دکتر یاسر نژادی در گفتگو با خبرنگار بهداشت نیوز با اشاره به اینکه درد زانو در سنین مختلف علل شایع متفاوتی دارد،گفت: یعنی مثلا اگر زیر سن 30 سال ما درد در ناحیه زانو داشته باشیم، تشخیصش با درد در ناحیه زانو در سنین بالاتر مثلا بالای 50 یا 60 سال متفاوت است.
دلایل ابتلا به زانودرد در سنین مختلف
وی اشاره کرد: در جوانان بیشترین علل شایع ابتلا به زانودرد، کندرومالاسی پاتلا (نرمی کشکک زانو) و ساییدگی روی کشک است و به خاطر تحرک های بالای بدنی در جوانان ممکن است آسیب های ورزشی و تروما نیز منجر به درد شود.
این جراح و متخصص ارتوپدی افزود: در سنین میانسالی نیز برخی بیماری های فیزیولوژیک که براساس آزمایش خون مشخص می شود مانند نقرس منجر به آرتروز و زانودرد می شوند.
نژادی خاطرنشان کرد: هر چه سن بالاتر می رود و فرد مسن می شود، به خاطر مکانیسم مکانیکی زانو به عنوان یک مفصل، سایش زانو افزایش یافته یافته و به سمت آرتروز می رویم و از غضروف زانو ساییده می شود و یک سری زائده هایی ایجاد می شود که حالت خارِ شتر دارد و نوعی زائده ی استخوانی هست که باعث درد می شود.
وی در خصوص بیشترین گروه سنی درگیر با زانودرد گفت: گروه سنی ای که بیشتر درگیر زانو درد می شود افراد بالای 50 سال هستند که دلیل اصلی زانودردشان آرتروز هست که در این سن افرادی که لاکسیته لیگامانی یا شلی لیگامانی داشته باشند، سن شناسنامه ای آن ها با سن فیزیولوژیکشان متفاوت است و تظاهرات دردشان شدید و به سمت داخل پا هست.
چرا سن ابتلا به زانودرد کاهش یافته است؟
عضو انجمن فوق تخصصی جراحان زانو تصریح کرد: به طور واضح سن ابتلا به زانو درد کاهش یافته است. ما در روستاها افراد مسنی داریم که از کوه ها و سربالایی ها بالا و پایین می روند و کارهای سخت مانند کشاورزی و گله داری می کنند، در اینها ما توقع داریم که مفصل زانوی آن ها سایش پیدا کرده باشد اما اتفاقا در این افراد درد را کمتر می بینیم.
نژادی اضافه کرد: به دلیل بد شدن تغذیه و اضافه وزن افراد درد زانو را در سنین پایین تر دارند. افرادی که ورزش نمی کنند و آتروفی عضلاتی یا ضعف عضلات دارند آن ها هم مستعد دردهای زانو هستند زیرا ماهیچه ها توانایی حفظ مفصل را ندارند.
وی با بیان اینکه زنان سه برابر مردان دچار آرتروز و زانو درد می شوند، بیان داشت: دلیل شیع بیشتر زانودرد در زنان شاید هورمون های زنانه ی استروژن باشد که باعث نرمی لیگامان ها و تاندون های نگهدارنده ی مفاصل می شود یا مثلا آرتروز در انگشت های دست در خانم ها شیوع زیادی دارد به دلیل انجام بیشتر کارهای منزل.
این علائم زانودرد اورژانسی است
این متخصص و جراح ارتوپد به بهداشت نیوز گفت: درد در زانو همیشه نشانه ای است که هشدار می دهد نیاز به پیگیری وجود دارد و گاهی شرایط اورژانسی است مانند آرتریت سپتیک که درد شدید همراه با قرمزی و تغییر دما مانند تب در مفاصل هست که باید سریعا مراجعه شود تا به سپتیسمی و چرک در خون منجر نشود.
نژادی ادامه داد: درد زانو در سنین جوانتر که گرمی و تورم و موارد ضربه هم نبوده، می تواند ناشی از کندرومالاسی پاتلا یا کشکک باشد که اورژانسی نیست و افراد می توانند هر وقت نیاز هست به پزشک مراجعه کنند.
وی در رابطه با روش های پیشگیری از درد در ناحیه زانو اظهار داشت: در خصوص پیشگیری از زانو درد، ما علاوه بر بیومکانیک در مفاصل بدن یعنی محاسبات ریاضی که در بدن و محور اندام ها وجود دارد، بحثی به نام "ورزش" داریم و ورزش کردن در تقویت عضلات و مفاصل و دوری از درد مؤثر است. اینکه چه نوع ورزش هایی می توان انجام داد که درد را رفع کنیم و مفاصل را بهبود دهیم نیز مهم است.
بالا و پایین رفتن از پله و وزن بالا برای زانوهای شما سم است!
عضو انجمن تروما سوییس گفت: بالا و پایین رفتن از پله نیز ارتباط مستقیمی با زانو درد دارد خصوصا هنگام پایین رفتن از پله 20 برابر وزن شخص بر زانو وارد می شود مثلا اگر کسی 70 کیلو وزن دارد، 1400 کیلو هنگام پایین رفتن از پله به زانویش فشار و وزن وارد می شود. اضافه وزن نیز روی زانو درد موثر هست و کم شدن یا اضافه شدن هر یک کیلو، 20 کیلو فشار بر زانو وارد می کند یا از روی آن بر می دارد.
نژادی استفاده از تردمیل های خانگی را برای زانوها مناسب ندانست و عنوان کرد: زیرا اغلب تردمیل های خانگی آنتی شوک ندارند، البته شرکت های معتبری تردمیل های قیمت های بالا با تکنولوژی بالا تولید می کنند که تهیه آن برای منزل مقدور نیست.
ورزش های آبی برای پیشگیری از زانودرد بسیار مفیدند
وی تأکید کرد: بهترین روش پیشگیری از زانو درد پیاده روی در آب و شنا در استخر هست که به طور طبیعی و ذاتی و سنتی می توانیم اکثر عضلات بدن را درگیر کنیم و در کل ورزش های آبی برای مفاصل بسیار مفیدند.انجام ورزش های اختصاصی تر برای تقویت زانو نیز زیر نظر پزشکان باید آموزش و انجام شود.
این جراح و متخصص ارتوپدی گفت: دو زانو نشستن و چهار زانو نشستن که جزء عادات ما ایرانیهاست برای سلامت زانو بسیار نامناسب هستند. انجام ورزش هایی چون فوتبال، اسکی و تنیس نیز ورزش های حادثه خیزی هستند که حتما قبلشان باید بدنسازی مناسب انجام شود و اگر بدن به خوبی گرم نشده باشد می توانند به زانو آسیب بزنند.
یاسر نژادی یادآور شد: پیاده روی در آب بهترین نوع پیاده روی است و سپس به ترتیب پیاده روی در چمن ،شن و سطح آسفالت و سیمان توصیه می شود اما در کل پیاده روی در سطح مسطح بهتر است.
عضو انجمن فوق تخصصی جراحان زانو گفت: ما دویدن شدید و تند را توصیه نمی کنیم مگر اینکه در سینوس قرار گیرد یعنی چند دقیقه پیاده روی معمولی، بعد دویدن آرام و سپس دویدن تند و دوباره برگشت به حالت پیاده روی کردن، می تواند مفید باشد.
