خبرگزاری فارس - بوشهر، سینا ناجی: شهر باستانی و تاریخی سیراف بزرگ‌ترین و مهم‌ترین بندر تجاری ایران و جهان اسلام در فاصله سقوط ساسانیان تا اواسط قرن پنجم هجری به‌شمار می‌رود.
دریانوردان سیرافی با کشتی‌های بزرگ ساخت سیراف نه تنها در سرتاسر خلیج‌فارس و دریای عمان را در نوردیدند بلکه با جسارت و شجاعتی ستودنی اقیانوس‌پیمایی کردند و اولین ایرانیان مسلمانی بودند که جزایر و بنادر پر خطر اقیانوس هند را پیمودند و خود را به مناطقی چون تایلند، اندونزی، ویتنام، فیلیپین، ژاپن و سرانجام چین رساندند؛ آن‌ها با شبه قاره هند نیز از دیرباز رابطه مستمر داشتند.
تاریخ ارتباطات ایران و چین
دانشمند بزرگ چین آقای جو جه چین Juje Cheen در تاریخ ژوئیه ۱۹۷۸ در شماره هفتم مجله تحقیقات تاریخی مقاله ارزنده‌ی تحت عنوان دوستی دو هزار ساله روابط تاریخی میان چین و ایران منتشر کرده است.
این مقاله این‌چنین آغاز می‌گردد: سرآغاز برقراری روابط سیاسی دو کشور چین و ایران به اواسط قرن دوم قبل از میلاد کشیده می‌شود در آن زمان (۱۴۱ - ۸۸ ق‌م) چین تحت حکومت امپراطوری لئوچه ملقب به "اوو" از دودمان هان بود؛ زمان حکومت او مقارن سلطنت دودمانی اشکانی در ایران بود از این جهت چینی‌ها ایران آن زمان را اشکانی می‌خواندند.
این دانشمند ادامه می‌دهد: خط دریایی که از دریای چین به خلیج‌فارس می‌رسد از قدیم الایام این دو کشور را به یکدیگر پیوند داده بود و حتی بیش از دو هزار سال دوستی عمیق بین ملت چین و ایران برقرار گردید و فرستادگان از طرف دولت‌های دو کشور بین این دو مملکت رفت‌و‌آمد می‌کردند.
سلیمان تاجر سیرافی
سلیمان تاجر سیرافی نخستین بازرگانی است که در سال ۲۳۷ق / ۸۵۱م از بندر سیراف واقع در شمال خلیج‌فارس به مقصد تجارت با چین از طریق دریای عمان و خلیج بنگال (شمال اقیانوس هند) وارد تنگه‌ی مالاکا (بین مالزی و سوماترا) شده از طریق دریای جنوب چین در شرق ویتنام به کانتون رفته و این دریانورد سیرافی سفرهای متعددی به چین نموده است.
منابع چینی نیز درباره او نوشته‌اند که: در اواسط قرن نهم میلادی بازرگانی به نام سلیمان که اهل سواحل خلیج‌فارس بود در بحبوحه رشد و تکامل روابط بازرگانی بین چین و ایران چندین مرتبه به چین آمده بود.
سلیمان پس این سفر خاطرات و مشاهدات خود را به زبان عربی به رشته تحریر در آورد و ۶۵ سال پس از تألیف نخستین در سال ۳۰۴ هجری یکی دیگر از همشهریان او به نام "ابوزید حسن سیرافی" نوشته‌های سلیمان را مورد مطالعه قرار داد و ضمن تأیید و صحت، آن نوشته‌ها را مورد تجدید نظر قرار داده و با اضافه نمودن اطلاعاتی آن را در دو بخش می‌نگارد.
بخش اول شامل اطلاعاتی در زمینه‌های تاریخ، جغرافیا و مردم‌شناسی چین و هندوستان می‌باشد که ابوزید اضافه‌ای بر آن نوشته و بازنویسی کرده است.
بخش دوم کتاب به تکمیل کتاب اول اختصاص داده شده دارای مطالبی است در مورد چین و هندوستان که نوشته خود ابوزید است.
در اهمیت تاریخی و علمی سفرنامه سلیمان تاجر سیرافی همین بس که این دریانورد ایرانی و اهل استان امروزی بوشهر حدود چهارصد سال قبل از مارکوپولو بارها از بندر سیراف به هندوستان و چین سفر کرده و برای نخستین بار در جهان دیده‌ها و شنیده‌های خود را با دقت مردم شناسی قرن نوزدهمی در سفرنامه‌اش توصیف کرد.
مشخصات سفرنامه
سفرنامه سلیمان که نسخه منحصر به فرد آن با نام سلسله التواریخ در کتابخانه ملی پاریس تحت شماره ۲۲۸۱ ار نسخ عربی و به زبان عربی موجود است؛ نسخه عربی در سال ۱۹۲۳ توسط گابریل فران به فرانسه ترجمه شده است.
کتاب سلسلة التواریخ
سلیمان تاجر سیرافی در این کتاب درباره افول تجارت میان سیراف و چین در اواخر قرن چهارم با صراحت گفته است: با این اوصاف دست آن‌ها بر ستم و تجاوز به بازرگانانی که روانه آنجا می‌شدند باز شد چون این آشفتگی و ستم در میان چینیان پدیدار گشت ستم و تجاوز در میان ناخدایان عرب و صاحبان کشتی‌ها نیز آشکار شد و بازرگانان را بدانچه بر عهده‌ی ایشان نبود مجبور کردند و بر اموالشان چیره شدند و در رفتار با آن‌ها برخلاف رسم معمول به تجاوز و ستم دست یازیدند آنگاه خداوند که یادش گرامی باد از همه ایشان برکت و نعمت را برید و دریا جانب وفا را رها کرد و خداوند نصیب و روزی ناخدایان و راهنمایان دریا را که در سیراف و عمان جاری بود نابود گردانید.
به طور کلی ملوانان و دریانوردان سیرافی از قرن‌ها قبل از ظهور اسلام با حوزه اقیانوس هند شمال و شرق آفریقا ارتباط مستمر تجاری و فرهنگی داشتند و پس از ظهور اسلام منادی توحید در مناطقی از چین و شرق آفریقا بودند.
پس از خواندن این مطالب ذکر این نکته ضروری است که پژوهشگران تاریخ و فرهنگ کشور نباید از این همه مطالب مهم و ارزنده غافل شوند و با شناسایی آن به نسل جوان غرور ملی را پرورش دهند.
انتهای پیام/
