به گزارش خبرگزاری صداوسیما؛ بر اساس داده‌های به دست آمده از بنگاه‌های بخش صنعت در این گزارش که مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران هر ماه آن را منتشر می‌کند، شاخص مدیران خرید صنعت (تعدیل فصلی نشده) در تیرماه عدد ۵۳.۹۳ بوده که طی ۵ ماه اخیر (به‌غیراز تعطیلات فروردین‌ماه) به کمترین مقدار خود رسیده است و با شدت رشد بسیار کمتری در مقایسه با ماه قبل همراه بوده است.
براساس این گزارش، در تیرماه همه مؤلفه‌های اصلی شامخ بخش صنعت بالای ۵۰ ثبت شده‌اند، اما همچنان موجودی مواد اولیه کمترین رشد را نسبت به سایر مؤلفه‌ها داشته است. در میان رشته فعالیت‌های صنعتی، به ترتیب صنایع چوب، کاغذ و مبلمان، وسایل نقلیه و قطعات وابسته، صنایع کانی غیرفلزی و ماشین‌سازی و لوازم‌خانگی بیشترین افزایش را داشته در مقابل سایر صنایع، پوشاک و چرم، صنایع غذایی و صنایع شیمیایی با کاهش شاخص کل روبرو بوده‌اند.
در ادامه این گزارش به شاخص قیمت خرید مواد اولیه و قیمت محصولات تولیدی اشاره شده و آمده است: شاخص قیمت خرید مواد اولیه در تیرماه (۶۸.۶۵) شدت افزایش بسیار کمتری در مقایسه با ماه‌های قبل داشته است و شاخص قیمت محصولات تولید شده نیز در تیرماه (۵۱.۱۴) کاهش قابل‌توجهی نسبت به ماه قبل داشته است و طی ۵ ماه اخیر از اسفندماه ۱۴۰۰، به کمترین میزان خود رسیده است. کاهش تقاضای مشتریان و کمبود قدرت خرید باعث شده تا قیمت‌های فروش در بسیاری از رشته فعالیت‌ها متناسب با هزینه تمام‌شده کالا‌ها افزایش نیابد.
در این گزارش همچنین به شاخص موجودی محصول (انبار) در تیرماه (۵۶.۰۴) که در ۹ ماه گذشته (از آبان ۱۴۰۰ تا پایان تیرماه) به بیشترین مقدار خود رسیده اشاره شده است که علت آن کاهش رشد سفارشات مشتریان و کاهش صادرات و در نتیجه پیشی گرفتن تولید از فروش بوده است.
این گزارش، از کاهش شاخص میزان صادرات (۴۸.۱۹) در تیرماه نیز خبر داده و بیان داشته که قوانین مرتبط با رفع تعهد ارزی برای صادرکنندگان در شرایطی که در بسیاری از موارد ارز موردنیاز برای تأمین مواد اولیه خود را از بازار آزاد تهیه می‌کنند، باعث شده تا صادرات بسیار هزینه‌بر و عملاً توجیه‌ناپذیر باشد.
قطعی‌های برق، کمبود شدید نقدینگی، کاهش قدرت خرید مشتریان، همکاری نداشتن بانک‌ها در ارائه تسهیلات به شرکت‌ها، کاهش سرمایه در گردش برای تأمین مواد اولیه از جمله چالش‌های مهمی است که تولیدکنندگان آن‌ها عامل اصلی کاهش تولید خود در تیرماه عنوان کرده اند است.
براساس این گزارش؛ افزایش قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید مشتریان بر روی صنایع کلیدی مورد نیاز جامعه یعنی مواد غذایی و پوشاک و چرم تأثیرگذار بوده و این صنایع با کاهش زیادی در تقاضا روبرو بودند.
همچنین براساس نظرسنجی انجام شده از بنگاه‌های اقتصادی کشور در این گزارش، شاخص مدیران خرید (تعدیل فصلی نشده) برای کل اقتصاد ایران در تیرماه ۵۰.۱۰ بوده است که نسبت به ماه قبل کاهش داشته و نرخ رشد شاخص تقریباً نزدیک محدوده خنثی بوده است. در این ماه دو مؤلفه میزان سفارشات جدید مشتریان و موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری‌شده زیر ۵۰ ثبت شده‌اند. در تیرماه همه مؤلفه‌های اصلی در مقایسه با ماه قبل کمتر شده‌اند.
گفتنی است؛ شاخص مدیران خرید که به اختصار شامخ نامیده می‌شود، از مهمترین شاخص‌های اقتصادی است که مورد پذیرش اثر کشور‌های توسعه یافته قرار دارد و در حال حاضر این شاخص برای حدود ۲۹ هزار بنگاه بخش خصوصی در بیش از ۴۰ کشور دنیا محاسبه و منتشر می‌شود. این شاخص که براساس پایش پرسشنامه‌ای به دست می‌آید، بینش آنی و تصویر سریعی از شرایط اقتصاد کلان به ویژه وضعیت رونق و رکود در بخش‌های صنعت و خدمات ارائه می‌دهد.
