به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، رسانه‌های امریکایی معتقدند بایدن با «لیستی از خرابی‌های اقتصادی، سیاسی و بین‌المللی» روبه‌روست و باید برای کاهش بحران اقتصادی در کشورش نیز تلاش کند. ترامپ در مدت چهار سال حضورش در کاخ سفید علیه کشورهای زیادی اقدامات تنبیهی و تلافی‌جویانه اتخاذ کرد و اکنون که در کاخ سفید حضور ندارد، همگان منتظر اعلام سیاست‌های بایدن برای خاتمه دادن به اقدامات تنبیهی رییس‌جمهور پیشین هستند. یکی از این اقدامات، تحریم نفت ایران بود. از همان روزهای ابتدایی اعلام نتیجه انتخابات امریکا این سوال در محافل مختلف سیاسی، اقتصادی و... مطرح می‌شد که آینده نفت ایران پس از بایدن چه خواهد بود؟ آنچه به فاصله دو روز پس از مراسم تحلیف بایدن رخ داده، احتمال ورود نفت کشور به بازارهای جهانی را افزایش داده اما «زمان» عرضه بیشتر نفت ایران هنوز مشخص نیست. برخی کارشناسان معتقدند به دلیل حجم مشکلات اقتصادی که ترامپ ایجاد کرده، لغو تحریم‌ها در اولویت بالای اقدامات بایدن نیست و برخی دیگر نیز معتقدند احتمال لغو تحریم‌ها تا زمان انتخابات ریاست‌جمهوری ایران تقریبا وجود ندارد. هر چند به نظر می‌رسد رفتن ترامپ از کاخ سفید و مصون ماندن کشورها از اقدامات تنبیهی او در خرید نفت ایران، کمی جسارت به خریداران سنتی نفت ایران داده باشد. مدعای این گزاره آن چیزی است که وزیر نفت روز گذشته در افتتاحیه نمایشگاه نفت از فروش نفت کشور اعلام کرد. بر اساس گفته‌های بیژن زنگنه صادرات نفت در هفته‌های اخیر به شدت افزایش یافته است.
امید به افزایش قیمت نفت
بایدن در مناظره‌های انتخاباتی‌اش بارها به گذار از انرژی‌های فسیلی به انرژی‌های تجدیدپذیر تاکید کرده بود. آنچه در روز اول کاری خود در کاخ سفید انجام داد نیز گویای عمل به همان شعارهای تبلیغاتی‌اش است. اما بازگشت به پیمان آب و هوایی پاریس و لغو مجوز ساخت خط لوله 9 میلیارد دلاری کی استون کانادا به امریکا به دلیل مغایرت با مسائل محیط زیست نشان می‌دهد که رویکرد بایدن به محیط زیست بسیار متفاوت‌تر از ترامپ است که این مساله می‌تواند حمایت تمام قد از تولیدکنندگان نفت شیل را نیز به اتمام رساند. در این صورت تولید نفت شیل کاهش یافته و نیاز به سایر تولیدکنندگان نفت برای پوشش کاهش تولید شیل را افزایش می‌دهد. اتفاقی که به باور سعودی‌ها بسیار محتمل و شرط کافی برای افزایش قیمت نفت طی ماه‌های آتی است. به نظر می‌رسد با به اتمام رسیدن دوره ریاست‌جمهوری ترامپ و کاهش سیاست‌های حمایتی از نفت شیل، شرایط برای افزایش قیمت‌ها فراهم شود. هر چند نباید از این نکته غافل شد که افزایش شمار مبتلایان به کرونا به خصوص در چین بر «زمان» افزایش قیمت‌ها تاثیر می‌گذارد. اما در سایه نبود حامی سیاست‌های نفتی تولیدکنندگان شیل، تقریبا دست اوپک و غیراوپکی‌ها برای بازی قیمت در بازار بیشتر خواهد بود. در این راستا سعودی‌ها در نظر دارند طی ماه‌های آتی (حداقل تا زمانی که میزان ابتلا به کرونا و فوتی‌های آن به میزان مشخصی برسد) قیمت نفت را افزایش دهند. هر چند در یکی، دو هفته اخیر نیز قیمت نفت را برای مشتری‌های آسیایی خود افزایش داده بودند. پیش‌تر ترامپ برای کاهش تولید و افزایش قیمت‌ها از اهرم فشار سیاسی و نظامی بر عربستان استفاده کرده بود تا آنها را راضی به همراهی با روسیه و کاهش تولید کند.
صادرات 900هزار بشکه نفت
پس از شروع تحریم‌های نفتی علیه ایران، هیچ اطلاعات رسمی و نوشته شده‌ای از میزان فروش نفت کشور توسط مسوولان منتشر نشد. پاسخ بیژن زنگنه به عدم ارایه آمارها، «قرار گرفتن ایران در جنگ نفتی و سوءاستفاده دشمن از اطلاعات و راهکارهای فروش نفت ایران بود». هر چند با روی کار آمدن بایدن و امید به احیای برجام نیز از شرایط جنگی کم نکرد و وزیر نفت همچنان «نمی‌تواند آمار بدهد، زیرا جنگ تمام نشده است»، اما الیاس نادران، نماینده مجلس روز گذشته از قول وزیر نفت اعلام کرد که «اکنون حدود 900 هزار بشکه در روز صادر می‌کنیم و اگر شرایط سیاسی کشور فراهم شود و خارجی‌ها اجازه صادرات بدهند و 600 میلیون دلار هم سرمایه‌گذاری کنیم پس از 3 ماه می‌توانیم ظرفیت صادراتی کشور را به 2 و 3 دهم میلیون بشکه در روز برسانیم.» از سوی دیگر زنگنه روز گذشته نیز ضمن اشاره به این موضوع که نگران بازارهای از دست رفته نیست و خریداران نفت هم خود را به یک یا دو فروشنده محدود نمی‌کنند، گفت: «در صورت لغو تحریم‌ها قدرتمندتر از گذشته به بازار برمی‌گردیم، کوتاه‌تر از زمانی که فکر می‌کنید.» صحبت‌های وزیر و عدم نگرانی از بازارهای از دست رفته در حالی مطرح شد که پس از تحلیف بایدن، برخی خریداران سنتی نفت کشور مانند هند نیز ابراز امیدواری کردند به زودی بتوانند سفارش خرید خود را ثبت کنند. در این راستا دارمندرا پرادهان، وزیر نفت و انرژی هند در مصاحبه با بلومبرگ گفت: «امیدوارم در دوره ریاست‌جمهوری «جو بایدن» بتوانیم نفت بیشتری از ایران و ونزوئلا خریداری کنیم، هند نیاز به متنوع کردن منابع نفتی خود برای واردات دارد.» هر چند به باور پرادهان در این راه به برخی تغییرات ژئوپلیتیکی نیاز است و باید منتظر ماند که اتفاقات چطور پیش می‌رود، اما افزایش تعداد کشورهای تولیدکننده و صادرکننده نفت، خوشحال‌کننده خواهد بود.
اوپک پلاس با لغو تحریم‌ها همراهی می‌کند؟
با وجود اینکه همچنان صحبتی رسمی مبنی بر تسهیل تحریم‌های نفتی یا لغو آن از سوی تیم جدید کاخ سفید اعلام نشده، اما دبیرکل اوپک از رصد بازار نفت و سیگنال‌های احتمالی بایدن از لغو تحریم ایران و ونزوئلا سخن گفت. به باور عبدالمجید عطار، وزیر انرژی الجزایر واکسیناسیون گسترده جهانی و لغو برخی محدودیت‌ها در کشورهای اروپایی و امریکایی، می‌تواند نشانه‌هایی برای بهبود وضعیت شکننده اقتصادی و امید به افزایش قیمت‌های نفت در محدوده 55 تا 60 دلار باشد. عطار در ادامه بر این موضوع تاکید کرد که «هر گونه عرضه زیاد نفت به بازارها در این شرایط می‌تواند تلاش‌های اوپک و غیراوپکی‌ها را برای افزایش قیمت‌های نفت بی‌اثر کند. آینده نامعلوم است و نامشخص بودن سیاست بایدن در قبال زمان تسهیل یا رفع تحریم‌ها نیز بر این نااطمینانی می‌افزاید.»
افزایش صادرات به دو میلیون بشکه با شرط
با استناد به گزارش بلومبرگ که 4 روز پیش از تحلیف بایدن منتشر شد، در صورت لغو تحریم‌ها ایران می‌تواند به تولید روزانه 3 میلیون و 800 هزار بشکه‌ای نفت در میانه سال 2018 برسد. با این حال بلومبرگ معتقد است که اگر تحریم‌ها علیه کشور برداشته شود به سرعت تولید تا سطح 4 میلیون بشکه در روز افزایش می‌یابد، همان‌گونه که پس از امضای برجام رخ داد. اما با توجه به لیست مشکلات اقتصادی و سیاسی که بایدن با آنها روبه‌روست، لغو تحریم به زودی رخ نمی‌دهد. بنابراین احتمال بازگشت خریداران سنتی نفت ایران مانند کره جنوبی، ژاپن و هند برای ثبت سفارش‌های بیشتر به این زودی میسر نخواهد شد. از سوی دیگر «اس‌اند پی گلوبال پلاس آنالیتیکس» نیز پیش‌‌بینی کرده که اگر توافق جدید با دولت بعدی در ایران تا اواسط سال 2021 به امضا برسد، صادرات نفت ایران در فاصله ماه‌های ژوئن تا دسامبر افزایش 500 هزار بشکه‌ای در روز داشته باشد. هر چند احتمال خوش‌بینانه در این است که رشد صادرات نفت ایران به بیش از یک میلیون بشکه در روز افزایش یابد. با کنار هم قرار دادن ارقام ارایه شده توسط اس‌اند پی گلوبال پلاس آنالیتیکس و نادران، صادرات نفت ایران تا دسامبر 2021 به دو میلیون بشکه در روز می‌رسد. هر چند این امر وابستگی زیادی به دولت بعدی و سیاست‌های آن در برابر امریکا دارد.
