اینترنت امروز از ملزومات اساسی زندگی عادی و نه زندگی مدرن تلقی میشود.
فراگیری تلفن همراه در ایران سبب شده است بسیاری از مشترکان تلفن همراه به استفاده از اینترنت همراه روی بیاورند. این چنین است که طبق آمارهای ارائه شده ضریب رشد اینترنت سیار در ایران هشت برابر اینترنت ثابت اعلام شده است.
بررسیها نشان میدهد در سال ۱۳۹۷ مشترکان پهنباند ثابت به بیش از ۸ میلیون نفر رسیدهاند که ضریب نفوذ را به ۵۶. ۰ درصد میرساند و مشترکان پهنباند سیار به بیش از ۶۶میلیون نفرهستند که ضریب نفوذ را به ۰۹. ۸۰ درصد میرساند. این اما تمام ماجرا نیست. در سال گذشته تغییراتی عجیب در شمار مشترکان و ضریب نفوذ اینترنت گزارش شده است. در نیمه اول سال ضریب نفوذ اینترنت در ایران عقبگردی قابل توجه داشته است. در حالی که برخی علت را افزایش قیمت گوشیهای هوشمند تحت تاثیر رشد قیمت دلار میدانند برخی دیگر موضوع را به کاهش استفاده از اینترنت به دلیل حذف بستههای بلند مدت ربط میدهند هر چند شیوه آمارگیری نیز تغییر کرده و ضریب نفوذ در نیمه اول سال گذشته بر مبنای اتصال مشترکان در ۹۰ روز محاسبه شده است. هر چه هست، کاهش ضریب نفوذ اینترنت در شرایطی که شمار کاربران تلفن همراه رشدی قابل توجه را تجربه کرده است ضرورت توجه به موضوع را روشن میکند اما داستان اینجا ضریب نفوذ اینترنت نیست، هر چند کاهش ضریب نفوذ اینترنت میتواند هشداری جدی را متوجه اقتصاد و البته شرایط آموزشی و فرهنگی ایران نماید.
در حالی که توسعه فضای مجازی و دسترسی به اینترنت رکنی اساسی در توسعه کشورها تلقی شده است، کرونا همه چیز را تحتالشعاع قرار داد و زندگی مجازی را به نفع زندگی واقعی پررنگ تر کرد. درنیمه دوم سال گذشته از راه رسیدن کرونا و اجرای طرحی مبنی بر آموزش در فشا مجازی در دوران تعطیلی مدارس نشان داد توسعه اینترنت و افزایش ضریب دسترسی به اینترنت تا چه میزان برای زندگی روزمره ضروری است. این وضعیت هنوز ادامه دارد و در ماههای پیش رو نیز مشخص نیست چه اتفاقاتی رخ خواهد داد.
حالا اما در حالی که تمام کالاهای پیش گفته در ابتدای گزارش برای افزایش قیمت، ماهها در جلسات متعدد مسئولان ستاد تنظیم بازار و هیات وزیران مورد بررسی قرار گرفتهاند تا ضریب افزایش قیمت آنها روشن شود، اپراتورهمراه اول از این قاعده مستثنی مانده و بدون طی مقررات و مراحل قانونی بصورت خودسرانه قیمتها را بالا برده است.
داستان ابتدا از پس اعتراض کاربران در فضای مجازی مطرح شد. آنجا که دو اپراتور بزرگ تلفن همراه یعنی ایرانسل و همراه اول نسبت به حذف بستههای پرخریدار یک ماهه و بلند مدت خود اقدام کرده و بالاترین حجم قابل فروش برای بسته یک ماهه برابر با دو گیگ اعلام شد. البته در موارد خاص برای مصرف کاربران در ۶تا ۱۲ ظهر و ۲ تا هفت صبح حجمهای بالاتری پیشنهاد شده است که کمتر کاربری در این ساعات نسبت به استفاده از اینترنت اقدام می کندد.
این اقدام یک سویه و ناگهانی زمینه اعتراض بسیاری از کاربران را فراهم کرد و از این رو برخی نسبت به عواقب افزایش قیمت اینترنت هشدارهایی دادند.
اینجا بود که حسین فلاح جوشقانی، رئیس سازمان تنظیم مقررات کشور با انتشار پستی در توئیتر از افزایش هزینه بستههای اینترنت همراه گله کرد و از پیگیری آن خبر داد.
در پستی که فلاح منتشر کرده آمده است: «بالابردن قیمت در برخی اپراتورهای تلفن همراه، در حالی که مردم به دلیل شیوع کرونا وابستگی بیشتری به فضای مجازی پیدا کردهاند، غیرمنطقی و غیرمعقول است و سازمان تنظیم با آن مخالفت کرده است.»
هر چند این هشدار در روز شنبه، چهاردهمین روز از تیرماه به اپراتورها اعلام شد اما با این حال هنوز در آغاز هفدهمین روز از تیرماه اپلیکیشنهای خرید اینترنت، بسته های قبلی را بازنگرداندهاند.
تبعات افزایش قیمت اینترنت چیست؟
در شرایط کنونی اما افزایش قیمت اینترنت میتواند فشاری مضاعف بر خانوارهایی باشد که در منگنه تورم قرار دارند و آمار رسمی از کوچک شدن سفرههایشان خبر میدهند.
دسترسی به اینترنت حالا دیگر برای حضور در شبکه های اجتماعی با هدف سرگرمی و وقت گذرانی نیست. اتفاقا آنچه در ۴ ماه گذشته رخ داد و زمینه را برای افزایش قیمت گوشیهای هوشمند فراهم کرد نشان داد قرار گرفتن آموزش بر بستر فضای مجازی تا چه میزان خانوارهای دارای دانش آموز و دانشجو را مجبور به مهیا کردن شرایط جهت دسترسی به اینترنت کرده است.
در چنین شرایطی افزایش قیمت اینترنت در کنار رشد قیمت گوشیهای هوشمند در بسیاری از مناطق محروم می تواند مانعی بزرگ بر سر راه دریافت خدمات آموزشی تبدیل شود.
این اتفاق در حالی رخ می دهد که نهادی عامالمنفعه یکی زا بزرگترین سهامداران اپراتور همراه اول در ایران است و چنین اتفاقی در بزنگاهی مهم چون امروز حتی میتواند زمینه بدبینی افکار عمومی نسبت به نهادهای عامالمنفعه را فراهم کند. نهادهایی که همان طور که از صفتشان بر میآید قرار است منافعشان در اختیار تمامی مردم قرار گیرد.
باید دید آیا شمارش معکوس برای بازگرداند تعرفههای اینترنت به شرایط قبلی آغاز شده یا قرار است داستان به شکلی دیگر پیش برود.
۱۷۲۲۳۲۲۵