به گزارش رکنا، اگر یک شهر یک میلیون نفری را در نظر بگیرید، مردم این شهر حدود ۶۵۰ هزار تن آب، ۲ هزار تن موادغذایی و ۹ هزار تن سوخت نیاز دارند که حاصل آن ۴۹۲ هزار تن فاضلاب، ۲ هزار تن زباله و ۹۳۵ تن مواد آلوده کننده خواهد بود. در ایران متوسط سرانه تولید پسماندهای عادی در بخش شهرنشینی حدود ۷۱۰ گرم است. حجم بالای زباله های شهری تولیدشده سبب شده که طی سال های اخیر، جمع آوری و دفن زباله ها به یک تهدید برای مدیریت شهری بدل شود. این درحالی است که طی سال های گذشته، زباله های تولیدی نقش مهمی در گرداندن چرخ اقتصادی شهرها داشته است. به طوری که نه تنها شهرها به دلیل حجم بالای زباله های تولیدشده تهدید نمی شوند بلکه یک فرصت جدید برای تامین منابع مالی اداره شهرها ایجاد شده است. طی سال های گذشته تامین درآمد از زباله های شهری باعث شده که نام آن به «طلای کثیف» تغییر پیدا کند و علاوه بر بازیافت و استفاده منطقی از آن در بخش های مختلف، حتی از این زباله ها برق نیز تولید می شود. بازیافت بسیاری از زباله ها مانند زباله های الکترونیک نیز توجیه مالی قابل قبولی دارد. اکثر موادی که از زباله های الکترونیک به دست می آیند، فلزهایی مانند آهن، مس و آلومینیوم و نیز پلاستیک هستند و ممکن است در موارد کمیاب تری موادی مثل طلا، نقره، پالادیوم و ایریدیوم نیز به دست بیاید. حتی مواد خاص تری که در صنعت وسایل الکترونیک به کار می روند، مانند لیتیوم و کبالت نیز از طریق بازیافت زباله های الکترونیک به دست می آیند.
طی سال های اخیر، کشورهای مختلف طرح ها و اقدامات مختلفی برای بازیافت زباله انجام داده اند و آن را به کالایی قابل استفاده تبدیل کرده اند. به عنوان مثال، آمریکا توانسته از طریق بازیافت زباله، درآمد قابل توجهی کسب کند. براساس گزارش بنیاد مطالعه و تحقیقات محیط زیست آمریکا، ۵/ ۶۳ درصد از زباله های جامد در آمریکا مدفون می شود و تنها ۳/ ۵ درصد از آنها از طریق خاکسترسازی از بین می رود. البته از مجموع زباله های جامدی که در این کشور جمع آوری می شود، تنها ۷/ ۲۵ درصد از آنها قابل بازیافت است و در مراحل مختلف تولید از آنها استفاده می شود. هزینه مدیریت پسماند در آمریکا بین ۱۵ تا ۶۰ دلار به ازای هر تن در مناطق مختلف است و دلیل این گستره وسیع قیمتی هم تفاوت در کیفیت خدمات رسانی است. هزینه پایین مدیریت پسماند در آمریکا سبب شده است تا در سال های گذشته تعداد زیادی شرکت در این بخش فعال شوند. این مساله نشان می دهد آمریکا از یک تهدید که ایجاد زباله تبعات منفی آن روی محیط زیست است توانسته فرصتی بسازد و درآمد کلانی هم کسب کند. اسپانیا نیز با شعار زمین بدون پسماند در این حوزه اقداماتی انجام داده است. از آنجاکه این کشور با محدود بودن زمین مواجه است برنامه ریزی یکپارچه ای در مجلس این کشور برای حصول به سرزمین «بدون پسماند» و «بدون دفن» آغاز شده است. به این معنی که تولید زائدات در مبدا تحت کنترل درآمده و تولیدکنندگان در تشریک مساعی با شهرداری ها، بحث کاهش زائدات را نیز مورد توجه قرار داده اند. اسپانیا با یکپارچه سازی استراتژی های خود توانسته است میزان بازیافت پسماندها را از رقم ۴۰درصد در سال ۲۰۰۰ به بیش از ۶۰ درصد برساند و همچنین روند افزایش تولید پسماندها را نیز تا حدودی متوقف کند.
در این میان آلمانی ها، روش متفاوت تری برای مدیریت پسماند ساختمان های شهر برگزیده اند. بررسی ها در مورد روش انتخابی مدیریت شهری در این کشور نشان می دهد: در هر آپارتمان این کشور پنج سطل برای پنج نوع زباله وجود دارد که با رنگ های جداگانه مشخص شده اند. زرد برای بسته بندی ها (مانند کارتن های قدیمی شیر)، آبی برای کاغذ و مقوای نازک، سطل های ویژه شیشه در سه قسمت شیشه های روشن، قهوه ای و سبز و یک سطل برای موادغذایی و گیاهی و سرانجام یک سطل سیاه برای سایر زباله ها که مناسب افرادی هم هست که حوصله جداسازی زباله ها را ندارند. نکته جالب آنکه آلمانی ها یک روش تنبیهی برای گروهی از شهروندان که زباله خود را به مراکز بازیافت تحویل نمی دهند پیش بینی کرده است. به این صورت که به لحاظ قانونی همه آلمانی ها ملزم به رساندن زباله های خاص مانند باتری و مواد شیمیایی به مراکز بازیافت هستند واگر کسی این کار را نکند مرتکب جرمی اداری شده است. البته با توجه به فرهنگ سازی انجام شده در این حوزه، حدود ۹۰درصد آلمانی ها با علاقه شخصی به جداسازی زباله ها می پردازند و خود برای این اقدام داوطلب هستند.
سوئیس دیگر کشوری است که با فرهنگ سازی مناسب میان شهروندان، مسیر متفاوتی برای بازیافت زباله در آن انتخاب شده است. در این کشور، شیشه و کاغذ نمونه ای از زباله هایی هستند که به طور متوسط در سوئیس دور انداخته نمی شوند. در اکثر سوپرمارکت ها سطل های مجزایی برای بطری هایی با شیشه سبز و قهوه ای وجود دارد. هر شهر این کشور به طور ماهانه به جمع آوری رایگان زباله های کاغذی می پردازد که تنها شامل روزنامه های قدیمی نمی شود و اکثر مردم همه اشیای ساخته شده از مقوای نازک یا کاغذ را از پاکت غلات تا قبض های تلفن قدیمی مورد بازیافت قرار می دهند. در مورد زباله های سبز هر دو هفته یک بار همه گیاهان و روییدنی های مربوط به باغچه یا باغ که دیگر مورد استفاده نبوده بیرون گذاشته شده و جمع آوری می شود. آلومینیوم و حلبی به مخازن محلی منتقل شده، باتری ها به سوپرمارکت ها بازگردانده می شوند و روغن های قدیمی یا سایر مواد شیمیایی در نقاط ویژه ای نگهداری می شود. بطری های پلاستیکی رایج ترین محفظه نوشیدنی ها در سوئیس هستند که ۸۰ درصد آنها بازیافت می شوند که بسیار بیشتر از میانگین اروپا با ۲۰ تا ۴۰ درصد است. برای این کار انگیزه مالی زیادی نیز وجود دارد. بازیافت رایگان است اما در اکثر نقاط سوئیس دور انداختن زباله هزینه دارد. بر هر کیسه زباله برچسبی است که هر برچسب دست کم یک یورو هزینه دارد.
ژاپنی های خلاق نیز از طریق فرهنگ سازی در این حوزه قدم برداشته اند. از آنجاکه این کشور، ظرفیت خاک و بافت زمین مناسبی برای استفاده از روش دفن زباله ندارد، در نتیجه یکی از متداول ترین روش ها برای کاهش حجم زباله ها در ژاپن تبدیل زباله های غیرقابل بازیافت به خاکستر است. بسیاری از شهروندان ژاپنی به شکل داوطلبانه اقدام به جمع آوری مواد پلاستیکی از سطح شهرها می کنند. اما برخی از افراد هم هستند که در حوزه جمع آوری پلاستیک ها و انواع شیشه و موادغیرقابل تجدید فعالیت می کنند. این افراد با جمع آوری انواع زباله های قابل بازیافت (اعم از ظروف، بسته بندی ها و...) نقشی مهم در گردش چرخه بازیافت ژاپن ایفا می کنند. مقام های دولتی ژاپن بر حسب وزن، حجم و اندازه زباله های تجدیدپذیر، مبالغی را پرداخت می کنند. نکته جالب اینکه تمامی هزینه های خرید مواد پلاستیکی و شیشه ها از صندوق مالیات شهروندان کسر می شود. در واقع شهروندان با پرداخت مالیات به عضوی موثر از سیستم بازیافت کشور تبدیل می شوند/ منبع: دنیای اقتصاد.آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.
