با پایان هفته دولت، حالا میتوان گفت که کابینه ابراهیم رئیسی یکساله شده است و وزرای دولت او یک سال است که بر مسند وزارت قرار گرفتهاند. ارزیابی عملکرد وزیرانی که با رأی بالا، مورد اعتماد مجلس قرار گرفتند پس از یک سال تا حد خوبی امکانپذیر است. البته در میان این وزرا، یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش کمی دیرتر و از آذرماه آغاز به کار کرد و حجت عبدالملکی، وزیر سابق کار نیز به دلیل استعفا در خردادماه، حتی یک سال هم نتوانست در این وزارتخانه دوام بیاورد.
اما با گذشت یک سال از آغازبهکار کابینه دولت سیزدهم، عملکرد وزرای این دولت چطور بوده است؟ عملکرد آنها در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی چه انعکاسی داشته است؟ این پرسشی است که تلاش میشود در این گزارش به آن پاسخ داده شود.
مطالعه دادههای توییتر نشان میدهد که حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه و حجت عبدالملکی وزیر سابق کار، بیشترین توجه را در میان کاربران توییتری به خود اختصاص دادهاند. توییتهای منتشرشده راجع به این دو وزیر و میزان لایک این توییتها، با اختلاف بیش از سایر وزرای کابینه ابراهیم رئیسی بوده است. پس از آن، احسان خاندوزی، رستم قاسمی، عزتالله ضرغامی، جواد اوجی و عیسی زارعپور بیشترین توجه را در میان کاربران توییتری براساس میزان لایک داشتهاند. البته این توییتها اکثرا ماهیت انتقادی داشته است و لایک بیشتر به نوعی به معنای انتقاد بیشتر از این افراد بوده است. به عبارت بهتر، این دادهها نشان میدهد که حاشیه کدام وزیر بیشتر بوده یا حساسیت کاربران توییتر روی کدام وزیر بیشتر بوده است.
توجه به حجت عبدالملکی وزیر پیشین کار در فضای توییتر نشان میدهد که او به خاطر مواضع خاصی که پیش از این در توییتر داشته، به شدت مورد انتقاد آنها بوده است. همچنین توجه زیاد به حسین امیرعبداللهیان نیز بیانگر حساسیت بالا به موضوعات سیاست خارجی در فضای توییتر فارسی بوده است. عیسی زارعپور نیز به دلیل حساسیت کاربران توییتر به اینترنت، کندی و قطعی آن و طرح صیانت توجهات را در قیاس با سایر وزرا نظیر بهرام عیناللهی و رضا فاطمیامین جلب کرده است. در حالی که دو وزیر مذکور، به دلیل درگیری با موضوعات کرونا و درمان و همچنین خودرو، شاید خبرسازتر بودهاند. نکته قابل توجه در این دادهها، میزان توجه به محمدمهدی اسماعیلی وزیر ارشاد بوده که بسیار کم است. با وجود تعارضاتی که برخی از هنرمندان و روزنامهنگاران با وزارت ارشاد و عملکرد وزیر دارند، ظاهرا این قبیل موضوعات چندان در توییتر مورد توجه قرار نگرفته است. این در حالی است که توجه به مسائل مربوط به گردشگری و میراث فرهنگی ظاهرا قابل توجه بوده و درباره عزتالله ضرغامی بهمراتب بیشتر توییت زده شده است. رسانهایبودن ضرغامی در قیاس با محمدمهدی اسماعیلی نیز در این امر بیتأثیر نیست.
بیشتر بخوانید:
مرور توییتهای مربوط به هریک از وزرای فوق که بیشترین تعداد لایک را داشتهاند، نشانه کوچکی است از فضای انتقادی توییتر راجع به این وزرا. البته برای ارزیابی وضعیت هریک از این وزیران در طول سال گذشته، به بررسی تفصیلی نیاز است تا بتوان قضاوت دقیقی داشت، اما در این گزارش، صرفا پرلایکترین توییت راجع به هریک از وزرای مذکور آورده میشود. ذکر این نکته نیز ضروری است که بررسی انجامشده از ابتدای شکلگیری کابینه ابراهیم رئیسی تا روز دهم شهریور سال جاری بوده است. بر همین اساس:
پرلایکترین توییت راجع به حجتالله عبدالملکی با ۲۲۴۷۱ لایک از یک فعال اقتصادی به تاریخ ۲۰ خرداد ۱۴۰۱:
دیشب ۵ همبرگر و نوشابه خوردیم شد یک میلیون تومان!
بسیار پشیمانیم! کاش پولش را میدادیم پرفسور عبدالملکی، یک شغل ایجاد میکرد!
پرلایکترین توییت راجع به حسین امیرعبداللهیان با ۳۹۶۳ لایک در ۸ تیر ماه ۱۴۰۱:
اردوغان در مقابل دوربین خبرنگاران، دست وزیر خارجه ایران را میفشارد و میگوید «ممنون». امیرعبداللهیان هم میگوید «شکراً جزیلاً». یعنی ملک سلمان اگر در دیدار با پادشاه برونئی میگفت «فره ایزدی نگاهبانتان» کمتر عجیب بود.
پرلایکترین توییت راجع به احسان خاندوزی با ۱۹۱۲ لایک توسط یکی از کاربران ارزشی و انقلابی به تاریخ دوم تیر ۱۴۰۱:
خاندوزی گفته نسبت به پارسال ۵۰ درصد بیشتر از فرار مالیاتی جلوگیری شده و امسال هم فراریهای مالیاتی زیادی شناسایی میشن
ایشالا همین جمع شناسایی و انقراض همه پزشکایی که کارتخوان ندارن...
پرلایکترین توییت راجع به رستم قاسمی با ۱۰۸۱ لایک توسط یکی از منتقدان به تاریخ ۷ بهمن ۱۴۰۰:
این خبر که رستم قاسمی تا آذربایجان رفته بعد اونجا با الهام علیاف اینترنتی صحبت کرده رو تا چند هفته میشه طنز ساخت ازش، ساده عبور نکنین.
پرلایکترین توییت راجع به عزتالله ضرغامی با ۱۱۱۴۴ لایک توسط یکی از روزنامهنگاران حوزه گردشگری به تاریخ ۲۹ فروردین ۱۴۰۱:
ضرغامی رفته مخزن موزه ملی و اثر ۴۵۰۰ساله شهر سوخته رو گرفته دستش!
پرلایکترین توییت راجع به جواد اوجی با ۳۸۶۶ لایک به تاریخ سوم خرداد ۱۴۰۱ توسط رئیس دانشگاه صداوسیما:
جناب آقای اوجی
وزیر محترم نفت
با سلام
منشی شما فارغالتحصیل دانشگاه ما است. قبل از آنکه واحدهای درسیاش تمام شود در دوره دکتری یک دانشگاه غیرانتفاعی پذیرفته شده. مکرر درخواست داشت که گواهی دروغین برای او صادر کنیم با تاریخ فارغالتحصیلی قبل از پذیرش دکتری. گفتیم نمیشود.
پرلایکترین توییت راجع به عیسی زارعپور با ۳۹۳۱ لایک به تاریخ ۳ اسفند ۱۴۰۰ توسط یکی از فعالان سیاسی و رسانهای:
اگر برجام ۲۰ دقیقهای تصویب شد، حزب پایداری با تصویب ۱۰ دقیقهای کلیات طرح_صیانت، رکورد جدیدی به نام خودش ثبت کرد.
تبریک به آقای زارعپور و آقاتهرانی به خاطر حمایتهای ویژهشان.
تسلیت به مردم ایران.
اما کدام وزیر در کابینه ابراهیم رئیسی، خبرسازتر بوده است؟ مطالعه فضای توییتر لزوما روش مناسبی برای پاسخ به این پرسش نیست و برای آن، دادههای تلگرامی پاسخ بهتری به ما میدهد. براساس یافتههای بهدستآمده از تلگرام، امیرعبداللهیان با اختلاف بسیار زیاد از سایر وزرا، خبرسازترین وزیر کابینه سیزدهم بوده است و در طول یک سال گذشته مطالب تلگرامی حاوی نام او، بیش از یک میلیارد بار دیده شده است. پس از او مانند فضای توییتر، احسان خاندوزی و حجت عبدالملکی خبرسازترین وزرا بودهاند.
در فضای تلگرامی، اسامی سه وزیر دیگر نیز برجسته است. اخبار و مطالب مربوط به بهرام عیناللهی به دلیل موضوعات مربوط به کرونا، رضا فاطمیامین به دلیل موضوعات مربوط به خودرو و حمید سجادی به دلیل موضوعات مربوط به فوتبال و ورزش، بیش از سایر وزرا دیده شده است.
مانند فضای توییتر، اخبار مربوط به وزیر اطلاعات و وزیر فرهنگ و ارشاد کمترین میزان بوده است. اینکه چرا وزیر ارشاد که حوزه کاریاش با بازیگران، هنرمندان، خبرنگاران و روزنامهنگاران مرتبط است تا این میزان مورد بیتوجهی است موضوعی است که بیشتر باید مورد مطالعه قرار گیرد. همچنین بیتوجهی به زلفیگل، وزیر علوم، با توجه به اینکه وزارتش با میلیونها دانشجو و اعضای هیئت علمی سر و کار دارد، عجیب است. جزئیات این دادهها در نمودار زیر آمده است.
۲۱۲۱۷