به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، عضویت رسمی ایران در بیست و دومین اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای اعلام شد. برنامه صف اول ۲۶ شهریور با میزبانی از معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه برای بررسی، دستاورد‌های پیوستن کشورمان به پیمان شانگهای برگزار شد.
مجری: به صورت رسمی جمهوری اسلامی ایران عضو دائم سازمان همکاری‌های شانگهای شده، این موضوع چه فرصت‌هایی را برای جمهوری اسلامی ایجاد می‌کند؟
معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه: اگر اجازه بدهید من این سفر را از سفر دو جانبه با ازبکستان توضیح بدهم. در سفر اخیر رییس جمهور به ازبکستان حدود ۱۷ سند مهم در زمینه گمرک، در زمینه تجارت، در زمینه توریسم، در امور فرهنگی همکاری‌های صنعتی امضاء شد.
دستارد‌های این سفر، نکته اول در زمینه‌های تکنولوژی‌های نو بود که در این زمینه در کشور ازبکستان سرمایه گذاری شد. نکته دوم در مورد انرژی بود که توافق‌های بسیار عالی در زمینه خرید انرژی، گاز و فرآورده‌ها وکاتالیزور‌هایی پتروشیمی انجام شد. یکی از پدیده‌های جدید در شانگهای بازار‌های نوی ما در انرژی است که در قبل نبوده مثل تاجیکستان، قرقیزستان، ازبکستان و؛ که این فضا فضای بسیار خوبی است.
بازار منطقه شانگهای به بیش از ۹ میلیارد دلار می‌رسد که میتواند فرصت خوبی برای کشورمان فراهم کند. تجارت غیر نفتی کشورمان امسال به چین تقریباً ۵ ــ ۵ شده یعنی ۵ میلیارد دلار صادرات کشورمان به چین و ۵ میلیارد دلار نیز صادرات کالا‌های چین به ایران بود. تجارت کشورمان با هند نیز حدود ۲ میلیارد دلار و با روسیه به بیش از ۱ میلیارد دلار رسیده، که در مجموع عدد خوبی است.
یکی از بهره‌های پیمان شانگهای ترانزیت است که با وارد شدن ایران به پیمان شانگهای یک پتانسیل قوی ایجاد میشود. به طور مثال چین میتواند کالاهایش از طریق چابهار به منطقه و اروپا ارسال کند و هند نیز با کمک ما میتواند دسترسی سهل تری به بازار منطقه داشته باشد. همچنین در مسأله انرژی فقط فروش نیست بلکه ورود خدمات فنی مهندسی کشورمان است که میتواند فرصت دائمی و دراز مدت برای ما باشدکه باعث افزایش صادرات شود.
در ملاقات شانگهای، رئیس جمهور ازبکستان در جلسه پیشنهادی داد که امسال مؤسسات مناطق آزاد اعضاء و کشورهای ناظر جلسه تشکیل شود که این موضوع هم امتیازاتی برای کشورمان دارد.
مجری: ایران و روسیه دو تأمین کننده انرژی بزرگ در دنیا هستند، هند، چین و پاکستان دو مصرف کننده بزرگ دنیا هستند این ارتباط چگونه شکل خواهد گرفت؟
صفری: ایران و روسیه در زمینه گاز و تولیدات نفتی در سطح بالایی هستند قزاقستان در سطح پایین تری قرار دارد. چین، هند، پاکستان مصرف کننده بزرگ نفت و گاز می باشند و ازبکستان، قرقیزستان، تاجیکستان بازار‌های جدیدی برای انرژی‌های کشورمان هستند. این موضوع باعث افزایش تعاملات سیاسی و اقتصادی درمنطقه و ملاقات‌هایی سالیانه بین وزرای خارجه و روئسای جمهور کشور‌ها میشود. ملاقات‌ها و تعاملاقات میتواند موانع و مشکلات تجاری کشور‌ها را رفع کند.در حال حاضر فضای مناسبی برای کشورمان فراهم شده است که بخش خصوصی و اتاق‌های بازرگانی بتوانند از این فضا استفاده کنند.
مجری: رئیس جمهوری اسلامی در نشست شانگهای علاوه بر موضوع حمل و نقل یا ترانزیت یا بحث مربوط به انرژی موضوع دیگری هم مطرح کردند همکاری در حوزه بانکی و مالی این چه مزیتی برای ایران دارد؟
معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه: به نظر من این آینده خوبی است، با اینکه در حال حاضر همکاری‌ها در شانگهای منطقه‌ای است، اما دارد جهانی میشود. علاوه بر اعضای جدید پنج ـ شش تا کشور به صورت ناظر هستند و کشورهای عربی مانند امارات، قطر و عمان هم تقاضای ناظر بودن را داده اند. با این جمعیت، وسعت خاک و تعداد اعضایی این همکاری‌ها میتواند روز به روز توسعه پیدا می‌کند.
بخش اقتصادی اش هدف ماست، که بتوانیم منافع خودمان را به این کشور‌ها برسانیم و متقابل منافع خود را از صادرات و واردات به کشور‌ها ببریم. ما به جای اینکه برویم برنج را از آن سر دنیا بیاوریم خب از کشورهای اعضای شانگهای تامین می‌کنیم که از نظر حمل و نقل به نفعا ماست.
مجری: یکی از موضوعات مهم همکاری‌های دفاعی است، آیا در این زمینه‌ها با هم صحبت شده است؟
صفری: در تکنولوژی‌های در بخش انرژی، روسیه به خصوص در بخش گاز و نفت در سطح بسیار خوبی قرار دارد. به نظر من اقتصاد چین در دنیا اول است نه تجارتش. کشور ما نیز در زمینه‌های مختلف رشد‌های خوبی داشته است.
مستحضر هستید، روزی که سازمان شانگهای شکل گرفت بیشتر مسائل تروریستی و به قول معروف قاچاق مواد مخدر و جنایات سازمان یافته و افراط گرایی بود. ایران جز، اولین کشورهای مبارزه با تروریسم و مواد مخدر است که اکشورمان در این زمینه هم ظرفیت خوبی برای کشورهای عضو شانگهای است. آنچه مهم است، گرایش ایران به شانگهای بیشتر اقتصادی است، اما دفاعی هم در کنارش هست.
مجری: برای اینکه اسناد رسمیت عضویت امضاء بشود باید چه مسیری را در داخل کشور و در بین اعضاء شانگهای طی کند؟
آقای صفری: این ۴۹ سند تفاهمنامه و اسناد درونی سازمان بود که دو هفته پیش در هیأت دولت تصویب شد. الان تقدیم مجلس شد که بعد از تصویب در مجلس باید ۸ کشور دیگر هم در مجالسشان این را تصویب کنند. در جلسه سال آینده در هند رؤسای جمهور موافقتنامه‌ها را امضاء خواهند کرد و رسمی شدن پذیرش ما در پیمان شانگهای تکمیل میشود.
مجری: شما به عنوان کسی که مسئولیت و سکاندار دیپلماسی اقتصادی حوزه وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران چگونه می‌خواهید دیپلماسی سنتی را به دیپلماسی اقتصادی در دنیا اعم از آفریقا یا آمریکای لاتین گسترش بدهید؟
آقای صفری: خب این سیاست، ما داریم جهت دهی می‌کنیم در بخش اقتصادی، در نمایندگی هایمان، به سفیرمان، دیپلمات هایمان و کارشناسان اقتصادی اولویت‌های خاص را به آن‌ها می‌دهیم. وقتی که دیپلمات‌های بخش اقتصادیمان را می‌خواهیم اعزام کنیم حداقل دو ماه تا سه ماه آموزش می‌بینند تا با پتانسیل‌های کشور استان به استان آشنا شوند و از این پتانسیل‌ها استفاده کنند. با استفاده از پتانسیل‌ها با صادرات و واردات برای کشور ارز آوری کنند.
مجری: با ونزوئلا ظاهراً سر ساخت پالایشگاه با هم تفاهماتی صورت گرفته در حوزه نفت و انرژی وضعیت چطور است؟
آقای صفری: توافقات بسیار خوبی شده کار دارد شکل می‌گیرد. در صدور خدمات مهندسی در حوزه نفت یعنی پالایشگاهی و در مورد نیروگاه سازی هم توافقاتی انجام شده است.
