به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، آقای میراحمدی شب گذشته با حضور در برنامه "صف اول " درباره مبنای آمار رقم ۵ میلیون زائر افزود: ما جلسات ستاد مرکزی اربعین در دولت آقای رئیسی را در بهمن سال گذشته آغاز کردیم، به طور طبیعی اولین موضوعی که بایستی مورد برآورد و بررسی قرار می‌گرفت این بود که ما با چه جمعیتی مواجه خواهیم بود، بر اساس بررسی‌ها و برآورد‌ها و تجزیه و تحلیل‌هایی که صورت گرفت، یکی از مبنای ما این بود که آخرین سال غیر کرونایی ما در سال ۹۸، سه میلیون و ۳۰۰ هزار زائر ایرانی و ۴۰۰ هزار زائر غیر ایرانی عازم شده بودند، ما روند ۱۰ ساله را که مورد تحلیل قرار دادیم و با توجه به دوسال کرونایی که امکان شرکت زائران را نداشتیم به این نتیجه رسیدیم که بین ۴ تا ۵ میلیون زائر را خواهیم داشت.
وی افزود: در حال حاضر واقعیت‌ها این را نشان می‌دهد که با اختلاف حدود ۱۰۰ هزار تا ۱۵۰ هزار نفر این عدد، عددی دقیقی در برآورد‌ها بود.
آقای میراحمدی گفت: بعد از اینکه موضوع درخواست گذرنامه‌ها و مراجعه افراد برای این موضوع شروع شد مشخص شد که از چهار میلیون گذرنامه‌ای که فراجا از ابتدای سال صادر کرد، دو میلیون گذرنامه‌های زائرین اربعینی بود، بعد از آن کسانی که گذرنامه‌هایی با اعتبار پنج ساله داشتند که این‌ها هم حدود دو میلیون نفر جزو زائران بودند که جمعاً چهار میلیون نفر می‌شود.
رئیس ستاد مرکزی اربعین افزود: مراجعه برای دریافت گذرنامه روزانه به حدود ۶۰ تا ۷۰ هزار نفر رسید به همین خاطر وقتی دیدیم ظرفیت درخواست‌های گذرنامه مطابق با ظرفیت‌ها نیست، پلیس فراجا و ستاد مرکزی اربعین به دنبال راهکار‌هایی رفت که بتواند این تقاضا‌ها را مدیریت و بتواند این را تامین کند، لذا با مقامات کشور عراق وارد مذاکره شدیم و دو توافق را انجام دادیم، یک اینکه گذرنامه‌هایی که تا ده سال از تاریخ اعتبارش گذشته این‌ها مهر تمدید بخورد و کسانی هم که درخواست گذرنامه دارند، چون امکان صدور گذرنامه برایشان نیست گذرنامه‌های ویژه اربعین را پلیس گذرنامه برایشان صادر کند.
وی گفت: در مجموع یک میلیون و ۱۵۰ هزار گذرنامه تمدید و یا گذرنامه ویژه صادر شد و ما به عدد پنج میلیون و ۱۵۰ هزار نفر رسیدیم بنابراین برآورد ما برآورد کاملا دقیقی بود، هر چند بر مبنای یک روند تحلیلی صورت گرفت نه یک آمار دقیق، ولی به نظرم یکی از برآورد‌های دقیقی که می‌توانست اتفاق بیفتد همین موضوع برآورد زائران بود.
آقای میراحمدی در پاسخ به این سوال که آیا برنامه ریزی متناسب با این تعداد زائر هم به وقت و با لحاظ همه تمهیدات صورت گرفته یا خیر خاطر نشان کرد: یک مولفه بسیار مهم و تاثیر گذار بر تمام شئونات اربعین متفاوت از اربعین‌های سال گذشته، بحث گرما بود، ما در جلسات ستاد مرکزی اربعین به این دو نکته و مولفه فوق العاده توجه کردیم، یک تراکم و ازدحام و تقاضای زیادی که به آن اشاره کردیم و دو مسئله گرما. می‌بایست شقوق مختلف را مورد توجه قرار می‌دادیم. یکی از شقوق بحث زیرساخت هاست، زیرساخت‌ها موضوع جاده‌های مرزی، جاده‌های مواصلاتی، پایانه‌های مرزی، گیت‌های عبوری، آب، برق، سرویس‌های خدماتی و بهداشتی و ابعاد و مولفه‌های فراوان دیگر.
وی افزود: در موضوع مسائل زیرساختی به دلیل اینکه دولت قبل در دو سال کرونایی کلاً طرح‌های زیرساختی در این حوزه را متوقف کرده بود، بنابراین اعتباری هم که مصوب در دولت قبل شده بود و منتقل به این دولت بود، حدود صد و خورده‌ای میلیارد تومان بود ولیکن به هیچ عنوان شرایط را برای این مدیریت جمعیت فراهم نمی‌کرد.
آقای میراحمدی گفت: یکی از اقدامات بسیار مهم و اساسی آقای رئیسی رئیس جمهور این بود که نزدیک به هشت هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان برای آماده کردن زیر ساخت‌ها هزینه شد. مثلا جاده ایلام به مهران چهار بانده شد و جاده‌های مرزی توسعه پیدا کرد، کار‌ها بلافاصله حدود یک ماه بعد از آغاز به کار دولت شروع شد. علاوه بر توسعه زیرساخت‌ها، مسئله گرما را هم بایستی مدیریت کنید، پدیده گرما برنامه ریزی فوق العاده دقیقی را لازم داشت، ما محاسبه کردیم که هر فردی که بخواهد از مسیر جاده مرزی ما عبور کند وارد خاک عراق شود و بعد وارد خاک ما شود تا به اتوبوس برسد و خارج شود، به هر نفری اگر ۳۲ بطری آب بدهیم، ۱۷۵ میلیون بطری آب برای این جمعیت باید پیش بینی شود که ما آماده کردیم.
وی گفت: تهیه بطری آب کفایت نمی‌کند، چون آب در هوای ۵۰ درجه اگر در یک فضای خنک قرار نگیرد و آماده نشود، قابل استفاده نیست، بنابراین بایستی کارخانه‌های تولید یخ احداث کنیم، بایستی سوله‌های سردکننده نگهداری یخ ایجاد کنیم، بایستی سردخانه‌های متحرک را به پایانه‌های مرزی منتقل کنیم، بایستی این شرایط را برای امکان مصرف آب مناسب فراهم کنیم، بایستی آب پایدار در پایانه‌های مرزی و برق پایدار آماده شود، هیچ کدام از پایانه‌های مرزی ما که محل مراجعه زائران بود برق و آب پایدار نداشتند و در مدت بسیار کوتاهی به طور مثال در مهران آب پایدار برای مصرف ۳۰۰ هزار نفر تامین شد. برق به میزانی که لازم باشد برای استفاده از موکب ها، کولر‌های گازی و روشنایی پارکینگ‌ها برق ثابت غیر قابل قطع شدن فراهم شد، همه این‌ها با اقدام جهادی و انقلابی انجام شد. وقتی شما چند ماه قبل از شروع ماه صفر مراجعه می‌کردید به جاده‌های مرزی، سراسر کارگاه‌های عمرانی را می‌دیدید که شبانه روز مشغول فعالیت بودند که این شرایط را فراهم کنند.
آقای میراحمدی افزود: به طور مثال افزیش ظرفیت کارخانجات و بسته بندی آب آشامیدنی در پایانه‌های مرزی از ۲۰۰ هزار به ۴۰۰ هزار بسته در روز است، طبق آمار روزانه ما می‌بایست بیش از ۳۰ هزار قالب یخ تولید می‌کردیم و به پایانه‌های مرزی می‌رساندیم، حمل و نقلشان باید در دمای ۵۰ درجه به گونه‌ای باشد که در مسیر آب نشود و به دست موکب دار‌ها برسد و توزیع شود. این کار یک عملیات وسیع و گسترده و بسیار دقیق و برنامه ریزی شده‌ای می‌خواهد.
وی گفت: تامین ۱۷۵ میلیون بطری آب یک اقدام فوق العاده سنگینی است چرا که باید دید کارخانه‌های تولید ما در کشور ظرفیت تولیدشان چه میزان است و بعد به کارگیری همه ظرفیت‌های مردمی برای کمک و تامین این موضوع است.
آقای میراحمدی افزود: در خصوص پدیده گرما برای اینکه زائران در پایانه‌های مرزی حضور پیدا می‌کنند می‌بایست سایه بان‌هایی وجود داشته باشد. زمان دولت آقای رئیسی هم بسیار محدود بود، شما مطمئن باشید که در سال آینده وضعیت بسیار متفاوت‌تر از وضع فعلی خواهد بود. بودجه مصوبی که می‌توانستیم هزینه کنیم صد و خورده‌ای میلیارد تومان بوده، ولی برای انجام عملیات‌های بزرگ نزدیک به هشت هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان هزینه شده است.
آقای میراحمدی درباره تمهیدات مسئولان ما درباه تامین آب زائران گفت: یکی از بحث‌هایی که در مورد زیرساخت‌ها در این موضوع مورد بررسی قرار گرفت این بود که چه میزان زمان می‌برد تا این ۵ میلیون نفر از مرز‌ها عبور کنند، یکی از برنامه ریزی‌هایی که ما انجام دادیم برای اولین بار این بود که ما طول سفر (زمان سفر) را طولانی کردیم یعنی از ۱۰ صفر منتقل کردیم به اول صفر تا روز اربعین که این یکی از موفقیت‌های بزرگی بود که با پاسخ مثبت زائران مواجه شد.
وی افزود: یکی از بحث‌های بسیار مهم و گلوگاهی ما مسئله عبور زائران از گیت‌های پلیس گذرنامه‌ای ما در مرز و ورود آن‌ها به گیت‌های طرف عراقی بود. ما در سنوات گذشته این تجربه را داشتیم که گیت‌های طرف عراقی به هیچ عنوان متناسب با گیت‌های مرزی ما نیست. پلیس گذرنامه و فراجا ظرفیتی را در پایانه‌های مرزی کشورمان ایجاد کرده اند که می‌تواند به راحتی ۲۰ میلیون نفر را بدون اینکه بیش از ۲۰ ثانیه توقف داشته باشد از گیت‌ها عبور دهند. ۲۵۶ گیت در این پایانه هاست و براساس محاسبات مردم حداکثر در ۲۰ ثانیه عبور خواهند کرد.
آقای میراحمدی گفت: در طرف عراقی به هیچ عنوان گیت‌ها متناسب با جمعیت نبود. ما این را می‌دانستیم بنابراین یکی از بحث‌های اساسی که با طرف عراقی شروع کردیم، متناسب سازی این گیت‌ها بود.
آقای میراحمدی درباره آغاز زمان مذاکرات با عراقی‌ها افزود: از ۶ ماه قبل مذاکرات را شروع کردیم، چون برای ما فوق العاده مهم بود و برای ما یک مسئله گلوگاهی راهبردی بود و می‌دانستیم چقدر مهم است. برای این مسئله مهم که به نظر ساده می‌آید معاون اول رئیس جمهور تماس با الکاظمی می‌گیرد. وزیر کشور ما در یک سفر غیرمنتظره و از قبل برنامه ریزی نشده به عراق رفت، مهم‌ترین مسئله ما همین مسئله بود. دوستان عراقی گفتند امکانات ما جوابگو نیست ما در موضوع برق اعلام کردیم آمادگی داریم و به آن‌ها کمک کردیم در رابطه با تامین آب هم همینطور.
وی گفت: با آغاز سفر‌ها کم کم متوجه شدیم که گیت‌های خروجی عراقی‌ها جواب زائران ما را نمی‌دهد و ما می‌دانستیم هر چه به ۱۰ صفر می‌رسیم و وارد دهه دوم می‌شویم موج این جمعیت بیشتر خواهد شد که بلافاصله با یک تجزیه و تحلیل این مورد به وزیر کشور آقای وحیدی و معاون اول آقای مخبر اعلام شد و از آقای مخبر درخواست کردم که بلافاصله با آقای الکاظمی تماس بگیرند و این مسائل را مطرح کنند. حتی آقای مخبر با نخست وزیر عراق آقای الکاظمی تماس گرفتند و گفتند وزیر کشور ما هم فردا برای عملیاتی شدن این موضوع می‌آیند.
آقای میراحمدی گفت: ما پنجشنبه هفته گذشته به اتفاق آقای وحیدی رفتیم به عراق و چهار پنج مسئله را مطرح کردند که مهم‌ترین مسئله این مسئله بود. آقای الکاظمی نخست وزیر و همچنین وزیر کشور عراق انصافاً با ما همراهی کردند که از آن‌ها تشکر می‌کنیم.
رئیس ستاد مرکزی اربعین افزود: به هر جهت در این عملیات عظیم ممکن است ناهماهنگی‌هایی پیش بیاید. باید در نظر داشته باشیم که یک هفته قبل از شروع ماه صفر ما با کشوری مواجه بودیم که سرتاسر این کشور حکومت نظامی بود، در بغداد جنگ مسلحانه بود، در چنین شرایطی دولت عراق مواجه شد با اربعین و ما باید شرایط آن‌ها را درک می‌کردیم. آن‌ها تمام تلاش خود را انجام دادند که به مشکلات فائق بیایند تا هماهنگی‌ها و خواسته‌های ما انجام شود. در آن جلسه گفتند ما موافقت می‌کنیم و مشکلی دراینباره نیست. ما از کمبود زیرساخت‌های عراقی بسیار نگرانی بودیم و با وزیر کشور دکتر وحیدی بعدازظهر پنجشنبه به مهران آمدیم و و مشاهد کردیم به دلیل جوابگو نبودن گیت هایشان برای یک مدتی مرز را هم بسته اند. ما درخصوص اینکه آیا این موضوع به پلیس گذرنامه و مرزبانی مان اعلام شده مکرر سوال می‌کردیم و به ما علام می‌شد که این موضوع در حال اقدام و رسیدگی است.
آقای میراحمدی افزود: در مهران جمعیت در حال آمدن بودند و مرز هم برای مدتی بسته شده بود. از آن طرف ما وقتی وضعیت سایر مرز‌ها را لحظه به لحظه رصد می‌کردیم گزارش‌هایی آمد که در شملچه و چذابه هم جمعی از زائرین ما در گرمای ۵۰ درجه گرما حدود چهار الی پنج ساعت معطل مانده اند و هیچ ماشینی برای نقل و انتقال آن‌ها وجود ندارد و برای ما نیز امکان تامین آب در آنجا بسیار سخت بود و میسر نبود.
رئیس ستاد مرکزی اربعین گفت: بلافاصله پیگیری‌ها آغاز شد. مشاور وزیر عراق و رئیس ستاد اربعین این کشور پیامی برای من فرستادند. توافق ما با آن‌ها این بود به دلیل پاسخگو نبودن گیت‌های مرزی شما به خاطر حجم بالای ورود زائران، پلیس شما در گیت‌های ما مستقر شود و ما اطلاعات را به لحظه به شما می‌دهیم که آقای فکیکی مشاور وزیر عراق پیام فرستادند با این کار مخالفت شده است.
آقای میراحمدی افزود: تاکید می‌کنم هدف ما انتقاد طرف عراقی نیست و از همکاری ها، مساعدت‌ها و همراهی‌های مسئولان عراقی تشکر می‌کنیم و واقعاً آن‌ها در مسائل مختلفی همکاری‌های خودشان را داشتند.
رئیس ستاد مرکزی اربعین گفت: بلافاصله پس از ارسال آن پیام از طرف عراق با حضور وزیر کشور آقای وحیدی جلسه اضطراری قرارگاه مرکزی اربعین را تشکیل دادیم و در آن جلسه تصمیم گیری شد که خط قرمز ما امنیت و سلامت زائرین کشورمان است بنابراین قرار شد بنده اعلام کنم که مرز‌ها بسته است و زائران مراجعه نکنند. این تصمیم را قرارگاه ستاد مرکزی اربعین و شخص وزیر کشور گرفتند و بلافاصله بر اوضاع تسلط یافتیم و شرایط ایده آل شد.
آقای میراحمدی درباره راهکار‌های عبور از این مشکلات گفت: یک مورد آن تصمیم و اقدام شایسته صدا وسیما بود که به لحظه اطلاع رسانی کرد. البته بعضی مصاحبه‌هایی پخش شد که خیلی شرایط را غیرواقعی‌تر از آن چیزی که ما در صحنه می‌دیدیم به نمایش گذاشت. بلافاصله جنگ روانی معاندین تشکیل شد و یک فضای سنگین رعب آور و هراس افکن هم در ایران و هم در عراق ایجاد کردند تا این حماسه عظیم اربعین حسینی را تحت الشعاع قرار دهند و اینکه بین ما و عراقی‌ها اختلاف ایجاد کنند، حقیقتاً مردم و موکب داران عراقی جانانه فداکاری کردند به طور مثال وقتی در بصره اعتصاب شد و خودرو‌ها حضور نداشتند، مردم اعلام بسیج همگانی کردند تا به کمک زائرین ایرانی بیایند.
رئیس ستاد مرکزی اربعین درباره کمک‌ها و آبرسانی به مردم پس از بسته شدن مرز‌ها گفت: ما بعد از اینکه در ساعت ۵ صبح اعلام کردیم که مرز بسته است و اعمال محدودیت‌هایی توسط پلیس صورت گرفته است، بنابراین یک ترافیک چند ده کیلومتری ایجاد شد و پیش بینی هم می‌شد که چنین اتفاقی بیفتد که بلافاصله اقداماتی برای توزیع آب به زائرانی که در ترافیک مانده اند صورت گرفت.
وی گفت: تامین آب برای این افراد صورت گرفت و ما هیچ گونه حادثه‌ای نه در جاده‌ها و نه در پشت مرز برای زائری که بر اثر تشنگی خطری ایجاد شود نداشتیم. از زمانی که ما اعلام کردیم مرز بسته است، ۷۰۴ هزار نفر از کسانی را که در جاده‌های مرزی و در پایانه‌های مرزی بودند از مرز عبور دادیم، یعنی ما با یک جمعیت ۷۰۰ هزار نفری روبرو بودیم که بایستی این‌ها را به صورت انقلابی و جهادی در اقصی نقاط مدیریت می‌کردیم. به حمدالله بعد از همکاری طرف عراقی، مسیر مناسب تری باز و این تهدید به خوبی مدیریت شد.
اقای میراحمدی درباره اقدامات صورت گرفته برای بازگشت زائران از مرز‌های مختلف کشور و نیز گلایه‌هایی درخصوص کمبود خودرو برای انتقال آن‌ها از مرز تمرچین و باشماق افزود: واقعاً بخش‌های زیادی از این‌ها فضاسازی و جریان سازی است. ما دیروز به همراه دکتر وحیدی وزیر کشور در مرز باشماق و تمرچین بودیم و یک جلوه مثال زدنی از وحدت شیعه، سنی و ارامنه در این سوی مرز و آن سوی مرزوجود دارد. یکی از تمهیداتی که برای این مسئله اندیشیده بودیم این بود که مرز‌های خودمان را با عراق توسعه دهیم لذا مرز خسروی را بازگشایی کردیم. مرز تمرچین و باشماق را برای اولین بار برای زائرین قرار دادیم که کار بسیار پیچیده و سختی بود، چون بخشی در اقلیم کردستان عراق است، بخشی وارد بخش عربی و دولت عراق می‌شود که هماهنگی بسیار سخت وجود داشت.
رئیس ستاد مرکزی اربعین اضافه کرد: ما دیروز در مرز‌های تمرچین و باشماق حضور داشتیم و عزیزان معترض بودند که ما وقتی این همه امکانات فراهم کردیم چرا زائران مراجعه نمی‌کنند. در پایانه مرزی مهران به اتفاق دکتر وحیدی بودیم و موکب داران اعتراض می‌کردند که ما بر مبنای محاسبات خودمان غذا تهیه کرده ایم و بخشی از آن درحال از بین رفتن است.
آقای میراحمدی گفت: ما به حمدالله هیچ مشکلی از نظر خدمات رسانی و نقل و انتقال نداریم. امسال برای اولین بار کاری کردیم که یک توازنی بین ورود و خروج زائر اتفاق بیفتد، استثنائا الان این اتفاق افتاده و این اتفاق بسیار مبارکی است برای مدیریت این جمعیت چند میلیونی.
رئیس ستاد مرکزی اربعین همچنین درباره اقدامات و تدارکات برای استقرار اتوبوس‌ها هم گفت: ما دو هزار و ۴۰۰ دستگاه اتوبوس برای آن سوی مرز فراهم کردیم که بنا به دلایلی متاسفانه موافق نشد. البته از کربلا به نجف مشکلی وجود ندارد و دوستان عراقی معقتد هستند تا جایی که ممکن است خود رانندگان عراقی این کار را انجام دهند و یک بهره اقتصادی هم ببرند، البته بعد‌ها گشایش‌هایی ایجاد شد و بخشی از اتوبوس‌های ما هم وارد عراق شد.
آقای میراحمدی درپاسخ به این سوال که در نجف گفته شده صرافی‌هایی که خدمات عرضه می‌کنند، درگاه‌ها و کارتخوان‌های لازم را ندارند و برای رفع مشکل چه اقداماتی صورت گرفته است پاسخ گفت: ما یک قرارگاهی داریم که نمایندگان همه دستگاه‌ها در آنجا حضور دارند و هر مشکلی را که در داخل ایران و خارج ایران گزارش می‌شود بلافاصله به دستگاه مربوطه منعکس می‌کنند. در داخل پایانه‌های مرزی ما هم همینطور بوده است. یکی از مسائل فوق العاده مهم این است که استانداران ما فرماندهان عملیاتی اربعین هستند که شبانه روز فعالیت دارند و خدمت رسانی می‌کنند.
