صبح یک روز گرم شهریورماه برای بازدید از استادیوم ۱۹ مهر راهی تخته ارکان بجنورد می شویم، ورزشگاهی که ساخت آن در گذشته نه چندان دور مدال افتخار مسوولان محسوب می شد و اکنون فرسودگی آن نُقل خبری رسانه ها و فضای مجازی خراسان شمالی شده و همه شاکی از بی مبالاتی در رسیدگی به این سرمایه ملی هستند.
هنگام ورود به این مجموعه مورد استقبال چند سگ قرار می گیریم و کیوسکی که خبری از نگهبان نیست و محوطه ای بدون حفاظ و بادی که گردوغبار را در فضا می پیچد و بر حس کهنگی این محوطه می افزاید.
با پیدا کردن بخشی از فنس پاره شده وارد این مجموعه میشویم و از گوشه و کنار این استادیوم کبوتران به پرواز در می آیند و تجمع فضولات پرندگان در جای جای این ورزشگاه گواه از این دارد که ماهاست کسی به این مجموعه سر نزده است.
دوری در اطراف این مجموعه می زنیم؛ بطری های خالی و مصالح ساختمانی برجا مانده و زمین پر از خار و خاشاک تمامی محوطه را پوشانده است و زمانی که پله های ورودی استادیوم را طی می کنی فضله های پرندگان، تمامی پله ها را پوشانده است.
بوتههای زیادی در محدوده زمین چمن رشد کرده و چمن ورزشگاه نیز زیر سایه بی توجهی ها تبدیل به زمین خاکی شده و دیگر خبری از چمن واقعی نیست.
اما سکوهای ورزشگاه خود حکایتی دیگر دارد و دیواره های این قسمت ترک خورده و قسمت هایی نیز ریخته است و صندلی هایی که رنگ پریده و بعضا ترک هم خورده اند و راهروهایی که پر از فضله پرندگان است.
وقتی پرده تابلوی افتتاح ورزشگاه ۱۹ مهر که پر از خاک است را کنار میزنیم، ناخودآگاه روز افتتاح ورزشگاه که با حضور مسوولان استانی و وزیر ورزش سابق در سال ۱۳۹۶به بهره برداری رسید، مرور می شود.
ورزشگاهی که قرار بود زمانی محل هیاهوی جوانان با ذوقی باشد که همواره از کمبود امکانات این خطه رنج می برند، اکنون به مکانی امن برای لانه سازی کبوتران تبدیل شده است و انواع پرندگان در زیر سقف آن در آرامش کامل پرواز می کنند.
اندک زمانی که به چمن سوخته از آفتاب آن خیره می شوی به یکباره در فکر فرو می روی که مسوولان استانی برای تکمیل این ورزشگاه بزرگ چندین بار جلسه برگزار کرده اند و چه رایزنی هایی برای دریافت قطره چکانی بودجه انجام شده و چه جوانانی امیدوار به توپ زدن در این چمن بودند.
مسوولانی که روبانی را قیچی کردند، عکسی گرفتند و رفتند و غافل از اینکه این نگهداری از این مجتمع ورزشی از ساخت آن هم مهمتر است و برای نگهداری از آن نیز باید تدابیری اندیشیده شود.
نبود متولی مشخص برای نگهداری از ورزشگاه ۱۹ مهر و هدر رفت سرمایه ورزشی چندین میلیاردی استان موجب شد تا این مجتمع در همین سن کم، گوی سبقت فرسودگی را از استادیوم قدیمی تختی بجنورد بِرباید و تبدیل به نُقل خبری استان شود به گونه ای که نماینده ولی فقیه در خراسان شمالی نیز به این امر واکنش نشان داد و در خطبه های نماز جمعه خواستار مشخص شدن متولی نگهدری از این مجموعه ورزشی شد.
برای آگاهی از وضعیت این ورزشگاهی که تنها پنج سال از عمر آن می گذرد و میلیاردها تومان برای ساخت آن هزینه شده، کافی است، گذری به جاده تخته ارکان بجنورد زد تا دید که چگونه سوت فرسودگی پیشانی ورزشی استان به صدا درآمده است و مسوولان ورزشی استان نیز دلیل این وضعیت را در نظر نگرفتن اعتباری برای نگهداری اش می دانند.
این در حالی است که خراسان شمالی در لیگ دسته دوم فوتبال تیم دارد و کماکان تیم بومی اترک تمرینات و مسابقات خود را در ورزشگاه کوچک و قدیمی تختی برگزار می کند اما هنوز شهروندان این استان محروم از حضور در ورزشگاه و تماشای بازی تیم محبوب شان محروم هستند.
عامل فرسودگی؛ کمبود اعتبار
رییس هیات فوتبال خراسان شمالی با بیان اینکه نگهداری از ورزشگاه ۱۹ مهر تدبیر درستی می طلبد، می گوید: در نظر نگرفتن هزینههای نگهداری و حراست از ورزشگاه ها مشکلی است که معمولا در استان ها وجود دارد به گونه ای که با بهره برداری از ورزشگاه ۱۵ هزار نفری بجنورد نیز هیچگاه تدبیری برای نظارت فنی و حفاظت از این مجموعه اندیشیده نشد.
حسین جعفرزاده می افزاید: نگهداری مجموعه های ورزشی معمولا به ادارات کل ورزش سپرده می شود و این نهاد نیز توان پرداخت هزینه ها را ندارند و در این مواقع نگهداری از اماکن ورزشی را به افرادی می سپارند که هیچ شناختی نسبت به چگونگی حفاظت از مجموعه ورزشی و آبیاری چمن ندارد و نتیجه کار منتهی به وضعیت فعلی ورزشگاه ۱۹ مهر می شود.
وی با بیان اینکه باید از ظرفیت این مجموعه ورزشی برای انجام ورزش های قهرمانی، ملی و بین المللی بهره برد، می گوید: افزون بر ۲۰۰ تیم فوتبال در رده های گوناگون زیر نظر هیات فوتبال استان فعالیت می کند، غافل از آنکه کمترین بهره از این مجموعه ورزشی ببرند.
رییس هیات فوتبال خراسان شمالی اضافه می کند: همچنین این استان در لیگ دسته دوم فوتبال تیم دارد اما کماکان تیم بومی اترک تمرینات و مسابقات خود را در ورزشگاه کوچک تختی برگزار می کند.
نجات از فرسودگی؛ رایزنی برای دریافت اعتبار
مدیرکل ورزش و امورجوانان خراسان شمالی با بیان اینکه بازسازی، زیرسازی و بهبود سیستم آبرسانی چمن ورزشگاه ۱۵ هزار نفری ۱۹ مهر بجنورد هفت میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد، می گوید: این ورزشگاه از پروژه های ملی است که متاسفانه بعد از بهره برداری در سال ۱۳۹۸، اعتباری برای نگهداری و حفاظت از آن در نظر گرفته نشده است، در حالی که ماهانه حداقل ۵۰۰ میلیون ریال برای نگهداری آن اعتبار نیاز است.
حمید امیری می افزاید: برای حفاظت و نگهداری از این مجموعه ورزشی به ۱۰ نیروی خدماتی نیاز است که ۲ نفر از آنها باید به شکل تخصصی مسوول نگهداری از چمن ورزشگاه باشند تا چمن کیفیت خود را از دست ندهد.
مدیرکل ورزش و امورجوانان خراسان شمالی می گوید: بازسازی دیگر بخش های این ورزشگاه همچون خوابگاه ورزشی، رختکن، و تعویض پروژکتور و دوربین های این مجموعه ورزشی نیز نیازمند اعتبار ملی است که مکاتباتی در این زمینه با وزارت ورزش و امور جوانان انجام شده است.
وی با بیان اینکه معمولا برای نگهداری از اماکن ورزشی اعتباری در نظر گرفته نمی شود، یادآور می شود: این ورزشگاه، پیشانی ورزش خراسان شمالی است به گونه ای که تامین اعتبار برای حفظ و نگهداری از این مجموعه ورزشی از رویکردهای اداره کل ورزش استان است.
امیری تصریح می کند: گرچه مدیران سابق اداره کل ورزش خراسان شمالی نیز در این خصوص مکاتباتی با سازمان برنامه و بودجه و وزارت ورزش داشته اند ولی به شکلی جدی در حال پیگیری و جذب اعتبار و نیروی انسانی برای نگهداری از این مجموعه ورزشی هستیم.
عملیات اجرایی ورزشگاه ۱۵ هزار نفری ۱۹مهر بجنورد که تنها مجموعه ورزشی استاندارد استان است از سال ۸۵ آغاز شد، اما به دلیل کمبود اعتبار سال ها راکد مانده بود و دوباره فرایند ساخت آن از سال ۹۱ آغاز و سرانجام در سال ۹۶ با تخصیص ۴۰ میلیارد تومان اعتبار تکمیل و با حضور وزیر ورزش و جوانان سابق به بهره برداری رسید.
این ورزشگاه در زمینی به گستره ۴۵ هزار متر مربع اجرایی شده است و زمین فوتبال، سالن بدنسازی، پیست دومیدانی، سالن کشتی و فضای اداری از جمله ظرفیت هایی است که در این مجموعه دیده شده است.
براساس آخرین آمارها میانگین سرانه ورزشی در کشور به ازای هر نفر ۱۰۲ سانتی متر است که این رقم در استان خراسان شمالی ۵۶ سانتی متر است.
خراسان شمالی با ۲۵ هزار ورزشکار بیمه شده این استان دارای ۴۵ هیات ورزشی فعال است.
استان ۸۶۳ هزار نفری خراسان شمالی در شمال شرق کشور قرار دارد.