شبکههای مختلف تلویزیونی برای محرم امسال برنامههای متعدد و متنوعی آماده و پخش کردند و هر کدام از این برنامهها راوی گوشهای از واقعه کربلا شدند که هم دارای وجه عزاداری هستند و هم نکته آموزشی از قیام امام حسین (ع) دارند. در این میان، فصل چهارم « نشان ارادت » که پخش آن به تازگی در شبکه دو شروع شده است، با محور گفتگو با هنرمندان پیش میرود. مهمانها در این برنامه از توسل به امام حسین (ع)، خاطرات مختلف ایام عزاداری، راهپیمایی اربعین و… میگویند. همچنین مردم عادی و نماینده اقوام جایی ثابت در فصل جدید دارند.
«نشان ارادت» به تهیهکنندگی پویان هدایتی، اجرای حسین متولیان و کارگردانی محمد علی بای در گروه معارف شبکه دو سیما و با مشارکت ستاد عتبات عالیات ساخته شده است.
همزمان با این شبهای پخش «نشان ارادت» با تهیه کننده برنامه گفتگو کردهایم که در زیر میخوانید:
* شما تجربه ساخت چند برنامه محرمی دارید؛ مثل «حب الحسین» و «حس مشترک»، چه شد که به «نشان ارادت» رسیدید و این برنامه را تا فصل چهارم ادامه دادید؟
وجود مبارک امام حسین (ع) در زندگی و اندیشه همه ما جاری است. ایرانیها این سعادت را دارند که از کودکی در مکتب سید الشهدا (ع) نفس بکشند. طبعاً این آموزهها همراه همه است و حتی در مناسبات حرفهای نمود دارد. من نیز به عنوان برنامه ساز سهمی ولو اندک در تولید برنامههای محرمی دارم. ۱۱ سال پیش طرح «نشان ارادت» را به مسئولان وقت شبکه نمایش ارائه کردم که فصل اول آن در این شبکه تولید شد و فصلهای بعد به شبکه دو رسید. هدف این بود تا چهرههای مطرح مقابل دوربین بنشینند و به سوالات صدای خارج از کادر پاسخ دهند. در «حب الحسین» مجری حضور داشت اما «حس مشترک» و «نشان ارادت» بدون حضور مجری پیش میرود. استقبال مخاطبان باعث شد «نشان ارادت» به فصلهای بعدی برسد.
* برخی نقدی مطرح میکنند که چرا در همه برنامهها باید چهرههای مطرح حضور داشته باشند؟
این نقد در جای خود درست است اما «نشان ارادت» در سری جدید علاوه بر چهرههای آشنا، پذیرای مردم معمولی هم هست. ضمن اینکه فراموش نکنیم مخاطبان همچنان علاقمند به برنامههای چهره محور هستند؛ بویژه اینکه صحبت از امام حسین (ع) و قیام عاشورا باشد. در این سالها کلی پیام به دستمان رسیده است که ما همراه با بازیگران و ورزشکاران اشک میریزیم. این مساله یک پیام مهم دارد و اینکه هر کس در هر جایگاه، در برابر مظلومیت سیدالشهدا (ع) و یارانش منقلب است و در عین حال تلاش میکند از این مکتب توشهای برچیند. اگر خاطرتان باشد چند سال پیش موجی از سوی برخی بازیگران به راه افتاد که ناشی از عدم شناخت کافی آنها درباره فعالیت ستاد عتبات بود. برنامههایی مثل «حب الحسین»، «حس مشترک» و «نشان ارادت» با دعوت از هنرمندان در صدد ابهام زدایی برآمد. به این معنی که علاوه بر نمایش احساس هنرمندان نسبت به سید الشهدا (ع)، ثابت میکند فعالیت ستاد عتبات در خارج از کشور، نه تنها مصداق خروج ارز از کشور نیست که برای ایران کارآفرینی میکند و باعث ورود ارز هم میشود. نمونه اش ساخت ضریح، پرچم و...
* اشاره به حضور مردم معمولی در سری جدید کردید موقعیتهایی هم برایشان خلق کردهاید که نوعی شگفتی باشد.
در سه فصل قبل، پیامکهای زیادی برای برنامه ارسال میشد. خیلی از پیامها حاوی دلتنگی مردم بود و خواستههایی از ما مثل دریافت سوغاتی از کربلا داشتند. در تحریریه «نشان ارادت» تصمیم گرفتیم به سهم خود از مخاطبان تقدیر کنیم. به همین خاطر شرایطی فراهم شد تا موقع اولین تماس، تصویر آنها ضبط شود و حس زیبای آنها که توام با شگفتی و شوق است، انتقال یابد. انگشتر، تربت و تسبیح متبرک به بارگاه سید الشهدا (ع) هدایایی است که به مخاطبان داده میشود. برخی باور نمیکنند یک برنامه تلویزیونی به آنها توجه کرده و بنظرم این اتفاقی نو است و میتواند منجر به احترام و اعتماد بیشتر بینندهها شود.
* «نشان ارادت» سراغ آیینهای عزاداری اقوام کشورمان هم رفته است. چرا سهم بیشتری به این موضوع اختصاص داده نشده است؟
دلیل اصلی به زمان برنامه برمیگردد. اگر به «نشان ارادت» فرصت یک ساعته برای هر قسمت داده میشد، حتماً شاهد اتفاق بهتری در این زمینه بودیم. شخصاً معتقدم باید در همه برنامهها اقوام پررنگتر شوند. کشور ما سرشار از تنوع فرهنگی است. از همین رو آیینها و مناسک مناطق مختلف کشورمان دارای ویژگیهای منحصر بفرد هستند و پرداختن به آنها، حکم زنده نگه داشتن میراث کهن ما را دارد. «نشان ارادت» در هر قسمت پذیرای نمایندگان یک منطقه است تا اقامه عزا کنند. همچنین با آنها درباره تاریخ عزاداری، شکل و شیوه آن، موسیقی، المانها و… گفت و گو میشود. هدف این است تا برنامهای تاثیرگذار و دلنشین روی آنتن برود که در برگیرنده آیینهایی مثل تعزیه خوانی، شبیه خوانی، نخل گردانی، علم بندی و… باشد. نمایندگان اقوام با لباس محلی خود در برنامه حاضر میشوند که تلاشی است برای توجه دوچندان به فرهنگ و هنر مناطق مختلف ایران زمین.
* آیتمهای مختلفی هم در برنامه پخش میشود تا احتمالاً برنامه از یک گفتگوی صرف فراتر رود...
هدف گذاری «نشان ارادت» این است تا برنامهای با ضرباهنگ بالا آماده شود. بنابراین علاوه بر گفتگوهای استودیو، آیتمهای متعددی آماده و پخش میشود. بخشی از آن به تلاش ستاد عتبات اختصاص دارد تا مردم آشنایی بیشتر پیدا کنند و در صورت تمایل در این امر مهم مشارکت داشته باشند. علاوه بر این دوربین برنامه سراغ مردم عادی میرود تا سهم حضورشان در برنامه بیش از قبل باشد. ساختار و شکل ظاهری «نشان ارادت» نسبت به قبل تغییرات کمی داشته است. استودیو برنامه ثابت است و از ابزارهای تعویضی ستاد عتبات و نیز باغ موزه دفاع مقدس که محل ضبط برنامه است، استفاده شده است. به هر حال چون قرار است برنامه در طول سال تداوم داشته باشد، سعی این بوده که نشانه شناسی و هویت بصری آن تفاوت زیاد با قبل نداشته باشد. به هر حال برنامه سازی برای امام حسین (ع) نباید محدود به محرم و صفر شود بلکه در طول سال مهمانهای محترم در استودیو «نشان ارادت» حاضر میشوند و حس درونی خود با سید الشهدا (ع) را با مخاطبان برنامه به اشتراک میگذارند.
* سوالات برنامه بر چه اساسی طراحی میشود؟
تحریریه «نشان ارادت» برای ایجاد تنوع، برای هر مهمان بالغ بر ۵۰ سوال آماده میکند. برخی سوالات عمومی و مشترک هستند و برخی اختصاصی هر کدام از مهمانها. با این حال شرایط مهمان موقع ضبط برنامه هم مسالهای مهم است. گاه حال و هوای مهمانها ایجاب میکند که مجری سوالی فی البداهه طرح کند. حسین متولیان از مجریان خوب تلویزیون است که میداند چطور مسیر بحث را هدایت کند.
* تلویزیون و ستاد عتبات سفارش یا توصیهای نداشتهاند؟
خط کلی برنامه مشخص است و در گفتگو با دوستان به تفاهم رسیدیم. سفارش به معنای دستوری آن، هیچ گاه وجود نداشته؛ چون هدف ما مشترک بوده است. ضمن تشکر از دوستان در ستاد عتبات، لازم است از اهتمام مدیر جدید شبکه دو قدردانی کنم. من توفیق آشنایی با آقای بامروت نژاد را نداشتم و ایشان بر حسب سه سری قبل «نشان ارادت» با تولید و پخش آن موافقت کردند. ضمن اینکه زمان برنامه هم با همکاری ایشان بیشتر از فصول قبل شد.
* فکر میکنید «نشان ارادت» ظرفیت تداوم دارد؟
به نظر من غالب برنامههای مناسبتی محرم دارای این ظرفیت هستند؛ کما اینکه امسال در کنار تولیدات جدید، چند برنامه با سابقه روی آنتن رفتند. در برنامه سازی برای تلویزیون یک نکته مهم وجود دارد و آن توجه به برندسازی است. وقتی یک برنامه مخاطب کافی پیدا میکند باید ادامه یابد. طبیعی است که فصلهای جدید هر برنامه باید مبتنی بر ایدههای نو باشد اما نام نباید تغییر کند. «نشان ارادت» هم ویژگی و ظرفیت برای رسیدن به فصلهای بعدی را داراست. اگر سعادت ساخت فصل بعد فراهم شود، رویکرد و ساختار برنامه به طور کلی تغییر خواهد کرد.