به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، سال گذشته بسیاری از زیستگاه های حیات وحش ایران شاهد طغیان طاعون نشخوارکنندگان کوچک بودند، به نحوی که این بیماری حداقل در ده کانون بحرانی در هشت استان کشور مشاهده شد و لاشه بیش از 400 راس چارپا شامل کل، بز، قوچ و میش در زیستگاه های مختلف جمع آوری شد و البته آمار واقعی تلفات قطعا بیشتر از تعداد لاشه های مشاهده شده است.
طاعون نشخوارکنندگان کوچک یک بیماری مشترک بین برخی چارپایان علفخوار یا به عبارت دیگر حیات وحش زوج سُم شامل کل، بز، قوچ و میش با دام اهلی است که معمولا در محل های تماس مشترک دام و حیات وحش از جمله آبشخورهای موجود در زیستگاه هایی که مرتع داران از آن استفاده می کنند، از دام آلوده به حیات وحش منتقل می شود. البته باید توجه داشت که طاعون نشخوارکنندگان کوچک قابل انتقال به انسان نیست.
در این میان در هفته های اخیر خبرهایی از شیوع مجدد این بیماری در برخی زیستگاه های حیات وحش بخصوص در استان های البرز و یزد به گوش می رسد. این در حالی است که سال گذشته با طغیان این بیماری در بسیاری از استان های کشور، قرار شد سازمان دامپزشکی کشور برنامه هایی را برای پوشش کامل واکسیناسیون دام اهلی در برابر طاعون نشخوارکنندگان کوچک انجام دهد، اما با وجود تلاش های این سازمان، هنوز این برنامه ها به نتیجه صد درصدی نرسیده است و همچنان احتمال انتقال این بیماری از دام اهلی به حیات وحش وجود دارد.
این نکته ای است که حسن اکبری، معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست در گفت و گو با رکنا روی آن دست گذاشت و اظهار داشت: ما امسال هنوز شاهد طغیان طاعون نشخوارکنندگان کوچک به شکل سراسری در سطح کشور نبوده ایم، اما تلفات محدودی از این بیماری در میان حیات وحش در برخی زیستگاه ها مشاهده شده است؛ به نحوی که ما تا امروز در سال 1401 مجموعا کمتر از 20 مورد تلف شدن حیات وحش بر اثر ابتلا به طاعون نشخوارکنندگان کوچک را مشاهده کرده ایم.
وی افزود: بیشترین تلفات طاعون نشخوارکنندگان کوچک در سال جاری مربوط به استان یزد است، به نحوی که در یکی از سایت های تکثیر در این استان بیش از 10 راس حیات وحش بر اثر ابتلا به این بیماری تلف شدند. اما در سایر استان ها تعداد موارد مشاهده شده طاعون نشخوارکنندگان کوچک بسیار محدود بوده است.
اکبری در بخش دیگری از صحبت های خود گفت: هنوز زمان زیادی تا پایان سال باقی است و احتمال دارد مجددا شاهد شیوع گسترده طاعون نشخوارکنندگان کوچک باشیم، اما خوشبختانه هنوز وضعیت ما به وخامت سال 1400 نیست، زیرا در سال گذشته این بیماری در ده کانون بحرانی در هشت استان کشور شایع شد و همکاران ما بیش از 400 لاشه حیات وحش را از این کانون ها جمع آوری کردند.
وی در ادامه تاکید کرد: واکسیناسیون کامل دام اهلی تا حد زیادی می تواند جلوی مرگ حیات وحش بر اثر ابتلا به طاعون نشخوارکنندگان کوچک را بگیرد، زیرا به طور کلی، این بیماری از دام اهلی به حیات وحش منتقل می شود و مسائلی مثل عدم پوشش مناسب واکسیناسیون، جابه‌جایی بدون مجوز دام، قاچاق دام اهلی و استفاده از آبشخورهای مشترک توسط دام واکسن نزده با چارپایان زوج سم می تواند به شیوع گسترده بیماری در میان حیات وحش دامن بزند.
این مقام ارشد سازمان حفاظت محیط زیست کشور گفت: ما مکاتبات زیادی را با سازمان دامپزشکی برای تکمیل واکسیناسیون دام اهلی در سراسر کشور و رسیدن به پوشش صد درصدی واکسیناسیون داشته ایم. این دوستان نیز گفته اند که طبق تعهدات جهانی خود، برنامه دارند که طاعون نشخوارکنندگان کوچک را تا سال 2030 به صورت کامل ریشه کن کنند.
اکبری ادامه داد: اگر سازمان دامپزشکی بتواند به تعهد خود مبنی بر ریشه کنی طاعون نشخوارکنندگان کوچک تا سال 2030 عمل کند، بازهم برای ما قابل قبول است. ولی به نظر می رسد هنوز مشکلاتی برای تکمیل پوشش واکسیناسیون از جمله قاچاق یا جابه‌جایی بدون مجوز دام و عدم استقبال مناسب دامداران در برخی مناطق از واکسیناسیون بر سر راه سازمان دامپزشکی کشور وجود دارد؛ بخصوص که در برخی مناطق واکسیناسیون دام اهلی با هزینه انجام می شود و دامداران استقبال زیادی از واکسیناسیون هزینه بر دام های خود نمی کنند.
وی در پایان تصریح کرد: ما از دوستان سازمان دامپزشکی می خواهیم برای جلوگیری از تکرار طغیان سال گذشته طاعون نشخوارکنندگان کوچک، پوشش واکسیناسیون دام اهلی در برابر این بیماری را حداقل در مناطق حفاظت شده و اطراف آن به صد درصد برسانند، البته در برخی استان ها این اتفاق رخ داده، اما هنوز این موفقیت در سراسر کشور به دست نیامده است.
