درحالی‌که مؤلفه‌ها و مزیت‌های بی‌شماری برای روابط خوب بین ایران و افغانستان وجود دارد، یکی از مسائل اساسی چرایی عدم ارتقای سطح روابط میان این دو کشور است.
میراث زبان فارسی، تمدنی مشترک، ظرفیت مهاجران، اتصالات منطقه‌ای و بازی بُرد بردی که بین ایران و افغانستان وجود دارد، سطح بالایی از روابط دو کشور را ایجاد خواهد کرد اما چرا با وجود این مزایا هنوز روابط دو کشور به سطحی مطلوب نرسیده است؟
به گزارش ایسنا، پژوهش‌هایی با کمک پژوهشگران و نخبگان ایران و افغانستان با هدف شناسایی مسائل اساسی در روابط بین دو کشور صورت گرفته است که در این میان علاوه بر ظرفیت وزارت امور خارجه و اساتید دانشگاهی از حوزه رسانه، فرهنگ و ارشاد و اندیشکده پژوهشی نیز بهره‌برداری شده است.
نتیجه پژوهش‌ها نشان می‌دهد شکل نگرفتن ادراک صحیح دو کشور از یکدیگر، سوءبرداشت از رفتار هم، عدم شناسایی کلیدواژه‌ها و عبور از برخی خط قرمزها و نقاط حساس سبب شده تا در روابط عالی بین‌المللی و همچنین در روابط با مردم افغانستان چالش‌های اساسی ایجاد شود.
نگاه از بالا به پایینِ مردم ایران نسبت به مردم افغانستان، چه در سطح روابط عالی بین‌المللی و چه در برخورد با مردم عادی افغانستان، سبب شده تا در این روابطشان و احترام مردم افغانستان حفظ نشود.
سمیه مروّتی، مدیر گروه مطالعاتی جنوب و شرق آسیا، در نشست‌تخصصی بررسی چالش‌های راهبردی در روابط ایران و افغانستان که در موسسه فرهنگی‌هنری بیان قلم جوان برگزار شد اظهار کرد: مردم ایران و افغانستان اسیر سوءبرداشت و کج‌فهمی رسانه‌ای هستند و در سطح نخبگی و سیاست‌گذاری آن را به کلیه روابط بین دو کشور تعمیم می‌دهند.
وی با اشاره به عدم شناخت ظرفیت‌ها و مزیت‌های دو کشور از یکدیگر خاطرنشان کرد: مقامات افغانستان نمی‌دانند که همگرایی آنان با ایران چه امتیازاتی را در کوتاه‌مدت، میان مدت و بلند مدت نصیب آنان خواهد کرد و یا اگر روابط را در سطح حداقل دیپلماتیک نگه دارد چه پیامدهایی را در پی خواهد داشت.
لزوم ایجاد امنیت در مرز ایران و افغانستان
مروتی با بیان اینکه مرز ایران و افغانستان به بزرگ‌ترین کریدور بین‌المللی قاچاق مواد مخدر تبدیل شده است، خاطرنشان کرد: اگر این مرز امن شود، برنامه‌های توسعه شهرهای مرزی در اولویت قرار می‌گیرد و به جای آنکه بودجه صرف حفظ امنیت و جلوگیری از ورود موادمخدر و مهاجران غیرقانونی شود می‌توان بازارچه‌های مشترک مرزی، تجارت و صادرات را در این منطقه گسترش داد که مواهب آن برای هر دو کشور خواهد بود.
به گزارش ایسنا، مدیر گروه مطالعات جنوب و شرق آسیا گفت: متأسفانه ایران و افغانستان روابط خود را دست‌خوش بازیگران منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای کرده‌اند این در حالی است که باید هر دو کشور دستور کار منسجم و دقیقی برای روابط گسترده ایجاد کنند و بر اساس نیازهای مشخص خود در جهت بهبود بیش‌ازپیش روابط قدم بردارند.
وی با اشاره به اینکه ظرفیت‌های اقتصادی بسیاری در روابط بین دو کشور مغفول مانده که سبب ورود کشورهای ثالث به این روابط شده است افزود: معادن ایران در استان خراسان ازجمله این ظرفیت‌هاست که امتداد آن‌ها در کشور افغانستان واقع‌شده که ظرفیت بسیار بزرگی برای همکاری دو کشور در بهره‌برداری از این معادن است اما به دلیل عدم وجود اراده بر این امر، کشور دیگری وارد شده و به‌خوبی از این معادن بهره‌برداری می‌کند.
مروّتی افزود: مسائل زیست‌محیطی همچون آب، در روابط بین دو کشور همچنان بی‌پاسخ مانده است و همچنین مسئله قاچاق مواد مخدر در هر صورت سبب تبدیل شدن چارچوب مرزی که هر دو کشور و گزارش‌های بین‌المللی این موضوع را تأیید می‌کند و تاکنون هزینه‌های امنیتی، انتظامی و مرزبانی سنگینی را بر هر دو کشور به‌ویژه ایران داشته که می‌توانست این بودجه صرف توسعه این منطقه شود.
انتهای پیام
