به گزارش خبرنگار ایرنا، ماجرای عرضه املاک شهرداری در بورس کالا تقریباً به پاییز سال گذشته برمی‌گردد. جایی‌که معاون مالی و اقتصاد شهری شهرداری تهران در نخستین نشست خبری با رسانه‌ها و کمی بعد با حضور در یک برنامه تلویزیونی از بازنگری در نحوه واگذاری املاک شهرداری و انجمادزدایی از اموال غیرمنقول تهرانی‌ها سخن به میان آورد.
از عرضه ۴ هزار میلیاردی تا نظارت ۳ گانه بر واگذاری در بورس
بر اساس اظهارات ابوالفضل فلاح، املاک بلااستفاده و مدیریت نشده زیادی به واسطه طرح‌های مشارکتی در اختیار شهرداری تهران است. به گفته او، ماهیت تهاتر این املاک با مطالبات پیمانکاران شهرداری، منجر به تضییع حقوق شهروندان و شائبه‌های حاکم بر این نحوه از تسویه (تسویه غیرنقدی) می‌شود.
وی اظهارداشت: می‌خواهیم املاک و اموال غیرمنقول امانت مردم را تبدیل به نقد کنیم و با مولدسازی، منابع آن را در طرح‌ها وارد کنیم. بخش دیگر را نیز به عنوان بدهی در بورس به پیمانکاران واگذار می‌کنیم. اکنون از طریق سازوکارهایی این واگذاری به پیمانکاران اتفاق می‌افتد که در آن حداقل ۳۰ درصد ارزش ملک از دست شهرداری می‌رود.
فلاح با اشاره به اینکه در گذشته فروش املاک از طریق مزایده بوده که ۱.۵ تا دو ماه طول می‌کشید و شفافیت در آن حداقلی است، افزود: در بازار سرمایه، نهاد نظارتی قوی از سه قوه حضور دارند و در هفت روز این عرضه اتفاق می‌افتد. این آمادگی را داریم که حدود ۴ هزار میلیارد تومان از املاک را عرضه کنیم و به تعادل بازار مسکن کمک کنیم. با این کار می‌توانیم باعث شفافیت و مولدسازی دارایی و به حداقل رساندن سفته‌بازی شویم.
دی‌ماه سال گذشته، علیرضا زاکانی شهردار تهران نیز با حضور در شورای شهر تهران از اهمیت انضباط بخشیدن به املاک و مستغلات شهرداری گفت و آنها را چاه نفتی خواند که هم می‌توانند، موجب ترقی و توسعه شهر و هم سبب بروز مفسده شوند. زاکانی از برنامه شهرداری برای عرضه شفاف این املاک در بورس کالا خبر داد و به صرفه‌جویی در فرایندهای خرید و فروش مرتبط با شهرداری به واسطه مراجعه به بورس کالا اشاره کرد.
ساماندهی اسناد و اطلاعات املاک
شاید بتوان مهم‌ترین پیامد عرضه املاک در بورس کالا را ساماندهی اسناد و رفع و رجوع مشکلات احتمالی حقوقی این دارایی‌ها دانست. به عبارت دیگر، ایجاد یک پایگاه داده منسجم و انضباط اسنادی متناظر املاک شهرداری، پیش شرط شناسایی و گزینش املاک قابل عرضه در بورس کالا است زیرا بورس کالا، استانداردهایی برای عرضه املاک در بورس دارد و به گفته مسئولان بورس کالا، بخشی از تأخیر در عملیاتی‌شدن عرضه املاک در بورس کالا، به همین مقررات بازمی‌گردد. ناگفته نماند، ساماندهی بانک اطلاعاتی و اسنادی از املاک پایتخت به واسطه سال‌ها تلنبار دارایی‌های غیرمنقول آن هم در مالکیت مجموعه‌های متنوع شهرداری، ظرفیت قابل توجهی از منابع مالی شهر را حبس کرده بود.
البته رد پای سیاست‌گذاری برای ساماندهی املاک و مستغلات در اولین دستور صادر شده از سوی شهردار تهران نیز مشاهده شده است. جایی که زاکانی ۱۷ شهریور ۱۴۰۱، در ابلاغیه‌ای به همه معاونت‌ها، سازمان‌ها و مناطق ۲۲گانه، واگذاری هرگونه املاک، اراضی و اموال غیرمنقول شهرداری به اشخاص حقیقی و حقوقی را متوقف کرد.
نامه‌ای که سرآغاز تجمیع اطلاعات املاک غیرمنسجم اما در تملک شهرداری تهران و سپس رونمایی از سامانه جامع املاک و مستغلات شهرداری تهران در اردیبهشت ۱۴۰۱ شد.
در همین زمینه، به تازگی ابوالفضل فلاح معاون مالی و اقتصادی شهری شهرداری تهران با اشاره به اینکه با پذیرش املاک در بورس‌کالا، این اطمینان حاصل می‌شود که فروش و واگذاری این املاک در آینده و انتقال قطعی آن با مشکلی مواجه نخواهد شد، اظهار داشت: هدف ما از عرضه ملک در بورس کالا تأمین مالی برای اجرایی کردن طرح‌های عمرانی شهرداری است و قصد داریم این اتفاق به صورت مستمر انجام شود. رویکرد عرضه املاک در بورس، بسیار مورد توجه شهردار تهران قرار گرفته است. اکنون با عرضه املاک در بورس کالا، این املاک به صورت شفاف‌تر می‌توانند تبدیل به نقد یا تهاتر شوند.
تقدیر وزیر اقتصاد از اقدام شهرداری
وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز به تازگی و در خلال برگزاری آیین نخستین معاملات خودرو در بورس کالا، نسبت به عرضه املاک شهرداری تهران در بورس کالا واکنش نیز نشان داد و گفت: شهرداری تهران به صورت خودجوش برای عرضه املاک خود در بورس کالا پیشقدم شده است. در این مسیر به زودی تالار املاک و مستغلات در بورس کالا راه اندازی می‌شود.
سید احسان خاندوزی ادامه داد: شفافیت معاملات و کمرنگ شدن رانت از توزیع و تجارت در بخش املاک از جمله ثمرات عرضه املاک در بورس کالا است.
بررسی آخرین تحولات درباره عرضه املاک شهرداری در بورس کالا نیز نشان می‌دهد، برای نخستین بار اطلاعات ۲ ملک از املاک مد نظر شهرداری تهران برای عرضه از مسیر تالار شیشه‌ای، روی تابلوی بورس کالا نشسته و فرایند واگذاری آنها آغاز شده است. این در حالی است که در ماه‌های اخیر به واسطه برخی رفت و برگشت‌ها میان بورس و شهرداری تهران، آغاز سرفصل عرضه املاک شهرداری در بورس کالا به تعویق افتاده بود
عرضه در بورس، مشکلات عرضه از طریق کارگزاران را رفع می‌کند
عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه عرضه املاک و مستغلات شهرداری تهران در بورس اقدام بسیار خوبی بوده، اظهار داشت: عرضه در بورس مشکلاتی را که در پی عرضه املاک به شکل غیرنقد و از طریق کارگزاران بروز پیدا می‌کرد، برطرف می‌کند.
ناصر امانی با تأکید بر اینکه عرضه املاک در بورس محاسن زیادی دارد، تصریح کرد: هرچند عرضه املاک هنوز به شکل انبوه نیست اما شروع خوبی است و امیدواریم توسعه یابد و از این پس املاک شهرداری از طریق بورس عرضه شود.
وی به زمینه‌های متعدد شهرداری تهران برای عرضه در بورس اشاره کرد و افزود: شهرداری می‌تواند اموال منقول و غیرمنقول خود را از این طریق به فروش برساند. اموال شهرداری قابلیت عرضه در بازار بورس را دارد البته شاید نوع آن با املاک متفاوت باشد.
همچنین علیرضا نادعلی سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران در گفت و گو با ایرنا با تأکید بر ایجاد شفافیت در شهرداری با عرضه املاک در بورس کالا یادآور شد: عرضه املاک در بورس، می‌تواند زمینه را برای نظارت برای عملکرد فراهم کند که در شفافیت‌سازی مؤثر خواهد بود. چنین اقداماتی، بورس را پر رونق‌تر می‌کند. عرضه املاک و مستغلات در بورس، اجازه می‌دهد که همه در توسعه و آبادانی شهر سهیم باشند و زمینه تحقق منابع غیرنقد نیز فراهم شود.
بر اساس آنچه مطرح شد، عرضه املاک شهرداری در بورس کالا می‌تواند، موجب افزایش شفافیت و انضباط مالی شده و خون تازه‌ای به رگ‌های طرح‌های شهری تزریق کند. با این وجود، عمق بخشیدن به عرضه املاک از مسیر تازه ایجاد شده و سنگینی کفه ترازو یه نفع این شیوه واگذاری نسبت به واگذاری تهاتری، یکی از ارکان موفقیت در سیاست کادر جدید مدیریت شهری است. نکته‌ای که برای تحقق آن تاکنون نیز مقاومت و سنگ‌اندازی‌هایی وجود داشته است.
