گربه ها یکی از دوست داشتنی ترین حیوانات خانگی می باشند که سازگاری بالایی با انسان ها دارند. اما بیماری های مشترک انسان و گربه می توانند دردسر ساز شوند. ابتدا با این بیماری های مشترک آشنا شوید، سپس روش های پیشگیری از انتقال آن ها را در پارس نیوز بخوانید.
برای این که بتوانیم از بروز این بیماری ها در بدن خودمان جلوگیری کنیم، باید حتما نسبت به واکسیناسیون گربه ها اقدام کنیم. اگر سرپرستی گربه ای را می گیریم، حتما او را به چکاب های ماهیانه ببریم و واکسن های او را انجام دهیم. واکسن گربه، در مقابل انسان مانند یک حفاظ عمل می کند. این حفاظ اجازه نمی دهد تا بیماری ای از گربه به انسان سرایت کند.
به هیچ عنوان نمی توان گفت که نژاد خاصی بین گربه ها وجود دارد که بیماری را به انسان منتقل می کند. تمامی گربه ها می توانند به بیماری مبتلا شوند و آن را به انسان نیز منتقل کنند. پس می توان گفت هر نژاد گربه ای، اگر به درستی از او مراقبت نشود و واکسیناسیون او انجام نشود، می تواند بیماری های بسیاری را به انسان منتقل کند.
خیر، گربهها علیرغم تاثیر واضحی که به ویژه در ماههای اول بارداری بر جنین دارند، باعث عقیمی نمیشوند. چند مجله بینالمللی تاثیر گربه بر روی جنین در داخل رحم را از نظر نابینایی منتشر کردهاند؛ البته برخی بیماریها وجود دارند که زنان باردار را ملزم میکند از انواع گربهها دوری کنند تا بر فرزند آنها اثر منفی نگذارند.
علائم زیادی در همه افراد مبتلا به بیماریهای خطرناکی که گربهها به انسان منتقل میکنند، ظاهر میشود و این علائم را میتوان به شرح زیر خلاصه کرد:
بیماری خراش گربه (چنگ گربه) یک بیماری باکتریایی مشترک میان انسان و گربههاست. معمولا گربهها زمانیکه درحال لیسیدن خود هستند، از راه قورتدادن مدفوع ککها یا کنهها به این بیماری مبتلا میشوند. سپس، این بیماری از راه چنگالهای گربههای آلوده به انسان منتقل میشود. همچنین، لیسیدن زخم بازِ انسان توسط گربه نیز میتواند موجب انتقال این بیماری از راه بزاق گربهی آلوده شود.
معمولا گربههای آلوده دچار تب یا ورم غدهها میشوند. در انسان نیز این بیماری ممکن است علائمی مانند ورم غدههای لنفی، تب و سردرد ایجاد کند. این علائم معمولا خودبهخود بهبود مییابند. هرچند ممکن است این روند بهبودی ماهها بهطول بینجامد. همچنین افرادی که دچار ضعف دستگاه ایمنی هستند، بیش از دیگران درمعرض ابتلا به بیماری خراش گربه هستند.
کرمهای لولهای از انگلهای رایج در گربهها هستند که امکان انتقال آنها به انسانها نیز وجود دارد. تخمِ کرمهای لولهای در مدفوع گربههای آلوده وجود دارد و چنانچه چیزی به این مدفوع آلوده شود و سپس توسط انسان خورده شود، به انسان منتقل خواهد شد. این تخمها در بدن به کرم تبدیل شده و میتوانند به مغز، کبد، چشم و ریهی انسان منتقل شوند.
اگر کرمها به چشمهای انسان حمله کنند، احتمال نابینایی همیشگی فرد وجود دارد. خطر آلودگی به این کرمها در کودکان بیشتر است؛ زیرا احتمال اینکه کودکان چیزهای آلوده به مدفوع گربه را به دهانشان بزنند، بیشتر است. بنابراین، باید مراقب بود که مدفوع گربهها در تماس با اشیای خانه قرار نگیرد و کودکان پس از دستزدن به چیزهای مختلف دستشان را بشویند.
بسته به اینکه فرد چه تعداد کرم لولهای خورده باشد، علائم متفاوتی را تجربه میکند. علائم ممکن است شامل دردهای شکمی، استفراغ و اسهال باشند یا علامتی در فرد بروز نکند. برای درمان کرمهای لولهای باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک برایتان داروی ضدانگل مناسب تجویز میکند.
توکسوپلاسموز یک بیماری انگلی رایج در گربههایی است که بیرون از خانه زندگی میکنند. توکسوپلاسموز، زنان باردار و افرادی را که دستگاه ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر تهدید میکند. گربهها از راه خوردن گوشت شکار آلوده، گوشت خام یا شیر پاستوریزهنشده به این بیماری مبتلا میشوند. انگلها به دستگاه گوارش گربهها حمله کرده و موجب تولید زیگوسیتهایی میشوند که در مدفوع گربهی آلوده وجود دارند.
تماس با مدفوع گربهی آلوده میتواند موجب بروز عفونت در برخی افراد شود. همچنین آلودگی میتواند از راه مادر به نوزاد نیز منتقل شود. معمولا نوزادان در بدو تولد علائمی ندارند؛ ولی بهمرور علائمی مانند نابینایی و معلولیت ذهنی در آنها بروز میکند.
میتوان با ترکیبی از داروها، توکسوپلاسموز را در انسان درمان کرد؛ اما احتمال دارد انگلها تا ابد در سلولها و بافتهای فرد باقی بمانند. توکسوپلاسموز را در گربهها بهکمک آنتیبیوتیکها میتوان درمان کرد.
برای پیشگیری از توکسوپلاسموز نباید بگذارید گربهتان شکار کند. همچنین اگر باردار هستید، بهتر است مسئولیت نظافت گربه را به فردی دیگر واگذار کنید.
درماتوفیتوز (کچلی یا قارچ پوستی) از عفونتهای قارچی رایج در گربههاست که ممکن است از راه تماس مستقیم انسان با خز یا پوست گربه به انسان منتقل شود. هاگهای این قارچها در محیطهای مرطوب و گرم رشد کرده و از راه بستر یا وسیلهی تنظیف گربه یا از راه تماس با حیوان آلوده به گربهتان منتقل شده و نقاط دایرهایشکلِ کچلی روی پوست گربه ایجاد میکنند.
معمولا پوست گربههای آلوده خشک یا چرب شده و ناخن یا چنگال آنها نیز تغییرشکل پیدا میکند. در انسانها نیز ضایعات دایرهایشکلی بهوجود میآید. درحالیکه گربهها بهمرور بهبود مییابند، انسانها تنها با کِرِم و پودرهای ضدقارچ OTC درمان میشوند.
بیماری طاعون در گربهها، ناشی از نیش کک و شکار جوندگان آلوده است. گربه ها ممکن است دچار طاعون عفونی و پنومونی شوند که این بیماری با استنشاق، تماس با دهان و بافتها یا مایعات بدن گربه آلوده و همچنین گزش کک، به افراد منتقل میشود. این بیماری میتواند در افراد شدید باشد و نیاز به تشخیص پزشکی و درمان فوری دارد.
علائم طاعون میتواند شامل تب بالا، لرز، سردرد، ضعف و تورم غدد لنفاوی باشد. بیماری طاعون، درمناطق جغرافیایی با محدودههای مشخص اتفاق میافتد؛ برای مثال در کشور ایالات متحده، در جنوب غربی یافت میشود و بعید بهنظر میرسد که در شمال غربی هم تشخیص دادهشود.
بیشتر موارد هاری در انسانها از راه تماس مستقیم با خفاش، راکون و هر پستاندار دیگری مانند سگها و گربههای آلوده به ویروس هاری بروز میکنند. بنابراین، واکسیناسیون هاری در این حیوانات بسیار مهم است.
اگر گمان میکنید حیوانی آلوده به هاری شما را گاز گرفته است، بلافاصله محلِ گازگرفتگی را با آب و صابون و محلولهای ضدعفونی رایج مانند یُد بشویید. سپس به پزشک مراجعه کنید. یک دوره واکسیناسیونِ یکماهه میتواند به درمان این ویروس کمک کند.
درصورت عدمدرمان، ویروس هاری ممکن است به مرگ فرد بینجامد. بنابراین، اگر واکسیناسیون هاری گربهتان را انجام ندادهاید یا زمان آن بهتأخیر افتاده، باید گربهتان را بهمدت 45 روز قرنطینه کنید تا ببینید علائمی از هاری در آن وجود دارد یا خیر.
یماری تب Q نیز یک بیماری مشترک انسان و گربه است که میتواند باعث سقط جنین و بیماری باروری در گربههای باردار شود. خطر انتقال بیماری در گربه مبتلا، هنگام زایمان، بسیار بالاست. بنابراین، مراقبت ویژه ای در نگهداری بچه گربهها، تغذیه گربههای باردار و شیرده و بافتهای جفت لازم است که انجام شود. افراد دارای نقص ایمنی، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری شدید و عوارض ناشی از تب Q هستند.
نیز یک عفونت قارچی است که باعث زخمهای پوستی در گربهها، سگها و اسبها میشود. انتقال به افراد میتواند در تماس مستقیم با ضایعههای پوستی گربههای آلوده یا از محیط رخ دهد. علائم در افراد بستگی به ناحیه تحت تاثیر قارچ دارد؛ که شامل زخم در پوست، انتشار قارچ در اندامهای داخلی و استخوانها، ایجاد عارضههای ریوی مانند سرفه، درد قفسه سینه، مشکل تنفس و همچنین ایجاد تب در فرد است.
وقتی افراد با گربههایی که بیماری پوستی ظاهری دارند در تماس هستند، باید از دستکش استفاده کنند و دستهای خود را نیز مرتب شستوشو دهند تا از انتقال اینچنین بیماریهای گربه به انسان جلوگیری کنند.
این بیماریهای گربهها میان گربهها و انسانها مشترک نیستند. بنابراین، احتمال انتقال آنها از گربهها به انسانها وجود ندارد. ویروس نقص ایمنی گربهسانان (FIV) که از آن با عنوان «ایدز گربهها» یاد میشود، موجب تضعیف دستگاه لنفاوی گربهها شده و درنهایت، به کل دستگاه ایمنی گربهها حمله میکند.
ویروس نقص ایمنی گربهسانان از سویه ویروس لوسمی گربهها و ویروس نقص ایمنی انسانی یا ایدز است. هیچ درمانی برای ویروس نقص ایمنی گربهسانان وجود ندارد. البته گربههای آلوده میتوانند تا سالها پس از آلودگی نیز به زندگیشان ادامه دهند. گربهها معمولا از راه گازگرفتن گربهی آلوده به این ویروس آلوده میشوند.
ویروس هرپس گربهسانان (FVH-۱) موجب عفونت دستگاه تنفسی فوقانی در گربهها میشود. عفونت این ویروس موجب بروز علائمی مانند عطسهکردن، تخلیهی ترشحاتی از بینی و چشم و التهابات پلک در گربهها میشود. ترشحات بینی، چشم و دهان گربهی آلوده میتواند موجب انتقال این ویروس به گربههای دیگر شود.
همچنین احتمال انتقال این ویروس از ظرف آب و غذای گربهها نیز وجود دارد. هنوز برای این ویروس، درمانی وجود ندارد؛ اما میتوان آن را بهکمک داروهایی کنترل کرد. همچنین واکسنهایی برای پیشگیری از ابتلا به آن نیز وجود دارند.
کمپیلوباکتر یک بیماری ویروسی است که باعث اسهال، سرگیجه، سردردهای مزمن و بسیاری از بیماریهای دیگر میشود. این ویروس از طریق تماس با مدفوع گربه به انسان منتقل میشود، در برخی مواقع حتی اگر دستها بلافاصله بعد از این موضوع شسته شوند، این علائم ظاهر میشود.
توکسوئیدها کرمهایی با اندازه کوچک هستند که به وفور در روده گربهها یافت میشوند و از طریق مدفوع، سیستم عصبی، کبد و بسیاری از قسمتها و اندامهای دیگر بدن به انسان منتقل میشوند.
این بیماری در بسیاری از کشورهای جهان یکی از بیماریهای شایع و شناخته شده به حساب میآید. این بیماری در هنگام برخورد با مدفوع گربه یا خوردن غذاهای ناسالم شیوع مییابد و منجر به درد شدید معده و تب میشود که ممکن است تا مدتها طول بکشد.
کک یه انگل پوستی هست که روی بدن بسیار از جانداران از جمله سگ و گربه زندگی میکنه. بیماری کک در گربه یک نوع بیماری پوستی هست. (مطلب مرتبط: کک و کنه در گربه)
بیماری های پوستی گربه جزو بیماری های شایع و رایج هستن که قابلیت انتقال از گربه به انسان داره. به همین دلیل جزو بیماریهایی هست که باید سریعا معالجه و رفع بشه.
این بیماری هم مانند مریضی قبلی فقط در گربه هایی دیده میشه که یا به تازگی از بیرون به خونه ما اومدن یا بیرون از منزل زندگی میکنن.
انتقال بیماریهای گربه به انسان، در درجه اول از راه تماس مستقیم، بلع خوراکی، تماس غیرمستقیم با ناقلهایی مانند حشرات و اجسام آلوده یا استنشاق صورت میگیرد. با استفاده از روشهای زیر میتوانیم خود را در برابر اکثر بیماریهای مشترک انسان و گربه محافظت کنیم:
متخصص کنترل آفات شهری، به اصلی ترین بیماریهای مشترک که ممکن است از راه تماس با بزاق و مدفوع گربه آلوده به انسانها منتقل شوند اشاره کرد و یادآور شد: بیماری چنگ گربه یا بیماری خراش گربه (CSD)یکی از این بیماری ها است که توسط یک باکتری به نام Bartonella henselae بوجود میآید و ممکن است در بزاق گربههای آلوده و درون ککهای گربه باشد. این عفونت باکتریایی معمولا از طریق چنگ و خراش گربه به انسان یا اینکه یک گربه زخمهای باز فردی را لیس بزند، منتقل شود.
درخش احمدی راه انتقال این باکتری در میان گربهها را توسط نیش ککهای یک گربه آلوده عنوان کرد و اظهار داشت: همچنین ممکن است در مدفوع آنها این ککها یافت شوند و در صورتی که در معرض زخم باز یک گربه یا انسان قرار گیرد، میتواند یک منبع عفونت باشد.
وی درباره علایم این بیماری خاطرنشان کرد: معمولا یک تورم یا یک تاول در محل گاز یا خراش افراد مبتلا به CSD ایجاد میشود. غدد لنفاوی در ناحیه زخم ممکن است متورم و دردناک باشند و فرد دچار تب، سردرد، درد عضلات و مفاصل، خستگی و کمبود اشتها شود.
افراد بزرگسال با سیستم ایمنی سالم، به طور کلی بدون اثرات پایدار بهبود مییابند اما ممکن است چند ماه طول بکشد تا این بیماری به طور کامل از بین برود. افراد مبتلا به ضعف سیستم ایمنی ممکن است عواقب شدیدتری از جمله عفونت چشم، مغز و قلب داشته باشند.
به گفته درخش احمدی، حدود ۴۰ درصد گربههای خیابانی به این باکتری آلوده هستند، اما در اکثر آنها هیچ نشانهای از بیماری دیده نمیشود. دوری از چنگ و گاز گربهها (برای مثال، به کودک خود اجازه ندهیم با گربههای خیابانی بازی کند)، شستن دست بعد از بازی با گربهها و کنترل ککها در گربههای خانگی، خطر ابتلا به بیماری خراش گربه را کاهش میدهند.
از آنجاییکه اکثر موارد این بیماری از تماس انسانها با بچه گربههای زیر یک سال حاصل میشود، افراد مبتلا به اختلالات ایمنی باید از چنین تماسهایی جلوگیری کنند.
این متخصص کنترل آفات شهری با تاکید بر این که بیماری Pasteurella multocida نوعی باکتری است که در دهان ۷۰ تا ۹۰ درصد گربههای خیابانی یافت میشود و اگر گربهای که آلوده به این بیماری است، فردی را گاز بگیرد، ۵۰ تا ۸۰ درصد احتمال دارد فرد مبتلا به این بیماری مبتلا شود، تصریح کرد: گزش گربه آلوده به این باکتری، میتواند در عرض ۲۴ تا ۴۸ ساعت باعث درد، تورم و قرمزی در محل زخم شود.
وی ادامه داد: زخمهای گزش گربه آلوده به این باکتری با درمان از طریق آنتی بیوتیکها در اکثریت قریب به اتفاق درمان میشوند، اما در موارد نادر ممکن است عوارض جدی مانند گسترش باکتریها از طریق جریان خون و عفونت دریچههای قلب، اتفاق بیفتد.
درخش احمدی، همچنین مدفوع گربه را عامل انتقال بیماری سالمونلازیس دانست و گفت: باکتری سالمونلا در مدفوع گربههای آلوده یافت میشود و میتواند منجر به مسمومیت غذایی شود. این بیماری میتواند از طریق تماس با مدفوع گربه خانگی شما انتقال یابد.
وی افزود: علائم این بیماری عبارتند از اسهال، استفراغ، تب، سردرد و درد شکم افراد در هنگام تمیز کردن محل زندگی گربههای خانگی (باکسها و ...) باید از دستکش استفاده کنید و در پایان کار حتما دستهای خود را به خوبی شسته و ضدعفونی نمایند.