همزمان با هفتاد و سومین زادروز رضا ژیان بازیگر فقید تئاتر، سینما و تلویزیون آیین نکوداشتی توسط تعدادی از هنرمندان عرصه های مختلف به میزبانی تالار قشقایی مجموعه تئاتر شهر برای وی برگزار شد.
اجرای دوباره یک نمایش ماندگار بعد از ۲۱ سال
در ابتدای این مراسم که شامگاه شنبه نوزدهم شهریور ماه پیش روی مخاطبان قرار گرفت، بخش هایی از نمایشنامه «عشق روی خر پشته» به نویسندگی حمید جبلی که سال ها پیش به کارگردانی مرحوم ژیان در تالار سایه تئاتر شهر روی صحنه رفته بود، به کارگردانی مجید برومند و بازی حسین نامور، مهسا عزیزپوری، الهام تونتابی، علی علی اصغری، امیرحسین اسکندری، فرنوش قره کولچیان و مجید برومند اجرا شد.
مجید برومند کارگردان این نمایش پس از پایان اجرا ضمن قدردانی از محمد ژیان (برادر مرحوم رضا ژیان)، حمید جبلی و مدیریت و کارکنان مجموعه تئاتر شهر برای همکاری در برگزاری این مراسم نکوداشت گفت: لازم است قدردانی ویژه ای داشته باشم از همیشه استادم حمید جبلی که اجازه داد بعد از ۲۱ سال دوباره بتوانیم نمایشنامه «عشق روی خرپشته» را برای اجرای عمومی آماده کنیم. نمایشنامه ای که امشب بخش هایی از آن تقدیم نگاه شما بزرگواران شد. من امیدوارم سایه همه شما بزرگترهای تئاتر بر سر ما مستدام باشد و همواره بتوانیم خدمتگزار شما باشیم. ضمن اینکه امیدوارم تک تک شما بزرگواران را در روزهای اجرای عمومی نمایش ببینیم.
قدردانی از هنرمندی که به کارش ایمان داشت
سیدمحمدجواد طاهری رئیس مجموعه تئاترشهر و یکی از بازیگران نمایش «عشق روی خرپشته» که بهمن و اسفند سال ۱۳۸۰ در تالار سایه تئاتر شهر به کارگردانی مرحوم رضا ژیان روی صحنه رفت، در بخش بعدی مراسم ضمن ابراز خرسندی از برگزاری چنین مراسمی در تئاتر شهر توضیح داد: این وظیفه ماست که بتوانیم با برگزاری چنین مراسمی یاد و خاطره عزیزان از دست رفته حوزه تئاتر را گرامی بداریم و این باعث افتخار بنده و همه همکارانم در مجموعه تئاتر شهر است که در زاد روز مرحوم رضا ژیان میزبان شما عزیزان هستیم.
وی با ذکر خاطراتی از دوران حضورش به عنوان بازیگر در نمایش «عشق روی خرپشته» بیان کرد: اواخر دهه هفتاد بنده با مرحوم رضا ژیان در سریالی حضور داشتیم و خوشبختانه این همکاری منجر به این شد که بتوانم در نمایش «عشق روی خرپشته» ایفاگر نقش مدیر آسایشگاه باشم. بعد از اینکه همکاری بنده در سریال به اتمام رسید و ما از کاشان به تهران آمدیم، تمرینات نمایش آغاز شد و من افتخار پیدا کردم تا در کنار این هنرمند ارزنده و سایر بزرگواران همراه گروه اجرایی باشم. شرایطی که باعث شد من به مقام و منزلت استاد بزرگواری چون مرحوم رضا ژیان بیشتر پی ببرم. چارچوبی که علاوه بر هنرمندی، «صداقت»، «گذشت» و«ایمان به کار» را از این هنرمند برایم به جای گذاشت.
این بازیگر تئاتر، تلویزیون و سینما ضمن قدردانی از محمد ژیان و حمید جبلی در برگزاری این مراسم افزود: مرحوم رضا ژیان برخلاف چهره ای که داشت، هنرمندی بسیار رئوف، دلنشین و قدرتمندی بود که بنده در همان مدت زمانی که افتخار حضور در کنارش را داشتم نکات بسیار ارزنده ای را آموختم. او در نمایشنامه «عشق روی خرپشته» با قلم روان استاد حمید جبلی بود که بدون هیچ پز روشنفکرانه ای بهترین نکات را در این نمایش به مخاطب منتقل کرد. کما اینکه وقتی مرحوم حمید سمندریان به همراه مرحوم هما روستا به تماشای این نمایش نشستند خطاب به رضا ژیان گفت «تو بدون ادای روشنفکرانه بهترین حرف ها را زدی. حرف هایی که در برگیرنده ارزشمندی های فراوانی است.»
طاهری گفت: در دورانی که نمایش «عشق روی خر پشته» را تمرین می کردیم، منزل من در مجاورت تئاترشهر قرار داشت و آن زمان مرحوم ژیان به من افتخار می داد و به منزل ما می آمد. در همین دوران بود که تمام تلاشم را انجام می دادم تا او بتواند پروژه «زیرگذر بازارچه ۲» را دوباره کار کند اما چقدر حیف که متاسفانه درگذشت ناگهانی او چنین توفیقی را از ما گرفت.
رئیس مجموعه تئاترشهر در بخش دیگری از صحبت های خود اظهار کرد: بعد از مدتی از پایان اجرای عمومی نمایش «عشق روی خرپشته» یک مرتبه در روزنامه هاخواندم که رضا ژیان درگذشت. تلفن خانه را برداشتم و به منزل رضا ژیان تماس گرفتم. خانم شراره درشتی (همسر مرحوم ژیان) گوشی را برداشت و من از او جویای احوال آقای ژیان شدم و تا او گفت حال رضا خوب است و گوشی را به وی داد، آقای ژیان گفت «بی انصاف ها خبر درگذشت من را نوشته اند» و من همان جا خدا را شکر کردم که خبر کذب است. اما یک هفته بعد خبر قطعی فوت رضا ژیان در رسانه ها پخش شد و دیگر می دانستم این خبر دروغ نیست.
رسول نجفیان، «رسم زمونه» و چند داستان دیگر درباره رضا ژیان
رسول نجفیان بازیگر و خواننده هم که به دعوت دست اندرکاران برنامه در این مراسم حضور پیدا کرده بود، ضمن اجرای قطعاتی برگرفته از اشعار حافظ و مولانا و تک آهنگ «رسم زمونه» خطاب به حاضران گفت: به اعتقاد من تمام چکیده ادبیات ما همین عشق و محبتی است که می تواند میان انسان ها باقی بماند. پس همین کار حمید جبلی ، محمد ژیان و جناب برومند برای بازآفرینی خاطراتی که ما از مرحوم رضا ژیان داشتیم، کار بسیار ارزشمندی است. البته بد نیست که به این نکته هم اشاره کنم که همین قطعه «رسم زمونه» جزو همان خاطراتی است که خلق و تولید آن برگرفته از بازآفرینی خاطراتی است که بنده از آدم های روزگارم داشتم.اکبر رحمتی: رضا ژیان خصوصیاتی داشت که به نظرم شبیه به ادبیات جادویی کارهای مارکز است. او یک شخصیت ماورایی داشت که با همین معیار هم زندگی اش را پیش می برد. او شخصیتی بود که همه دوستش داشتند. به طوری که یک نفر هم پیدا نمی کردید که از او دلخوری داشته باشد
وی افزود: بازآفرینی خاطرات نکته های بسیار ارزشمندی هستند و خوشا به سعادت کسانی که این خاطرات را تداعی می کنند و باعث می شوند چنین خاطراتی ماندگار بماند. من خودم هیچ وقت فکر نمی کردم غیر از نزدیکانم کسی بتواند قطعه رسم زمونه را این چنین به خاطر بسپارد ولی وقتی دیدم این تک آهنگ توانسته همچنان در یادها بماند حال خوشی دارم که مایلم آن را امشب با شما به اشتراک بگذارم. البته جا دارد باز هم از حمید جبلی که برای همه یادآور خاطرات ارزشمندی است تشکر کنم که مانند کلمات خاطره سازش در کتاب «کودک ۶۰ ساله» شب ارزشمندی را به یاد رضا ژیان عزیز برای همه ما رقم زد.
قدردانی اکبر عبدی از همکاری که دوباره او را به کار بازگرداند
پس از اجرای رسول نجفیان، پیام تصویری اکبر عبدی بازیگر پیشکسوت تئاتر، سینما و تلویزیون در تجلیل از مقام هنری مرحوم رضا ژیان که برای این مراسم تدارک دیده شده بود، پخش شد.
عبدی در این پیام تصویری ضمن قدردانی از دست اندرکاران برگزاری مراسم اظهار کرد: من همواره درباره مرحوم رضا ژیان گفته ام که او برای من حکم استادی و معلمی را دارد. او در شرایطی که بنده به کار صنعت بازگشته بودم دوباره به سراغم آمد و من را وارد پروژه جدیدش کرد که بتوانم در خدمت او، حمید جبلی و سایر دوستان باشم. به همین جهت همواره او را معلم صد در صد خود می دانم و به روحش درود می فرستم.
مهم ترین مساله زندگی رضا ژیان بازیگری بود
اکبر رحمتی بازیگر پیشکسوت تئاتر، سینما و تلویزیون سخنران بعدی مراسم نکوداشت مرحوم رضا ژیان هم ضمن بیان خاطرات خود از همکاری با این بازیگر فقید کشورمان گفت: دوستان و هم دوره ای های من می دانند که ما با رضا ژیان فقط همکار نبودیم. ما علاوه بر همکاری با هم زندگی می کردیم. شرایطی که هم در گروه تئاتر «کوچه» وجود داشت و هم در گروه سیاوش تهمورث من به درستی تجربه اش کردم.
وی افزود: رضا ژیان خصوصیاتی داشت که به نظرم شبیه به ادبیات جادویی کارهای مارکز است. او یک شخصیت ماورایی داشت که با همین معیار هم زندگی اش را پیش می برد. او شخصیتی بود که همه دوستش داشتند. به طوری که یک نفر هم پیدا نمی کردید که از او دلخوری داشته باشد. این شرایط هم به گونه ای بود که خودم همیشه به او حسودی می کردم. او عاشق کارش بود و مهم ترین مساله زندگی اش بازیگری بود و بس. شاید باور نکنید در زمانی که او یکی از شخصیت های نمایشنامه «حالت چطوره مش رحیم» را در سن ۲۳ سالگی بازی می کرد آن چنان ظرافت فوق العاده ای در بازیگری به خرج می داد که واقعا نظیر نداشت.
این بازیگر پیشکسوت ضمن بیان خاطراتش با مرحوم رضا ژیان در کارگاه نمایش تصریح کرد: رضا ژیان شبیه هیچ کس نبود، برای او پول و مادیات هیچ اهمیتی نداشت. رضا یگانه بود، رضا عاشق کارش بود و باید بگویم وقتی خبر مرگ او را شنیدم کمرم شکست. روحش شاد.
پخش مستندی از فعالیت های مرحوم رضا ژیان در عرصه های مختلف به کارگردانی حمید جبلی بخش دیگری از مراسم نکوداشت این هنرمند را تشکیل می داد.
تشکر ویژه حمید جبلی از کودکانِ عاشق تئاتر
محمد ژیان برادر مرحوم رضا ژیان هم در ادامه این مراسم گفت: لازم است از همه بزرگوارانی که برنامه امشب را تدارک دیدند، تشکر ویژه ای داشته باشم که خوب و پرانرژی برنامه بسیار دلنشینی را تدارک دیدند. من وقتی شما بزرگواران را می بینم یاد روزهای کارگاه نمایش می افتم که دوستان برای اینکه من و رضا را با هم قاطی نکنند، برای صدا کردن من از واژه «کوچیکه» استفاده می کردند. آرام آرام هم این واژه تبدیل به اسم من شد و من خوشحال از اینکه همچنان کوچک رضا ژیان هستم.
وی در ادامه صحبت های خود با اشاره به اقدامی که توسط حمید جبلی برای برخی از کودکان شرکت کننده در یک جشنواره تئاتری به دبیری مریم کاظمی انجام گرفته بود، توضیح داد: چندی پیش حمید جبلی تصمیم گرفت به پاس حضور کودکان و نوجوانان هنرمند در جشنواره تئاتری که با مسئولیت مریم کاظمی برگزار شد، کتاب آثار خود را به امضای خودش به آنها یادگاری دهد. امروز هم شرایط را به گونه ای دیدیم که بتوانیم در این روز عزیز برخی از این کتاب ها را در حضور آقای جبلی و خانم کاظمی به این کودکان هنرمند هدیه دهیم.
مریم کاظمی هم حین اهدای جوایز هنرمندان کودک و نوجوان از محمد ژیان و حمید جبلی بابت اقدام ارزشمندی که برای شرکت کنندگان جشنواره تئاتر «پنجمک» تدارک دیده شده بود، قدردانی کرد.
گفته بودم از ذکر نام من خودداری کنید
حمید جبلی هم در بخش پایانی مراسم که اجرای آن به عهده احمد فیاض بود، توضیح داد: به دوستان سفارش کرده بودم که این مراسم متعلق به رضا ژیان است بنابراین از ذکر اسم من خودداری کنید اما چون بنده همواره افتخار همکاری با رضا ژیان در دوره های مختلف را داشتم و همیشه باهم بودیم افتخار همراهی او امشب هم نصیب من شد. به هر حال از همه شما بزرگواران، هنرمندان، مدیریت و کارکنان تئاتر شهر و انتشارات «پریان» که باعث برگزاری هرچه باشکوه تر برنامه امشب شدید صمیمانه قدردانی می کنم.
سیاوش تهمورث، صدرالدین حجازی، اکبر رحمتی، مرتضی اردستانی، بابک رضایی، اصغر همت، مریم کاظمی، حمید گلی، ناصرآویژه، علی فروتن، فرهاد بشارتی، میثم یوسفی، مهدی آشنا از جمله هنرمندانی بودند که در این مراسم حضور داشتند.
عکس از سامان رحمت آبادی است.
