بی ام و یکی از بزرگترین و بهترین خودروسازان تاریخ جهان محسوب میشود. ریشههای این خودروساز آلمانی به سال ۱۹۱۶ میلادی بازمیگردد؛ زمانی که این شرکت به عنوان سازنده موتور هواپیما برای کمک به پیروزی آلمان در جنگ جهانی تاسیس شد. اولین خودروی بی ام و در سال ۱۹۲۹ میلادی تولید شد و در دهههای پس از آن، این برند پشت برخی از شناخته شدهترین و بهترین مدلهای خودرو در جهان بوده است.
بی ام و به هفتمین خودروساز بزرگ جهان از نظر درآمد تبدیل شده و خودروهای این شرکت در هر بازار بزرگی به فروش میرسند. اما در کنار خودروهای مطرح و پرفروش BMW، این خودروساز آلمانی مدلهایی را هم داشته که به سادگی فراموش شدهاند و شاید هرگز آنها را ندیده باشید.
بیشتر این خودروهای فراموش شده، اتومبیلهای ویژهای بودند که در تیراژ کم یا شاید هم فقط یک بار تولید شدند. با وجود این، در این لیست خودروهایی هم حضور دارند که در زمان خود از نظر تجاری بسیار محبوب بودند، ولی به مرور زمان اسیر فراموشی و گمنامی شدند. علاوه بر این، در لیست محصولات بی ام و، مدلهایی هم دیده میشوند که در همان مراحل اولیه نادیده گرفته شدند و هرگز به تولید انبوه نرسیدند، اما به هر حال شایسته جایگاه خود در تاریخ برند آلمانی هستند.
باواریاییها اکنون روی تولید خودروهای الکتریکی متمرکز شدهاند و به نظر میرسد قرار است موج جدیدی از محصولات این شرکت برای همیشه با خط تولید خداحافظی کنند و شاید در آیندهای نزدیک، آنها هم جزو خودروهایی باشند که به دست فراموشی سپرده شدند. بنابراین اکنون زمان خوبی است که نگاهی به ۱۰ مورد از عجیب ترین اتومبیل های بی ام و بیندازیم که احتمالا بیشتر مردم، وجودشان را فراموش کردهاند.
تنها ابرخودروی واقعی که بی ام و تاکنون تولید کرده است، BMW M1 است. اما این خودروساز آلمانی چندین بار به ساخت یک جانشین برای ام 1 نزدیک شد. در سال 1991، این شرکت یکی از این جانشینان بالقوه را در نمایشگاه خودرو ژنو به نمایش گذاشت. این خودرو نازکا ام 12 نام داشت. فابریزیو جوجارو، پسر جورجتو جوجارو، بنیانگذار ایتال دیزاین این خودرو را طراحی کرده بود.
بی ام و Nazca M12 از پیشرانه 5 لیتری V12 بهره میبرد که در آن زمان در مدلهای تولیدی 750i و 850i نیز وجود داشت. این موتور حدود 300 اسب بخار قدرت تولید میکرد و برای توزیع وزن بهتر در وسط خودرو نصب شده بود.
واکنشهای عمومی نسبت به نمونه اولیه Nazca M12 بسیار مثبت بود و بی ام و آن را با دو نمونه اولیه دیگر دنبال کرد که شامل نازکا C2 (رونمایی شده در سال 1992) و C2 اسپایدر (رونمایی شده در سال 1993) بودند. با وجود تمجید از هر سه خودرو، اما بی ام و در اقدامی عجیب هرگز Nazca را وارد خط تولید انبوه نکرد. با این حال بی ام و این اجازه را به ایتال دیزاین داد تا نسخه دوم M12 را برای یکی از خریداران بانفوذ، یعنی سلطان برونئی تولید کند.
جزئیات این اتومبیل نیز مانند بسیاری از خودروهای شخصی سلطان برونئی، مبهم باقی ماند، اما تصور میشود که او حداقل یک دستگاه M12 را برای کلکسیون شخصی خود خریداری کرده است و البته شاید هم چندین دستگاه از این خودرو را خریده باشد. رسانه تاپ گیر در گزارشی اعلام کرد یک M12 متعلق به سلطان برونئی در سال 2011 با قیمت توافقی برای فروش قرار گرفت، اما مشخص نیست که آیا این خودرو هرگز فروخته شده است یا خیر.
بی ام و 3200 سی اس جانشین بی ام و 503 محبوب بود و در دورهای با تغییرات بزرگ برای این شرکت خودروسازی توسعه پیدا کرد. تا زمانی که 3200 سی اس در سال 1960 عرضه شد، سبک خودروهای دهه 50 به سرعت منسوخ شده بودند؛ بنابراین به طراحی کاملا جدیدی برای اتومبیل های بی ام و نیاز بود تا بتوانند به نیازها پاسخ بگویند. BMW 3200 CS در همین راستا توسط Bertone طراحی شد که منتقدان و مشتریان عادی را تحت تاثیر قرار داد.
این خودرو تنها اتومبیل تولیدی بی ام و بود که تا حدی در استودیوی طراحی برتونه ساخته شده است. بدنهها در کارخانه ایتالیایی ساخته شدند و سپس برای تکمیل با راهآهن به مونیخ انتقال پیدا کردند. این اتومبیل یکی از اولین خودروهایی بود که حروف اول CS را داشت و مخفف Clubsport بود. این پسوند بعدها به یک سری از خودروهای اسپرت سبک وزن با تمرکز بر عملکرد تبدیل شد.
بی ام و 3200 سی اس همچنین یکی از اولین مدلها با ویژگی طراحی موسوم به تابخوردگی هافمیستر یا Hofmeister Kink بود. این ویژگی طراحی اکنون با خودروهای بی ام و عجین شده است. به نظر میرسد که امروز تنها 50 دستگاه از این خودرو در جادهها باقی مانده است، در حالی که تولید اولیهی آن تقریبا 600 دستگاه بود.
رودستر Z4 بی ام و امروزه یکی از اصلیترین خودروهای حاضر در خط تولید این خودروساز مطرح آلمانی است که آخرین نسل آن در کنار نسل پنجم تویوتا سوپرا ساخته شد. اما تمام خودروهای این سری به همین موفقی نبودند. اولین خودروی سری Z بی ام و یعنی Z1 تنها یک نمونه اولیه برای مطالعه طراحی بود. واکنش بسیار مثبت مردم به کانسپت Z1، بی ام و را متقاعد کرد که تعداد محدودی از آن را تولید کند تا ببیند آیا بازاری برای یک رودستر اسپورت آلمانی وجود دارد یا خیر.
این خودرو با دیگر محصولات بی ام و در آن زمان بسیار متفاوت بود؛ کمی عجیب و غریب بود و با خودروهای دیگر این برند از لحاظ فنی و غیره، فاصله زیادی داشت. این خودرو فروش بالایی داشت و همه 8 هزار دستگاه زد 1 به سرعت خریداری شدند. جدای از استایل غیر معمول، یکی از معروفترین ویژگیهای Z1 درهای کشویی آن بود که به سمت پایین کشیده میشدند. این یک ویژگی منحصربهفرد برای این خودرو بود که تا به امروز نیز همچنان خاص باقی مانده و حتی بی ام و نیز هرگز سیستم دیگری مانند آن را تولید نکرد.
بی ام و زد 1 یک نوآوری سرگرمکننده و بی نظیر بود، اما از نظر عملکرد توان رقابت با سایر خودروهای بالارده بی ام و در آن دوران، مثل E30 M3 و E28 M5 را نداشت. بنابراین زد 1 تا حد زیادی در گمنامی فرو رفت. با این حال، این خودرو دارای طرفداران ویژهای بوده و اکثریت قریب به اتفاق تولیدات اولیه آن هنوز در جادهها حضور دارند.
بی ام و 700 که در سال 1959 عرضه شد، جانشین BMW 600 بود که به دلیل شباهتهای ظاهری آن با میکروکار معروف، ایزتای بزرگ لقب گرفت. در مقایسه با نسبتهای غلافمانند بی ام و 600، مدل 700 بسیار باکیفیتتر بود و از استایل پشتی تراشیده با طراحی سنتی سه جعبه بهره میبرد.
با توجه به شکل ماشین، ممکن است به نظر برسد که موتور آن در جلوی خودرو قرار دارد، اما اینطور نبود و موتور در عقب قرار گرفته بود. در عوض یک صندوق بزرگ در قسمت جلویی تعبیه شده بود که ظرفیت قابل توجهی را برای حمل چمدان، در مقایسه با اندازهی آن ارائه میداد.
نسخه اسپورت بی ام و ۷۰۰ با قدرت ۴۰ اسب بخار که به وسیله موتور دو سیلندر ۶۹۷ سیسی تهیه میشد، بهترین نسخهی این خودرو به شمار میرفت. این خودرو در زمان خود سرعت بسیار خوبی داشت و در چندین مسابقه ملی معتبر در آلمان، از جمله قهرمانی تپه نوردی در سال ۱۹۶۰ توانست برنده شود. در مجموع ۱۸۲ هزار و ۲۱۱ دستگاه از بی ام و ۷۰۰ در طول پنج سال تولید شد، اما امروز فقط تعداد کمی از آنها باقی ماندهاند.
سری خودروهای Z بی ام و از همان ابتدا به عنوان رودستر توسعه پیدا کردند، اما در طول دوره تولید Z3، تعداد محدودی کوپه نیز از این مدل تولید و فروخته شد. این خودرو از Z3 M رودستر ساخته شد و گاهی اوقات به سادگی از آن به عنوان M کوپه یاد میشود. این یک واقعیت است که Z3 قبل از هر چیز به عنوان یک رودستر طراحی شده بود و به همین دلیل استایل مدل کوپه کمی غیر معمول بود. خیلیها به خاطر همین ظاهر عجیب و غریب آن به خصوص در قسمت عقب، لقب کفش دلقک را به این خودرو دادند.
بی ام و زد 3 ام کوپه به صورت مخفیانه توسط مهندسان بی ام و توسعه داده شد و زمانی که طرح آن برای اولین بار به مدیران این شرکت ارائه شد، آنها اصلا تحت تاثیر قرار نگرفتند. با این حال پس از رانندگی با خودرو، مدیران BMW با تولید محدود این مدل موافقت کردند.
این خودرو از یک پیشرانه 6 سیلندر با قدرت 325 اسب بخار و حداکثر سرعت 250 کیلومتر بر ساعت بهره میبرد که از مدل E36 M3 Evolution قرض گرفته شده بود. به گزارش BMWBlog، این خودرو به عنوان یکی از بهترین خودروهای رانندهمحور در دوران خود شناخته میشد، اما قیمت بالا و ظاهر خاص و نسبتا عجیب آن باعث شده بود جذابیت کمتری نزد مشتریان داشته باشد. در مجموع به نظر میرسد که تنها 2858 دستگاه از بی ام و Z3 M Coupe ساخته و عرضه شد، در حالی که مدل معمولی و رودستر Z3 در تعداد 297 هزار و 88 دستگاه تولید شده بود.
بی ام و در سال ۲۰۲۱ تولید i3 را به دلیل فروش کم در ایالات متحده آمریکا متوقف کرد و قرار شد در سال 2022 به کلی با این خودرو خداحافظی کنیم. این خودرو به عنوان اولین خودروی برقی تولیدی BMW شناخته میشود و یکی از تنها خودروهای شهری باواریاییها بود که در خاطرات زنده مانده است.
با این حال، i3 اولین خودروی الکتریکی بی ام و نبود و این عنوان به E1 تعلق دارد. بی ام و E1 را باید نمونه اولیه i3 بدانیم که دو دهه قبل از فروش نمونه تولیدی آی 3، طراحی و ساخته شد. این خودرو در سال 1992 میلادی معرفی شد و ادعا شده بود که برد الکتریکی 155 مایل با هر بار شارژ کامل را دارد که از این نظر با i3 یکسان بود. با این حال بی ام و E1 تنها 45 اسب بخار قدرت تولید میکرد و شتاب صفر تا 50 مایل بر ساعت آن 18 ثانیه طول میکشید.
این خودرو در دوره خود با شاسی آلومینیومی سبکوزن و پانلهای بدنه پلاستیکی، به طور قابل توجهی در ساخت بدنه و همچنین پیشرانه خود آیندهنگرانه بود. فضای داخلی نیز بسیار مینیمالیستی بود و دکمهها و سوئیچهای آن فلسفه طراحی را تداعی میکرد که اکنون توسط غول خودروهای الکتریکی یعنی تسلا مشهور شده است.
بر اساس گزارش رسانه اتوکار، این خودرو در پاسخ به دستور مسئولان کالیفرنیا که میگفتند حداقل 2 درصد از خودروهای فروخته شده در این ایالت باید تا سال 1998 آلایندگی صفر داشته باشند، ساخته شد. تولید E1 در اواخر دهه 2000 میلادی و زمانی که علاقه مجدد به خودروهای الکتریکی منجر به توسعه i3 شد، به پایان رسید و اکنون یادی از آن نمیشود.
از زمان خرید رولزرویس از فولکس واگن در سال 1998، بی ام و هیچ خودروی لوکس فوقالعادهای را تحت برند اصلی خود تولید نکرده است. با این حال، طرفداران توانستند نگاهی اجمالی به ظاهر یک بی ام و لوکس به عنوان رقیب بنتلی در سال 2013 بیندازند. این خودرو بی ام و Pininfarina Gran Lusso Coupe نام داشت که فقط یک بار ساخته شد تا مهمانان رویداد ویلا د استه در سواحل دریاچه کوموی ایتالیا را تحت تاثیر قرار بدهد.
این کوپه گرند تورر مجلل دارای موتور V12 بود و همانطور که از نامش پیداست، توسط استودیوی طراحی مشهور ایتالیایی یعنی پنین فارینا طراحی شده بود. پنین فارینا گرن لوسو کوپه جدا از این که یکی از چشمنوازترین خودروهای بی ام و طی سالهای اخیر بوده، از تعدادی متریال انحصاری نیز استفاده کرده بود که آن را از سایر خودروهای مفهومی متمایز میکرد. به عنوان مثال، مواد چوبی به کار رفته در داخل کابین از متریال فسیل شدهای ساخته شده بود که از باتلاق باستانی نیوزلیند استخراج کرده بودند. چرم موجود در خودرو هم توسط صنعتگران یک کارخانه ایتالیایی انتخاب شده بود که محیط گرم و منحصربهفردی را به خودرو میداد.
با وجود استقبال مثبت از این خودرو در رویداد ویلا د استه، بی ام و هرگز به تولید آن فکر نکرد؛ شاید به این خاطر که تصور میشد فروش خودروهای رولزرویس را تحت تاثیر قرار دهد.
بی ام و 2002 توربو به طور گسترده به عنوان از بهترین خودروهای ساخته شده توسط بی ام و شناخته میشود. موفقیت آن در مسابقات اتومبیلرانی به جاودانه شدن آن به عنوان یکی از بهترین سدانهای اسپورت در دوران خود کمک زیادی کرد. اما مدل 2002 در دو نوع دیگر نیز موجود بود؛ یک کانورتیبل مهندسی شده توسط Baur و یک مدل Touring. بی ام و 2002 تورینگ در سال 1971 میلادی معرفی شد و قصد داشت جذابیت مدل 2002 که تا آن زمان به مدت پنج سال در جادهها بود را بیشتر کند. نیمه جلویی خودرو شبیه به یک سدان 2002 بود، ولی مهندسی و ظاهر پشت ستونهای B تفاوت داشت.
این خودرو را باید در جایی بین یک واگن و یک هاچ بک قرار دهیم که فضای بیشتری را در عقب خودرو نسبت به نوع سدان ارائه میکرد، اما از کیفیت هندلینگ آن کاسته نمیشد. پیشرانههای ارائه شده برای آن نیز مشابه مدل سدان بودند و خریداران میتوانستند یک پک رالی را انتخاب کنند که صندلیهای اسپورت، لاستیکهای پهنتر و رینگهای آلیاژی را ارائه میکرد.
جذابیت خاص مدل تورینگ با برچسب قیمتی گرانتر آن به این معنا بود که این مدل هرگز نتوانست به اندازه سدان ۲۰۰۲ به موفقیت تجاری و فروش بالا دست پیدا کند. در واقع فقط ۳۰ هزار دستگاه از این مدل ساخته و عرضه شد که اکنون تعداد کمی از آنها در جادهها باقی ماندند و آنها هم معمولا ارزش کمتری نسبت به نمونههای مشابه سدان یا کانورتیبل دارند.
سوپر اس یو ویها یا ابر شاسی بلندها، اکنون بخش کاملی از بازار خودرو هستند و خودروهایی مثل لامبورگینی اوروس و بنتلی بنتایگا هر دو جزو پرفروشترین محصولات برندهای خود محسوب میشوند. اما بی ام و در سال 2001 میلادی در حال آزمایش یک سوپر SUV خاص خود بود؛ یعنی خیلی قبلتر از این که بقیه شرکتها حتی به چنین چیزی فکر کنند.
بی ام و X5 LM از پیشرانه V12 استفاده میکرد که در مک لارن F1 به کار رفته بود و میتوانست قدرت بیشتر از 700 اسب بخار را تولید کند. این خودرو به عنوان یک بستر آزمایشی مهندسی توسعه داده شد تا بی ام و ببیند یک شاسی بلند تا چقدر میتواند سریع باشد. X5 LM در نهایت به هموار شدن راه برای تولید X5 M به عنوان اولین SUV تولیدی با نشان M کمک کرد.
بی ام و ایکس 5 ام 2022 قدرت 600 اسب بخار را تولید میکند که هنوز بیش از 100 اسب بخار از قدرت تولیدی توسط پیشرانه X5 LM در بیست سال پیش کمتر است. این خودرو از سیستم چهار چرخ محرک برای انتقال نیرو بهره میبرد و گیربکس 6 سرعته دستی روی آن تعبیه شده بود. طبق ادعاهای منتشر شده، X5 LM به مدت 19 سال، یعنی از سال 2001 تا 2020 رکورد دور نوردشلیف در نوربرگ رینگ را در بخش شاسی بلندها در اختیار داشت و توانست رکورد 7 دقیقه و 49 ثانیه را به نام خود ثبت کند.
بی ام و در طول سالها فعالیت خود، برخی خودروهای غیر عادی را تولید کرده است که یکی از عجیبترین آنها کانسپت Z18 بود. این خودرو اساسا یک رودستر سری Z با ظاهر آفرودی بود که میخواست تجربهی یک خودروی همه کاره و همه جانبه به عنوان یک کانورتیبل را در اختیار خریداران قرار دهد.
این محصول بی ام و نسبت به سایر خودروهای بی ام و در آن دوران، به شکلی بسیار خلوتتر طراحی شد. بی ام و مطمئن بود که تمام قسمتهای آن را به صورت ضد آب طراحی کرده و ادعا میکرد که این خودرو میتواند بدون مشکل از قسمتهای صاف آب عبور کند. این خودرو زاییده فکر بخش Technik شرکت بود؛ یک تیم کوچک از طراحان که از شرکت اصلی جدا شده بودند تا روی پروژههای نوآورانهای مثل این کار کنند.
بی ام و Z18 در واقع نخستین خودروی 4×4 بی ام و است که تاکنون ساخته شده و حدود چهار سال قبل از X5 این قابلیت را ارائه میکرد. موتور V8 به کار رفته در این کانسپت، بعدا در X5 تولیدی به کار رفت؛ بنابراین شاید در نگاه اول همه بخشهای این دو خودرو شبیه به هم نباشند، اما برخی از اجزای زیرین مورد استفاده در Z18 در واقع پایه و اساس X5 را شکل دادند.
متاسفانه طراحی کلی این خودرو برای یک دوره تولید نامناسب تشخیص داده شد. ایده یک SUV کانورتیبل توسط شرکتهایی مثل نیسان و لندروور به ترتیب برای مورانو کراس کابریولت و ایووک کانورتیبل توسعه داده شد، اما این خودروها نیز هرگز نتوانستند به موفقیت تجاری و فروش چندانی دست پیدا کنند.
بنابراین بی ام و ایده Z18 را در همان مرحله کانسپت به بایگانی سپرد و اکنون این هم یکی از اتومبیل های فراموش شده بی ام و در طول تاریخ محسوب میشود. البته با توجه به سوابق، به نظر میرسد بی ام و کار خوبی برای رها کردن ساخت این خودرو انجام داده است.
227