خبرگزاری فارس، معصومه درخشان- مسجد در صدر اسلام نه صرفا یک محل عبادی، بلکه کانون همه فعالیت های دینی، سیاسی، نظامی و حکمرانی بود و رسول مکرم اسلام نیز با ورود به مدینة النبی با پایه گذاری مسجد نبوی، این مکان را پایگاه نبوت و مرکز حکومت نوپای اسلام قرار داد و مسجد، محل گره گشایی از مردم بود.
در سال های اولیه انقلاب اسلامی در ایران نیز مساجد، بخشی از کارکرد واقعی خود را باز یافتند و با محور قرار گرفتن امام و مسجد، هر محله به یک پایگاه مستحکم برای حمایت از انقلاب و نظام تبدیل شد و از رسیدگی به مشکلات مستضعفان توسط امام مسجد تا اعزام سربازان به جبهه های جنگ، همه در این سنگر مقدس صورت می گرفت.
امام خامنه ای فرمود: اگر مسجد، کیفیت شایسته خود را بیابد، هزینه های مادی و معنوی بسیاری از دوش جامعه و حاکمیت برداشته خواهد شد.[۱] ایشان امام جماعت را محور مسجد[۲] و رئیس و مدیر طبیعی مسجد[۳] می دانند. خیلی روشن است که با این تعابیر، مسجدی که تنها محل اقامه نماز و نهایتا برخی مراسم معنوی است، نمی تواند باری از دوش جامعه بردارد و امام جماعتی که خود را منحصر در محراب و منبر بداند، نمی تواند وظیفه امامت مردم را به درستی ادا کند.
مسجد، مرکز اداره امور و حکمرانی محلی است[۴] و روحانی باید به عنوان امام محله از ظرفیت های مردمی و طبیعی محله برای حل مشکلات استفاده کند. با گسترش طرح امام محله و ظرفیتی که مساجد و روحانیون در سراسر کشور دارند، کارکرد دین در اصلاح دنیا و آخرت مردم بیشتر به منصه ظهور خواهد رسید و با امید به خدا مساجد با محوریت امام محله، در خدمت جامعه پردازی و تمدن سازی قرار خواهند گرفت.
مسجد حاج اسد با قدمت ۱۵۰ ساله در محله کوچه باغ تبریز به یک سنگر و پایگاه فرهنگی برای نوجوانان و جوانان تبدیل شده و روحانی جوان این مسجد با انس و الفتی که با اهل محل دارد باعث ایجاد همدلی بین نوجوانان، جوانان، اصناف، کسبه و اهل محل شده است.
حجت الاسلام بهنام اصولی روحانی جوان و خوش فکر این مسجد است که تلاش می‌کند در این مسجد نیروهایی در تراز انقلاب تربیت کند. نیروهای جوانی که می‌توانند با استفاده از ظرفیت مسجد و پایگاه‌های فرهنگی از نیروی جوانی خود بهره‌مند شوند.
زندگی طلبگی باعث شده است این روحانی جوان در شهرهای مختلف زندگی کرده و آثار فعالیتهای دینی و فرهنگی وی در محلات گوناگون شهر دیده شود.
پنج سال پیش بود که او به محله کوچه باغ آمد و امامت مسجد حاج اسد را به عهده گرفت. مسجدی که شاید فعالیتش تنها در اقامه نماز خلاصه می‌شد ولی اکنون این مسجد به سنگر فرهنگی و دینی جوانان تبدیل شده است.
او وقتی وارد پایگاه شد آستین‌های همت را بالا زد و شروع به بازسازی و مرمت پایگاه مقاومت کرد. با جذب کمک‌های مردمی بازسازی، رنگ‌آمیزی و تجهیز پایگاه مقاومت مسجد سرعت بیشتری به خود گرفت و در نهایت به یک پایگاه مجهز و جوان پسند تبدیل شد.
در مسجد حاج اسد در محله کوچه باغ به دیدار این روحانی فعال و سختکوش رفتم تا از تجربه‌های فرهنگی و کار برای نوجوان و جوانان صحبت کند.
شهدا به مسجد رونق بخشیدند
این روحانی جوان صحبت‌هایش را با ذکر قدمت مسجد حاج اسد شروع کرد و گفت: در رویکرد تربیتی، مساجد کانون اصلی تربیت فرهنگی، اعتقادی، عبادی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جامعه محسوب می‌شوند.
مسجد حاج اسد با قدمت ۱۵۰ ساله یکی از مساجد فعال محله کوچه باغ است که ۲۶ شهید دفاع مقدس از جوانان این مسجد بودند و شهید محمد صابری تنها شهید این مسجد در ایام پیروزی انقلاب اسلامی است.
برگزاری یادواره شهدا در سال ۹۷ برای شهدای این مسجد اولین برنامه‌ای بود که بعد از استقرار این روحانی جوان برگزار شد.
برگزاری یادواره شهدا باعث ایجاد ارتباط بیشتر بین امام جماعت و اهالی محله بوده و همین موضوع باعث رونق گرفتن این مسجد شد.
اصولی صحبت‌هایش را ادامه داد و افزود: اولین یادواره شهدای مسجد به خوبی برگزار شد و نوجوانان و جوانان بعد از برگزاری یادواره شهدا ارتباط بیشتری با مسجد برقرار کردند. با رفت و آمد جوانان به مسجد تصمیم گرفتیم به فکر جای مستقل برای جوانان باشیم بنابراین پایگاه مقاومت شهدای مسجد حاج اسد را بازسازی و مرمت کردیم تا برنامه‌های مختلفی اجرا شود.
افزایش کمیت و کیفیت برنامه‌های مسجد
با جذب امکانات آموزشی و ورزشی، مانند سالن، استخر و و... تلاش کردیم کمیت و کیفیت فعالیتهای صورت گرفته را افزایش دهیم. همچنین ورزش صبحگاهی نیز در پارک محله با حضور ۴۰ نفر از نوجوانان و جوانان به همراه صبحانه برگزار می‌شود.
امام جماعت مسجد حاج اسد با اشاره به فعالیت این مسجد در ایام کرونا اظهار داشت: با وجودی که در ایام کرونا مساجد تعطیل شدند ولی مسجد حاج اسد فعال بود، با حضور ۴۰ نفر از اعضای پایگاه گروه جهادی مسجد حاج اسد را تشکیل داده و محلات را پایش می‌کردیم. با ضدعفونی کردن معابر و مناطق و توزیع بسته‌های معیشتی تلاش می‌کردیم با امیدواری به مردم آنها احساس غربت نکرده و روحیه آنها افزایش پیدا کند.
با همکاری دوستان جهادی سه هزار عدد ماسک دوخته شد همچنین پنج هزار عدد ماسک نیز با هزینه شخصی تهیه کردیم، علاوه بر ماسک دو هزار بسته معیشتی در بین خانواده‌های نیازمند توزیع شد.
اردوهای ورزشی در دستور کار
یکی از برنامه‌های تفریحی این مسجد اردوهای تفریحی و زیارتی است که حجت الاسلام اصولی در جزئیات این اردوهای زیارتی اظهار داشت: در کنار برنامه‌های عقیدتی و آموزشی اردوهای زیارتی و تفریحی نیز برای نوجوانان و جوانان برگزار می‌شود که از آن جمله می‌توان به اردوی فرهنگی، زیارتی شهر قم، جمکران و ری و اردوی تفریحی به روستای ایوند و اردوگاه الغدیر ویژه برادران اشاره کرد.
تجهیز پایگاه با هزینه‌ای معادل ۸۰ میلیون تومان با کمک خیرین و در ادامه اجرای طرح تابستانی در طی این سال‌ها یک پای ثابت برنامه‌های فرهنگی و آموزشی پایگاه است.
فعالیتهای فرهنگی و آموزشی این پایگاه باعث شد در بین ۴۷۰ پایگاه مقاومت به عنوان پایگاه ویژه انتخاب شوند.
طرح‌های تابستانی این مسجد در مدرسه سمیه سه روز در هفته در سالن ورزشی و کلاس‌های آموزشی شامل کلاس رایانه، تقویت درسی، احکام، مهارت‌های زندگی و سواد رسانه‌ای در روزهای زوج برگزار می شود.
وی درباره چگونگی جذب و همکاری نوجوانان با مساجد گفت: با حمایت بسیج دانش‌آموزی با مدارس ارتباط داشته و طرح‌های اجرا شده در مساجد به دانش‌آموزان اطلاع رسانی شده و آنها نیز در برنامه‌ها مشارکت دارند.
بزرگداشت مناسبت‌های ملی و مذهبی
همچنین در اجرای طرح شهید سلیمانی اطلاعات ۷۰۰ خانواده کرونایی احصاء شده و در ادامه ارتباط با این خانواده‌ها حفظ شده است.
یکی دیگر از برنامه‌های این مسجد بزرگداشت مناسبت‌های ملی و مذهبی است و در این زمینه برگزاری اعیاد اسلامی در اولویت قرار دارد. به همین مناسبت عید بزرگ غدیر با هماهنگی شهرداری منطقه ۴ و ستاد غدیر در پارک محله کوچه باغ برگزار شد.
در این مسجد اتحاد حرف اول را می‌زند
یکی از اهداف این روحانی جوان ایجاد وحدت و یکپارچگی در بین تشکل‌های مذهبی درون مسجد است که در این زمینه می‌گوید: با همه اختلاف سلیقه‌هایی که وجود دارد همه ما باهم هستیم و اتحاد بین همه تشکل‌ها وجود دارد.
هیات شاه حسین گویان، هیات زنجیر زنان، نمازگزاران و اعضای پایگاه مقاومت شهدای مسجد حاج اسد همگی با همدیگر با ایجاد وحدت رویه در کنار هم بوده و با اعتماد به یکدیگر طرح‌های گوناگون در این مسجد اجرا می‌شود.
مطالبه‌گری می‌کنیم
مطالبه‌گری بخش دیگری از فعالیتهای این مسجد است که درخواست‌ها و مطالبات محله کوچه باغ با برگزاری میز خدمت به گوش مسوولان می‌رسد. در یکی از جلسات میز خدمت که اخیرا برگزار شده است فرماندار تبریز و ۱۴ نفر از سایر مسوولان در مسجد حاج اسد حضور داشته و پاسخگوی سئوالات و مشکلات مردم محل بودند.
یکی از مطالبات مطرح شده افزایش تعداد اتوبوس‌های این منطقه بود. پیش از این دو دستگاه اتوبوس این منطقه کاهش پیدا کرده بود که این وضعیت رفت و آمد عمومی را دشوارتر کرده بود ولی بعد از طرح موضوع در جلسه میز خدمت این مشکل برطرف شده و تعداد اتوبوس‌ها افزایش یافته است.
یکی دیگر از مطالبات مردم محل رسیدگی به وضعیت پارک محله و پاکسازی برخی عناصر مضر و آسیب رسان به امنیت و آسایش مردم بود.
آن طور که امام جماعت مسجد حاج اسد می‌گوید: در طرح مطالبه‌گری میز خدمت نامه‌های وارده شماره‌گذاری شده و تا کسب نتیجه پیگیری می‌شود.
تلاوت نور
اجرای برنامه " تلاوت نور" که طی آن هر روز یک صفحه از قرآن کریم به همراه معنی آن قرائت می‌شود یکی دیگر از برنامه‌های مسجد حاج اسد است.
اعتلای محله اسلامی با روضههای خانگی
امام جماعت مسجد حاج اسد در ادامه صحبت‌های خود از اجرای طرح " اعتلای محله اسلامی" خبر داد و افزود: در راستای رسیدن به این هدف طرح " روضههای خانگی" را احیاء می‌کنیم. البته این طرح از سه سال قبل اجرا می‌شد ولی با شیوع کرونا کم رنگ‌تر شده بود ولی در صدد هستیم این طرح را بیشتر اجرا کنیم.
وی ادامه داد: در این طرح نوجوانان ۸ تا ۱۸ ساله به منزل یکی از اهل محل دعوت می‌شوند. سپس قرائت زیارت عاشورا یا حدیث کساء برگزار می‌شود و با پذیرایی ساده صبحانه یا عصرانه مراسم به پایان می‌رسد.
این طرح در بین اعضای هیات " مهدی یاوران" ویژه نوجوانان با مشارکت خانواده‌ها برگزار می‌شود.
بارقه امید را در دل مردم روشن نگه داریم
طرح روضههای خانگی در راستای بازسازی روحیه معنوی خانواده‌ها صورت می‌گیرد. قبل از کرونا خانواده‌ها بیشتر در مراسم‌های دینی و مذهبی مشارکت می‌کردند ولی با شیوع کرونا مراسمات معنوی به حداقل رسید و به عبارتی همه مراسم‌ها تعطیل شدند. حالا ما سعی می‌کنیم با روضههای خانگی روحیه معنوی خانواده‌ها افزایش پیدا کند.
راه اندازی سایت مسجد
برای اطلاع رسانی گسترده فعالیتهای مسجد سایت اینترنتی https://manomasjed.ir راه‌اندازی شده و تمام فعالیتهای این مسجد در این سایت منتشر می‌شود. در این سایت تمام فعالیتهای مسجد به صورت آنلاین ثبت شده و اطلاع رسانی می‌شود.
ترویج نذر فرهنگی
همچنین یکی دیگر از اقدامات صورت گرفته ترویج نذر فرهنگی است، پیش از این صرفا نذورات مردمی برای مسجد بود ولی با ترویج و تبیین نذر فرهنگی بخشی از نذورات مردمی در تجهیز و تعمیر و امور مربوط به پایگاه استفاده می‌شود. مثلا یکی از خانواده‌ها هزینه استخر نوجوانان را بر عهده می‌گیرد. یکی دیگر از خانواده‌ها کتابخانه پایگاه را قفسه‌بندی کرده و کتاب می‌خرد.
کتاب‌هایی که نمی‌خوانید اهداء کنید
در این زمینه همچنین در بین اهل محل فراخوان داده شده است اگر کتابی در خانه دارید که نمی‌خوانید آن را اهداء کنید. به عنوان مثال بنده خودم ۲۰۰جلد کتاب اهداء کرده‌ام. همچنین مسابقه کتابخوانی نیز برای تشویق نوجوانان به مطالعه برگزار می‌شود.
در کنار مسابقات کتابخوانی طرح‌های تشویقی نیز برای حفظ آیات و سوره‌های کوتاه قرآن کریم نیز اجرا می‌شود.
میانجیگری برای آشتی
یکی دیگر از طرح‌های بسیار خوبی که در این مسجد اجرا می‌شود میانجیگری برای حل اختلافات خانوادگی، ملکی، درگیری، نزاع و مشاجره خیابانی است که حجت الاسلام اصولی در توضیحات خود می‌گوید: یکی از کارکردهای اساسی و تربیتی مسجد حل اختلاف بین مسلمانان است، در این مسجد تلاش می‌کنیم در حد امکان اختلافات خانوادگی رفع شود. خانواده‌های دارای اختلاف به مسجد دعوت شده و در جلسات مختلف مشاوره‌هایی صورت می‌گیرد تا خدای نکرده خانواده در اثر یک غفلت یا اشتباه ناچیز به طلاق و آشفتگی کشیده نشوند و شکر خدا با برگزاری جلسات مشاوره در مسجد مشکلات خانوادگی ۱۰ خانواده حل و فصل شده است.
همچنین تعدادی مشاجره و نزاع خیابانی و درگیری و اختلاف در کارخانه نیز با حضور در این مسجد ختم به خیر شده است و امیدواریم مورد رضایت خداوند سبحان واقع شود.
خانواده روحانی با قدمت ۴۰۰ ساله
حجت الاسلام اصولی در پایان صحبت‌های خود با اشاره به علاقه‌مندی خود برای تحصیل علوم حوزوی گفت: دارای یک خانواده روحانی با قدمت ۴۰۰ساله هستم. خانواده ما یک خانواده روحانی‌پرور است، جد پدری ام آخوند امین الشرع مینقی بود و از آنجایی که جد پدری ام در علم اصول تبحر خاصی داشت آیت الله انگجی بزرگ اسم فامیلی آنها را به اصولی تغییر داده است.
من بعد از پایان تحصیلات دوره دبیرستان در سال ۱۳۸۹ وارد حوزه علمیه تبریز شدم و در سال ۱۳۹۶ در مسجد حاج اسد برای فعالیت تبلیغی حضور داشتم و در گروه جهادی امام رضا( ع) زیر نظر دانشگاه امام صادق (ع) تهران فعالیت می‌کردم.
وی در مورد انتظارات جامعه از روحانیت ادامه داد: انتظارات از جامعه روحانیت خیلی زیاد است و آن هم به دلیل تاثیر گذاری بالای این قشر بر روی افکارعمومی است. زمانی که روحانیون در کف جامعه بوده و با اقشار مختلف مردم ارتباط بیشتری داشته باشند این تاثیرگذاری خیلی بیشتر و بهتر می‌شود.
پی نوشت:
[1] پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی به بیستمین اجلاسیه سراسری نماز۱۹/۷/۱۳۹۰
[۲] بیانات در دیدار با ائمه جماعت استان تهران۳۱/۵/۱۳۹۵
[۳] بیانات معظم له۲۸/۳/۱۳۷۵
[۴] صحیفه امام، ج۱۳، ص۱۵
انتهای پیام/ ۶۰۰۲۰
