن ۰۹۶۳۸۰ هم در اختیار عزیزان است که می‌توانند مشاوره بگیرند و مواردشان را اعلام کنند.
