عصر ایران ؛ کاوه معینفر - روز 11 شهریور جشنواره فیلم مسکو به کار خود پایان داد و در مراسم اختتامیه فیلم «بدون قرار قبلی» بهروز شعیبی موفق به دریافت جایزه بهترین فیلم و بهترین بازیگر زن از این جشنواره شد.
بعد از این اهدا جوایز و اعلام آن 2 نکته در داخل ایران با بحث و جنجال همراه شد: اول این که این جایزه جشنواره مسکو در شرایط کنونی وضعیت روسیه و اتفاقات بعد جنگ اوکراین به گونهای تحت تاثیر سیاست است؟ و نکته دوم هم درمراسم اختتامیه بهروز شعیبی هنگام دریافت جایزه با کت شلوار مشکی و کراوات ظاهر شده است که همین باعث حرف و حدیث فراوانی پیرامون این فیلمساز و حتی جایزه جشنواره مسکو شده است.
محمود بابایی تهیهکننده فیلم سینمایی «بدون قرار قبلی» در مصاحبه با خبرگزاری مهر در واکنش به شائبههای مطرح شده، درباره تأثیر مسائل سیاسی اخیر و مراودات نزدیک میان ایران و روسیه در سالهای اخیر، بر توجه ویژهتر جشنواره مسکو به سینمای ایران و اهدای جوایز اصلی به فیلم «بدون قرار قبلی» هم گفته است: «اینکه بخواهیم نظم نوین جهانی را به جوایز این فیلم ربط دهیم، بیانصافی است. اگر بخواهیم این ماجرا را به مسائل سیاسی تقلیل دهیم، باید به این سوال پاسخ دهیم که چرا از میان فیلمهای دیگر که متقاضی حضور در این رویداد بودهاند، این فیلم انتخاب شده است؟ بهخصوص که «بدون قرار قبلی» اساساً فیلم سیاسیای نیست.»
«ما در همین جشنواره مسکو، در مقاطع دیگری هم نماینده داشتهایم. آنچه از سیاست برمیآید هم این است که ما همواره روابط نزدیکی با روسیه داشتهایم. به همین دلیل اگر بخواهیم درباره جوایز اخیر روی چنین تحلیلهایی تأکید کنیم، دچار بیانصافی شدهایم. بالاخره هر رویداد سینمایی یک اساسنامه و منشور سینمایی و البته هیأت داورانی برای خود دارد و براساس همین اصول و قواعد فیلمها را انتخاب و داوری میکند.»
محمود بابایی به درستی اشاره کرده است که : «هر رویداد سینمایی یک اساسنامه و منشور سینمایی دارد و براساس همین اصول و قواعد فیلمها را انتخاب و داوری میکند.» و این قضیه غیر قابل انکار است نه فقط برای جشنواره مسکو بلکه برای تمام جشنوارههای دنیا همین است.
نمیتوان جشنوارههایی چون کن ، برلین ، ونیز و ... را سیاسی خواند ولی درباره جشنواره مسکو استثنا قائل شد و حال جایزه جشنواره مسکو به فیلم "بدون قرار قبلی" را به دور از هر گونه سیاست و یا سیاسی کاری دانست.
نکته دیگر این است که بهروز شعیبی با کراوات در مراسم اختتامیه ظاهر شده است و بسیاری بر روی این شکل پوشش دیده نشده از او خرده گرفتهاند ولی واقعیت این است که هر کسی آزاد است هر آن گونه که دوست دارد لباس بپوشد و در مراسمهای اینچنینی ظاهر شود، پس هیچ خردهای نمیتوان بر شعیبی گرفت ولی این قضیه بیشتر از اظهار نظر و یا واکنش طیفهای سیاسی داخل کشور ناشی میشود که کراوات زدن را یک عمل غربگرایانه قلمداد میکنند و حال مخاطبان این پرسش را پیش میکشند که چرا وقتی بهروز شعیبی کراوات زده است دیگر از آن حرفها خبری نیست و به نوعی چشم بر آن بستهاند.
سادهترین و کم زحمتترین راه برای اینکه تکلیف یک شخص را در کسری از ثانیه مشخص کرد و فایل او را در ذهنمان ببندیم همین قضاوت از طریق ظاهر است که اتفاقا بیشترین درصد خطا را میتواند داشته باشد.
مشکل از آنجاست که این نمادهای ظاهری مانند کراوات زدن یا نزدن، ریش گذاشتن یا نگذاشتن، پیرهن بر روی شلوار انداختن یا نیانداختن، انگشتر به دست داشتن یا نداشتن، چفیه دور گردن انداختن و یا نیانداختن و ... باعث شده است درباره درون آدمها هم قضاوت و نظر داشته باشیم و حتی این قضیه به شکلی اشاعه داده شده است.
اتفاقا چه بد است که با چنین نمادهای ظاهری و سطحی درباره دیگران بخواهیم رای و نظر بدهیم، چون افراد سوءاستفادهگر میتوانند به سادهترین شکل با بهره بردن از چنین امکاناتی خود را به شکلی در آورند که از آن راه بتوانند منتفع شوند و به مقاصد خود برسند.
انصافا بهروز شعیبی درباره کراوات زدن یا نزدن خودش یا دیگران هیچ اظهار نظری نکرده است و از طرف دیگر هم شاید آن پوشش ظاهری که همیشه از او در داخل کشور دیدهایم تا این حد باعث شده است که این کراوات زدن او غیر متعارف باشد.
بهرحال همه باید بدانیم که تناقض در گفتار و کردار همواره به چشم میآید و افکار عمومی در زمانه امروز از طریق این شبکههای اجتماعی به سرعت نقد میکند و زیر سئوال میبرد.
سخنان بهروز شعیبی در اختتامیه جشنواره فیلم مسکو