«اروپا منتظر پاسخ آمریکا است» «آمریکا قرار است نتیجه نهایی را اعلام کند» «ایران تضمین می خواهد» تمامی این گزاره‌ها و سرتیتر‌ها و انواع و اقسام اخباری که حول محور موضوع توافق هسته‌ای می چرخد، جز مهم‌ترین موضوعاتی است که از مردم عادی گرفته تا سیاستمداران و اقتصاددانان را درگیر کرده است. چرا که به نظر می‌رسد سیل تحریم‌ها هر روز سفره مردم را کوچک‌تر می‌کند و تحریم‌های دارویی زندگی عادی مردم را به مخاطره انداخته است. با این حال دولتمردان همچنان تاکید دارند، قرار نیست توافق برجام به سفره و زندگی روزمره مردم گره زده شود.
ما در مسیر خودکفایی هستیم حال آنکه این ادعا چقدر می تواند درست باشد با یک گزارش میدانی از کوچه خیابان‌های ناصرخسرو که بازار آزاد فروش دارو است یا فروشگاه های مواد غذایی قابل بررسی است. با همه این تفاسیر «غلامرضا مصباحی مقدم» عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام عقیده دارد، برجام حتی اگر احیا شود تغییر محسوس و واضحی در زندگی عادی مردم ایجاد نمی کند. با او به بررسی ابعاد بیشتری از این موضوع پرداختیم. با گسترش نیوز همراه باشید.
غلامرضا مصباحی مقدم در رابطه با آینده احتمالی توافق و پیش‌بینی تاثیرات آن بر بازار اظهار کرد: ظاهر قضیه نشان می دهد که اجمالا توافق انجام خواهد گرفت اما ممکن سختی‌هایی هم داشته باشد. به نظر می‌آید اگر این توافق به نتیجه ای برسد، باز هم اتفاق فوق العاده‌ای نخواهد افتاد. تحریم‌های آمریکا به جای خودش باقی مانده، یعنی تا آنجایی که مربوط به آمریکایی‌ها است، ما هیچ‌گونه امکان استفاده از سرمایه شرکت‌های آمریکایی و مبادله با بانک‌های آمریکایی و جابجایی پول و... را نمی توانیم داشته باشیم. با شرکت های غیرآمریکایی هم به این صورت است که اگر این توافق به نتیجه برسد، ما نمی توانیم مبادلات داشته باشیم و سرمایه گذاری کنیم اما با توجه به خصوصیاتی که در این توافق پیش‌بینی شده چندان به نظر نمی رسد که بتوان بر روی آن حساب کرد.
وی افزود: به عبارتی دیگر هیچ تضمینی وجود ندارد که رییس جمهور بعدی آمریکا از این توافق خارج نشود و البته تا روی کار آمدن رییس جمهور بعدی آمریکا ۳ سال زمان باقی است و اگر او از توافق خارج شود، شرکت های غیر آمریکایی هم که در ایران سرمایه گذاری کرده‌اند، دوره و زمانی برای خروج از توافق دارند. مثلا ۲ سال و نیم برای خروج فرصت دارند و من گمان نمی کنم با این ویژگی ها شرکت های اروپایی از سرمایه‌گذاری در ایران استقبال کنند. چون تهدیدات بعدی نسبت به این سرمایه‌گذاری‌ها و فعالیت این شرکت‌ها باقی است و اگر چه یک بازه زمانی در نظر گرفته‌اند اما من تصور نمی‌کنم شرکت‌ها باز هم ریسک کنند و در ایران سرمایه‌گذاری کنند. امکان صادرات نفت در یک زمان‌بندی به صورت محدود افزایش پیدا می‌کند و تبعا درآمد ناشی از این صادرات را به دست می آوریم. کشورهای اروپایی از نظر انرژی در تنگنا قرار گرفته اند. مسلما به دنبال این هستند که برجام به نتیجه برسد تا خودشان از این وضعیت خارج شوند. این اتفاق ممکن است بیفتد و تبعا مقداری از ارزهای بلوکه شده ایران در خارج از کشور هم آزاد خواهد شد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه با اشاره به تغییرات احتمالی کابینه دولت سیزدهم به خصوص تیم اقتصادی دولت، گفت: من نسبت به تیم اقتصادی کنونی دولت اظهار نظر خاصی ندارم و نگران هم نیستم. تصور می کنم آن‌ها در حدی که رییس جمهور انتظار دارد، زحمت می کشند و کار می کنند. برنامه‌های خوبی هم دارند و عمل می‌کنند. از این جهت من تصور جابجایی ندارم و معتقدم همین تیم می‌تواند کار خودش را پیش ببرد. شرایط کشور، شرایطی نیست که ما بتوانیم انتظارات زیادی داشته باشیم. نه فقط از ناحیه تحریم‌ها بلکه از ناحیه پیچیدگی مشکلات که در سال‌های طولانی به وجود آمده است. بدهی‌های سنگین دولت به بانک مرکزی، بدهی های سنگین دولت به بانک‌ها، بدهی های سنگین دولت به پیمانکاران، به صندوق‌های بازنشستگی، سازمان تامین اجتماعی و... مشکلات اساسی هستند. هزینه‌های گزافی را دولت بابت نیروی انسانی و بازنشستگان پرداخت می کند و تلاش زیادی هم کرده که مقداری از این هزینه ها را سبک کند و تا حدودی هم موفق بوده؛ از این جهت هم به نظرم، کار دولت قابل قبول است.
مصباحی مقدم در پایان با تاکید بر اینکه شرق می‌تواند جایگزین خوبی برای ارتباطات با کشورعای غربی از نظر اقتصادی باشد، خاطرنشان کرد: می توانیم اعتماد بیشتری به کشورهایی مثل چین و روسیه، هند و... داشته باشیم. هم مناسبات مان را با همسایگانمان افزایش دهیم و هم مناسبات را تقویت کنیم و صادراتمان را افزایش دهیم. روسیه در حال حاضر علاقه دارد که ترانزیت کالاهایش از طریق ایران به دریای عمان صورت بگیرد.
