به گزارش ایرنا، مسکن یکی از نیازهای اولیه اجتماعی و اقتصادی هر جامعه است و با توجه به رشد جمعیت و مهاجرت در شهرهای کشور در سال های گذشته، ساختمان سازی و بازار مسکن همواره از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است.
با توجه به جایگاه مسکن و اهمیت تامین آن برای همه افراد و خانوارها، اطلاعات و آمار مربوط به آن از جمله ساختمان سازی و صدور پروانه های ساختمانی مورد توجه برنامه ریزان شهری و کارشناسان اقتصادی است تا بتوان بر اساس آنها به رفع نیازهای موجود پرداخت.
پروانه ساختمان یا شناسنامه فنی ساختمان دفترچه‌ای است که شهرداری‌ها صادر کرده و در اختیار مالک قرار می‌دهند؛ این شناسنامه فنی شامل اطلاعاتی از قبیل مساحت زیر بنا، تعداد طبقات، مشخصات متقاضی صدور پروانه و کروکی زمین است.
استان اصفهان با بیش از پنج میلیون و ۲۰۰ هزار نفر جمعیت دارای ۲۴ شهرستان و ۱۱۰ شهر است و حدود ۸۸ درصد جمعیت آن در نقاط شهری زندگی می کنند بنابراین بررسی وضعیت ساختمان سازی در شهرهای این خطه جایگاه خاصی در اقتصاد و بازار مسکن آن دارد.
بررسی وضعیت پروانه‌های ساختمانی صادر شده در مناطق شهری استان اصفهان در سال های اخیر نشان می دهد که تعداد پروانه های ساختمانی صادر شده از سال ۹۲ تا ۹۷ روند کاهشی داشته است هرچند در برخی از فصول سال افزایش نسبی یافته است.
به گفته کارشناس آمار سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان اصفهان در سال ۱۳۹۲ نزدیک به ۲۹ هزار پروانه ساختمانی در مناطق شهری این خطه صادر شده درحالیکه این آمار در سال ۹۷ نزدیک به ۱۳ هزار فقره بوده است.
در سال ۱۳۹۷ معادل ۱۲ هزار و ۹۳۹ پروانه احداث ساختمان با سه میلیون و ۸۹۸ هزار مترمربع مساحت زمین و ۶ میلیون و ۱۸ هزار مترمربع مساحت زیربنا توسط شهرداری‌های استان اصفهان صادر شد که مقایسه این آمار با سال ۹۲ حاکی از نصف شدن آنهاست.
فرزانه شریفیان در گفت و گو با ایرنا با اشاره به روند تغییرات آمار پروانه‌های ساختمانی صادر شده در نقاط شهری استان اصفهان از سال ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۷، اظهار داشت: در این مدت بیشترین تعداد پروانه‌ها در سال ۱۳۹۲ و کمترین تعداد پروانه در سال ۱۳۹۶ با نزدیک به ۱۳ هزار فقره صادر شده است.
این کارشناس آمار، بالاترین میانگین مساحت زمین در هشت سال گذشته را مربوط به سال ۱۳۹۳ با ۳۸۶ متر مربع و پایین‌ترین میانگین آن را ۲۷۸ مترمربع در سال ۱۳۸۹ اعلام و اضافه کرد: بالاترین میانگین مساحت زیربنا در سال ۱۳۹۴ با ۴۸۹ متر مربع و پایین‌ترین آن مربوط به سال ۱۳۸۹ با رقم ۳۸۸ مترمربع است.
همچنین بررسی آمار سال ۹۲ نسبت به سال قبل آن یعنی ۹۱ نشان می دهد که با تغییرات مثبت زیادی همراه بود به طوری که صدور پروانه های ساختمانی ۳۳ درصد، مساحت زمین ۵۱ درصد و مساحت زیربنا ۲۷ درصد افزایش یافت.
آمار سال ۹۷ نیز در مقایسه با سال قبل آن یعنی ۹۶ گویای افزایش ۰.۹ درصدی صدور پروانه های ساختمانی، کاهش ۸.۹ درصدی مساحت زمین و افزایش ۹.۱ درصدی مساحت زیربناست.
بیشترین پروانه‌های ساختمانی، مسکونی است
کارشناس آمار سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان اصفهان همچنین با تاکید بر اینکه در این سال‌ها همواره بیشتر پروانه‌های ساختمانی با کاربری مسکونی و پس از آن برای کاربری بازرگانی صادر شده است، افزود: در سال ۹۷ از ۱۲ هزار و ۹۳۹ فقره پروانه صادر شده ۱۰ هزار و ۸۴۴ پروانه مربوط به واحدهای مسکونی بود که معادل ۸۴ درصد پروانه هاست.
شریفیان با بیان اینکه از این تعداد پروانه ساختمانی یکهزار و ۱۹۶ فقره مربوط به کاربری بازرگانی است، افزود: ۴۵۷ فقره مسکونی و کارگاه توام و ۴۰۷ فقره نیز آموزشی، صنعتی و بهداشتی بوده است.
وی با اشاره به اینکه پروانه ساختمانی مسکونی در سال ۹۷ نسبت به سال قبل ۳.۱ درصد افزایش یافت، تصریح کرد: صدور پروانه های ساختمانی سایر کاربری ها در این سال با کاهش نسبت به سال گذشته آن مواجه شد.
بیشتر پروانه‌ها مربوط به ساختمان‌های ۲ طبقه است
بلند مرتبه‌سازی در سال های اخیر در شهرها افزایش یافته است اما بررسی آمار پروانه‌های ساختمانی صادر شده در هشت سال گذشته در مناطق شهری استان اصفهان نشان می دهد که بیشترین تعداد پروانه صادر شده مربوط به ساختمان‌های ۲ طبقه و کمترین آن مربوط به ساختمان‌های چهار طبقه است.
در سال ۱۳۹۷ از ۱۲ هزار و ۹۳۹ فقره پروانه ساختمانی صادر شده، ۳۸ درصد پروانه ها معادل چهار هزار و ۸۶۱ فقره مربوط به ساختمان های ۲ طبقه بوده است؛ پس از آن بیشترین پروانه ها مربوط به ساختمان های یک طبقه (۲۵ درصد)، سه طبقه (۱۸ درصد)، پنج طبقه و بیشتر (۱۲ درصد) و چهار طبقه ( هفت درصد) است.
همچنین بیشترین تعداد واحد مسکونی در پروانه‌های ساختمانی صادر شده در این سال ها مربوط به ۱۳۹۲ معادل ۲۵ هزار و ۶۲ واحد است که بیشترین سهم آن یعنی ۴۲ درصد مربوط به ۲ واحد مسکونی و کمترین مربوط به چهار واحد مسکونی ( ۶ درصد) است.
در سال ۹۷ نیز از ۱۰ هزار و ۸۴۴ پروانه ساختمانی با کاربری مسکونی، بیشترین پروانه ها برای خانه های ۲ واحدی صادر شده که معادل چهار هزار و ۱۵۸ پروانه (۳۸ درصد) است.
اصفهان، رتبه دوم کشور در صدور پروانه‌های ساختمانی
کارشناس آمار سازمان مدیریت و برنامه ریزی اصفهان به مقایسه آمار این استان در کشور اشاره و بیان کرد: اصفهان در سال ۹۷ در زمینه تعداد پروانه های ساختمانی صادره رتبه دوم کشوری را با ۹.۱ درصد پس از تهران، در زمینه مساحت زمین رتبه سوم بعد از تهران و فارس، مساحت زیربنا رتبه سوم بعد از تهران و خراسان رضوی و در زمینه تعداد واحد مسکونی رتبه سوم را پس از تهران و کرمان دارد.
شریفیان خاطرنشان کرد: بیشترین تعداد پروانه‌های ساختمانی و واحد مسکونی در کشور مربوط به سال ۱۳۸۹ ( با ۲۳۳ هزار و ۹۶۶ فقره پروانه) و کمترین آن در سال ۱۳۹۵ ( با ۱۱۸ هزار و ۳۹۰ فقره پروانه) صادر شده است.
تعداد پروانه های ساختمانی صادره در کشور در سال ۱۳۹۷ نیز معادل ۱۴۲ هزار و ۳۹ فقره است.
این کارشناس با اشاره به آمار شهرستانی در استان اصفهان، گفت: سال ۱۳۹۷ در بین شهرستان‌های استان بیشترین سهم از تعداد پروانه‌های ساختمانی صادر شده به ترتیب مربوط به اصفهان، کاشان و نجف آباد می‌باشد.
در سال ۹۷ معادل ۱۲ هزار و ۹۳۹ فقره پروانه صادر شد که شهرستان اصفهان چهار هزار و ۱۲۷، کاشان یکهزار و ۱۵۸ و نجف آباد ۸۵۹ فقره است؛ کمترین پروانه های صادره نیز مربوط به بویین میاندشت با ۷۲، فریدن با ۷۳ و دهاقان با ۹۰ فقره است.
شریفیان اظهار داشت: بیشترین سهم در مساحت زمین پروانه‌های ساختمانی صادر شده در سال ۹۷ در استان به ترتیب مربوط به شهرستان‌های اصفهان، آران و بیدگل و کاشان است.
مساحت زمین پروانه های ساختمانی صادره در این سال در استان اصفهان سه میلیون و ۸۹۸ هزار متر مربع بود که سهم اصفهان یک میلیون و ۱۵۹ هزار، آران و بیدگل ۴۱۴ هزار و کاشان ۴۱۱ هزار متر مربع است.
همچنین در زمینه مساحت زیربنای پروانه های ساختمانی از ۶ میلیون و ۱۷ هزار متر مربع در سال ۹۷ بیشترین آن مربوط به اصفهان با سه میلیون و ۴۲۶ هزار، کاشان با ۳۵۵ هزار و شاهین شهر و میمه با ۳۵۱ متر مربع بوده است.
افزایش صدور پروانه‌های ساختمانی از سال ۹۸
با وجودیکه آمار صدور پروانه های ساختمانی در مناطق شهری استان اصفهان از سال ۹۲ تا ۹۷ کاهشی بود اما نگاهی به آمار سال ۹۸ نشان می دهد که تغییراتی در این زمینه بوجود آمد و این شاخص حدود ۱۲ درصد افزایش یافت.
به گفته کارشناس آمار سازمان مدیریت و برنامه ریزی اصفهان، در سال ۹۸ حدود ۱۴ هزار و ۵۹۸ فقره پروانه ساختمانی در مناطق شهری استان صادر شد درحالیکه این رقم در سال ۹۷ معادل ۱۲ هزار و ۹۳۹ فقره بود.
در سال ۹۸ در مناطق شهری استان اصفهان ۱۴ هزار و ۵۹۸ فقره پروانه ساختمانی با مساحت زمین چهار میلیون و ۳۴۵ هزار متر مربع، مساحت زیر بنای ۶ میلیون و ۵۸۷ هزار متر مربع و تعداد واحد مسکونی ۱۲ هزار و ۵۲۵ واحد صادر شد.
شریفیان با بیان اینکه روند افزایشی در سال جاری نیز ادامه یافته است، افزود: بررسی آمار نشان می دهد که میزان صدور پروانه های ساختمانی در ۶ ماه نخست امسال بویژه در فصل تابستان نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش یافته است.
وی با اشاره به اینکه صدور پروانه‌های ساختمانی در زمستان به دلایلی مانند طرح‌های ویژه آخر سال و تخفیف‌های بهمن و اسفند و مراجعه بیشتر متقاضیان نسبت به دیگر فصل ها بالاتر است، تصریح کرد: احتمال افزایش آمار سال ۹۹ نسبت به ۹۸ نیز با توجه به تاثیر بسزای آمار فصل زمستان در کل آمار سالانه، زیاد است.
رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا درباره آمار سال های اخیر، اظهار داشت: همیشه فراز و فرود در صدور پروانه های ساختمانی در کشورمان وجود داشته است بعنوان مثال در دهه ۷۰ نیز این اتفاق افتاد و پس از رکود سال ۷۶ در سال های ۷۷ و ۷۸ با افزایش این شاخص مواجه شدیم.
تاثیر قیمت مسکن در افزایش تقاضای پروانه ساختمانی
غلامحسین عسکری با بیان اینکه پس از رکود سال های ۹۲ تا ۹۷ نیز شاهد افزایش آمار از سال ۹۸ هستیم، افزود: یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در این زمینه، افزایش قیمت زمین و مسکن از سال گذشته در کشور و اصفهان بود.
وی با اشاره به اینکه قیمت مسکن در کلانشهری مانند اصفهان تا پنج برابر هم افزایش یافت، تصریح کرد: وقتی قیمت ساختمان افزایش می یابد برای انبوه سازان و تولیدکنندگان حرفه ای، ساخت مسکن صرفه بیشتری دارد بهمین دلیل شاهد افزایش ساخت و ساز در مناطق شهری از پارسال هستیم.
به گفته وی، اگر قیمت ساختمان سازی برای یک تولیدکننده انبوه برای هر متر مربع حدود ۱۰ میلیون تومان تمام شده است اما این ساختمان به چند برابر قیمت فروخته می شود و وقتی با افزایش قیمت مسکن مواجه باشیم برای تولیدکنندگان به صرفه است.
رییس نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان با تاکید بر اینکه این نوسانات به سیاست های حاکم بر جامعه نیز بستگی زیادی دارد، خاطرنشان کرد: مسکن یکی از سرمایه هایی است که در کنار سکه طلا و دلار همواره مورد توجه مردم ایران است.
عسکری درباره اینکه بیشتر پروانه های ساختمانی صادر شده در سال های اخیر در استان اصفهان برای مسکن ۲ طبقه بوده است، توضیح داد: این آمار نشان می دهد که بیشتر متقاضیان ساخت و ساز در آن سال ها، مصرف کننده و افرادی بودند که برای خودشان و به اندازه نیازی که داشتند، خانه می ساختند درحالیکه بدلیل رکود نسبی پیش آمده در سال های ۹۲ تا ۹۷ انبوه سازان رغبت زیادی برای ساخت مسکن و عرضه آن برای عموم نداشتند.
وی با بیان اینکه در کشورمان برای پاسخگویی به نیاز مردم سالانه باید یک میلیون واحد مسکونی ساخته شود، گفت: اگر روند ساخت و ساز بویژه در بخش انبوه سازی کاهشی باشد پنج تا ۶ سال آینده با مشکل کمبود مواجه خواهیم شد.
رییس نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان تاکید کرد: لازم است واحدهای مسکونی متناسب با توان خرید عامه مردم در مناطق شهری بصورت ارزان و انبوه ساخته شود و سیاست‌ها و برنامه های دولت در این زمینه نقش بسزایی دارد.
بر اساس نتایج سرشماری ۹۵، استان اصفهان دارای یک میلیون و ۶۰۸ خانوار است که از این تعداد یک میلیون و ۴۱۲ هزار خانوار شهری و ۱۹۶ هزار خانوار روستایی است.
شهرستان اصفهان با حدود ۷۰۸ هزار خانوار دارای بیشترین تعداد خانوار در میان ۲۴ شهرستان استان است که از بین این خانوارها، حدود ۶۶۷ هزارخانوار شهری و حدود ۴۱ هزار خانوار روستایی است.
بیشترین تعداد خانوارهای شهری در شهرستان اصفهان و کمترین خانوار شهری در شهرستان چادگان با چهار هزار و ۲۷۸ خانوار است.
۸۱ درصد جمعیت استان اصفهان در هشت شهرستان اصفهان، کاشان، خمینی شهر، نجف آباد، لنجان، فلاورجان، شاهین شهر و میمه و شهرضا با مجموع سهم ۳۰ درصد مساحت استان ساکن هستند که شهرستان اصفهان با ۱۵ درصد مساحت استان به تنهایی حدود ۴۴ درصد جمعیت استان را در خود جای داده است.
کلانشهر اصفهان حدود ۲ میلیون نفر جمعیت دارد و مرکز استان و پر جمعیت ترین شهر آن است.
