ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پیش از ظهر امروز (دوشنبه) ۲۸ شهریور ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران ضمن تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ داد.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت : روز گذشته بیست و هفتم شهریور ماه در تقویم جمهوری اسلامی ایران به نام روز شعر و ادب فارسی نام‌گذاری شده است. روز بزرگداشت شاعر بلند پایه و گران مایه ایران زمین استاد سیدمحمدحسین شهریار یاد و نام ایشان گرامی میداریم. همچنین بر اساس ترتیب تاریخ ایام آینده روز پنجشنبه ۳۱ شهریور ماه سالروز آغاز جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق علیه جمهوری اسلامی ایران و آغاز هفته دفاع مقدس است و به مناسبت گرامیداشت یاد و خاطره همه ایثارگران شهدا، ادای احترام میکنیم و به جانبازان عزیز دوران دفاع مقدس درود و سلام می فرستیم.
وی ادامه داد: لازم می دانم در این جلسه یادی کنم از شهدای دیپلمات‌های وزارت امور خارجه و دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران که در سال‌های دفاع مقدس ایثارگرانه در جبهه‌های نبرد حاضر شدند و جان خود را برای دفاع از کشور و ملت و دفاع از اسلام و ارزش‌های دینی و اسلامی فدا کردند. همچنین روز یکشنبه آینده سوم مهرماه سالروز رحلت جانگداز حضرت رسول اکرم پیامبر صلی الله و سالروز شهادت اکبر حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام و سه شنبه بعد پنجم مهرماه سالروز شهادت جانگداز حضرت امام علی بن موسی الرضا امام هشتم است و درود و سلام به پیامبر اکرم و امام حسن مجتبی و امام رضا میفرستیم.
کنعانی به مراسم اربعین اشاره کرد و گفت: همچنین ما ایام اربعین حسینی را پشت سر گذاشتیم و آرزو میکنیم عزاداری‌های همه ارادتمندان و عاشقان مورد قبول سیدالشهدا قرار گیرد و امیدوار هستیم که این مراسم بزرگ با این شکوه و عظمت زمینه تقویت روح همدلی و همگرایی ملت‌های اسلامی و همه ملل آزاده و پایبندی به ارزش‌های اخلاقی و انسانی را زمینه همگرایی را فراهم کند.
سخنگوی وزارت خارجه درباره تحولات در حوزه قفقاز جنوبی بیان کرد: موضع صریح و واضح جمهوری اسلامی ایران در قبال تحولات در منطقه قفقاز جنوبی بارها و بارها در سطوح مختلف به صورت رسمی بیان شده است و هیچگونه ابهامی وجود ندارد. متاسفانه از روز سه‌شنبه هفته گذشته شاهد آغاز درگیری‌های جدید مرزی بین دو کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان بودیم که به کشته وزخمی شدن جمع زیادی از طرفین منجر شده است. ایران مبتنی بر سیاست همسایگی و تلاش برای کمک سازنده به حل و فصل بحران‌های منطقه‌ای در سریع‌ترین زمان ممکن وارد عمل و تلاشهای سیاسی شد. در این ارتباط گفتگوی نخست وزیر ارمنستان با رئیس جمهور ایران انجام و رئیس جمهور دیدگاه‌ها و مواضع ایران را بیان و توصیه‌های سیاسی خود را به طرف ارمنستانی منتقل کرد. بعد هم گفتگوی تلفنی وزیر خارجه ایران با همتای آذربایجانی انجام شد.
این دیپلمات ارشد کشورمان خاطرنشان کرد: ایران همانند سابق که از ابتدای بحران از هیچ کمکی برای پایان درگیری‌ها دریغ نکرده بود با سرعت عمل وارد و با تلاشهای دیپلماتیک تلاش کرد آتش بس برقرار و آرامش به مرزهای دو کشور برگردد. مواضع اصولی ایران واضح است و معتقد به ضرورت استفاده از رویکرد و راهکارهای سیاسی برای پایان دادن به درگیری ها وکاهش تنش و ورود به گفت‌گوهای سیاسی برای حل و فصل اختلافات دو کشور هستیم. درباره ژئوپولتیک منطقه سیاست ایران روشن است و معتقدیم آن چیزی که می‌تواند به حل و فصل این اختلافات کمک کند هم وجود اراده سیاسی در دو کشور برای شروع گفت‌گوها و هم استفاده از چارچوبهای منطقه‌ای که به پایان دادن درگیری‌ها کمک کند و ایران برمبنای سیاست همسایگی و روابط دوستانه با دو طرف همچنان آماده است برای پایان دادن به تنش‌ها و رفع اختلافات کمک کند.
وی در پاسخ به سفر رئیس جمهور به نیویورک و اینکه علی باقری نیز در سفر حضور دارد و امکان برگزاری جلسه‌ای در نیویورک در خصوص مذاکرات رفع تحریم‌ها برگزار شود نیز گفت: سفر رئیس جمهور و هیأت همراه برای مشارکت در هفتاد و هفتمین اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل انجام شده است. در ارتباط با حضور آقای باقری معاون سیاسی وزیر امور خارجه و مذاکره کننده ارشد ایران برای همراهی با هیأت ایران است و برنامه تعریف شدهای برای گفتگو درباره مذاکرات رفع تحریم‌ها در چارچوب این سفر وجود ندارد ولی نشستهای بین‌المللی فرصت خوبی است برای نشستهای سیاسی و مذاکرات حاشیه‌ای بین مقامات کشورها و فرصتی برای تبادل نظر در خصوص موضوعات مورد علاقه دوجانبه، منطقه‌ای و موضوعات چندجانبه و بین‌المللی است. اینکه در حاشیه نشست گفت‌گوهایی در خصوص موضوع هسته‌ای و مذاکرات رفع تحریم‌ها صورت بگیرد من این احتمال را رد نمی‌کنم و ایران به صورت طبیعی از هر فرصتی برای بیان دیدگاه‌های خود در موضوعات مورد علاقه دوجانبه و بین‌المللی استفاده میکند. ایران هیچ وقت میزمذاکرات را ترک نکرده و مذاکرات را به عنوان روش مناسب و منطقی و معقول برای حل وفصل اختلافات میداند.
کنعانی بیان کرد: ایران از هر فرصتی برای بیان دیدگاه‌های سازنده و منطقی خود استفاده خواهد کرد و مجمع عمومی سازمان ملل یکی از فرصت‌های پیش روی ایران است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤال دیگری درباره از سرگیری روابط بین حماس و سوریه و نقش ایران و حزب الله در این زمینه اظهار داشت: دولت سوریه سال‌ها میزبان خوب و گرمی برای گروه‌ها و جریان‌های مقاومت فلسطینی بود و در نتیجه تحولات سال‌های گذشته خاصه گرفتار شدن سوریه در یک بحران داخلی مبتنی بر طراحی خارجی، متاسفانه روابط دیرینه حماس و دولت سوریه نیز دچار خلل و نقصان شده بود. تحولات سال‌های اخیر نشان داد که تهدید اصلی برای صلح، ثبات و امنیت کلیه طرف‌های منطقه‌ای از جمله سوریه و برای همه طرف‌هایی که در منطقه معتقد به ضرورت همگرایی برای حفظ صلح و ثبات هستند، رژیم صهیونیستی است. شاهد تغییر رویکرد کشورها و طرف های منطقه‌ای در بازسازی و اصلاح روابطشان با سوریه بودیم در نتیجه تلاشهای به عمل آمده و هم نگاه جدید در صحنه فلسطین نسبت به حقوق مردم فلسطین و هم تلاشهای طرف‌های منطقه‌ای و علاقه‌مندان به صلح و ثبات و امنیت در منطقه از جمله ایران و حزب الله و تلاشهای مثبت روسیه شاهد گرم شدن مناسبات سوریه با حماس هستیم.
وی افزود: این همگرایی‌ها در جهت منافع ملت‌های منطقه و ملت مظلوم فلسطین است و به تقویت جایگاه فلسطین در مقابل رژیم اشغالگر فلسطین کمک میکند. همگرایی بین جریان‌های مقاومت می‌تواند به تقویت صلح و ثبات و امنیت منطقه کمک کند. ملت مظلوم فلسطین نیازمند حمایت ملت‌ها و دولت‌‌هایی هستند که به حقوق ملت فلسطین اهتمام دارند.
سخنگوی وزارت خارجه درباره درگیری بین تاجیکستان و قرقیزستان نیز اظهار داشت: دو کشور تاجیکستان و قرقیزستان از کشورهای مهم منطقه آسیای مرکزی هستند. این منطقه در سیاست محور همسایه محور ایران اهمیت خاصی دارد و این منطقه را جزو مناطقی می‌دانیم که ظرفیت‌های خوبی برای همکاری ایران با جمهوری‌های منطقه وجود دارد. خوشبختانه مناسبات ایران با این دو کشور نزدیک و دوستانه است و در یک سال گذشته شاهد جهش خوبی در روابط ایران با این کشورها بودیم. متاسفانه شاهد از سرگیری مجدد تنش‌ها و برخوردهای مرزی بین دو کشور هستیم. ایران برمبنای سیاست همسایگی و منطقه‌ای و مناسبات خوب با دو کشور اعلام آمادگی کرد کمک کند در صورت اعلام نیاز دو طرف برای کاهش تنش‌ها و ایجاد آرامش و ترغیب روند گفت‌وگوهای دوجانبه کمک کند. متاسفانه قربانی شدن تعدادی از شهروندان و نیروهای نظامی دو طرف در درگیری‌ها مایه تاسف است و نگران این درگیری‌ها هستیم و معتقدیم چارچوبهای سیاسی بهترین راه برای حل وفصل است. ایران برای حل و فصل اختلافات اعلام آمادگی کرده و در صورتی از سوی طرف‌های مقابل اعلام آمادگی شود ایران از هیچ تلاشی دریغ نخواهد کرد.
وی در پاسخ به سؤال دیگری درباره تیرباران اسیران جنگی جبهه مقاومت ملی در افغانستان از سوی طالبان و اینکه ایران واکنشی نشان نداده نیز اظهار داشت: سیاست ایران در ارتباط با تحولات افغانستان روشن است. از زمان خروج نیروهای اشغالگر از این کشور ایران از مهمترین کشورهای منطقه بود که با نگاه کمک به صلح و ثبات در افغانستان ارتباط خود را با همه طرف‌های داخلی در افغانستان و طرف‌های ذیربط در افغانستان برقرار کرد.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: پرهیز از درگیری‌های افغانی - افغانی و شکل گیری بستر سیاسی فراگیر برای تشکیل دولت متحد و فراگیر رویکرد ایران است. مناسبات ایران با هیأت حاکمه سرپرستی افغانستان و دیگر گروه‌ها در همین راستا شکل گرفت. ارتباط ما با طرف‌های افغانستانی برقرار است و مواضع سیاسی ایران در ارتباط با تحولات داخلی افغانستان و اتفاقاتی که در این کشور رخ می‌دهد مبتنی بر کمک به ایجاد ثبات و آرامش و جلوگیری از درگیری‌های افغانی- افغانی است. در همین مسیر تلاشهای سیاسی خود را ادامه خواهیم داد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره سفر نانسی پلوسی به ارمنستان و حمایت از ارمنستان و اشغالگر خواندن جمهوری آذربایجان و حضور آمریکا در قفقاز را بیان کرد: در چارچوب نگاه سیاسی اصولی و اعلام شده ایران به تحولات قققاز جنوبی و درگیری ها بین این دو کشور نگاه میکنیم. تشدید تنش‌ها و بی ثباتی در قفقاز جنوبی منافع هیچ یک از کشورهای درگیر و همسایه را تامین نخواهد کرد. چیزی که حل کننده بحران است گفتگو دو کشور و استفاده از ظرفیت‌های منطقه‌ای برای تثبیت ثبات در منطقه است. هر طرفی که در منطقه می‌خواهد اظهارنظر کند باید تلاشش بر این باشد که به ایجاد صلح و ثبات کمک کند.
وی افزود: صلح و ثبات و امنیت در منطقه لازمه توسعه اقتصادی و رونق روابط اقتصادی و تجاری است. هرگونه رویکردی خارج از این را تحریک کننده می‌دانیم و دامن زدن به بی ثباتی در منطقه را نمی‌پذیریم.
سخنگوی وزرات خارجه درباره سفر تیمی از وزارت انرژی لبنان برای انعقاد قرارداد در زمینه سوخت که سؤال یکی از خبرنگاران بود نیز بیان کرد: روابط ایران و دولت و ملت لبنان دوستانه است و ایران همواره تلاش کرد در جهت کمک به رفع مشکلات لبنان اعم از مشکلات سیاسی و به ویژه در دو سال اخیر کمک به رفع مشکلات اقتصادی لبنان خاصه در حوزه انرژی نقش سازنده خودش را ایفا کند. ایران در چارچوب مناسبات دوستانه و سازنده با دولت لبنان و توسعه همکاری‌های دوجانبه با این کشور ارتباط دارد و گفت‌وگوهایی با وزارت انرژی لبنان انجام داده است. حمایت از دولت‌های دوست و کمک به رفع مشکلات آنها را در دستورکار داریم.ایران متناسب با ظرفیت‌های خود حتما آمادگی دارد به رفع مشکلات لبنان در چاچوب منافع و مصالح دوجانبه کمک کند و با مذاکرات دو کشور ان‌شاءالله زمینه برای کمک اقتصادی به لبنان فراهم شود.
وی گفت: بحث رایگان مطرح نیست. امیدواریم مذاکرات پیش رو بین دو کشور به رفع نیازهای ملت لبنان کمک کند.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین بیان کرد: امروز و چند روز آینده ایران میزبان هیأت اقتصادی و تجاری بزرگی از فدراسیون روسیه خواهد بود شامل بیش از ۶۰ شرکت از شرکت‌های مختلف خصوصی و دولتی این کشور خواهد بودو این هیأت ده‌ها جلسه با همتایان و شرکت‌های ایرانی خواهند داشت. ترکیب هیأت متنوع است و زمینه‌های متنوع همکاری دو کشور را در برمی‌گیرد در حوزه‌های کشاورزی، مصالح ساختمانی، قطعات خودرو، تجهیزات پزشکی و ...
کنعانی ادامه داد: نتیجه آمدن چنین هیأتی و برگزاری نشستهای متنوع و خاصه این هیأت عملا نتیجه یک سال تلاشهای دو کشور در حوزه‌های مورد علاقه است. سفرهای متعدد وزرای دو کشور، مذاکرات در سطوح مختلف بین روسای جمهور و وزرای خارجه دو کشور و ... عملا بخشی از نتیجه تلاشهای مشترک دو کشور در طول یک سال گذشته در راستای تقویت همکاری‌ها بین دو کشور بوده است. گسترش مناسبات تامین کننده منافع و مصالح مشترک دو کشور است. ایران از هر تحول مثبت در مناسبات ایران با همسایگان مبتنی بر منافع مشترک استقبال میکند. ما در حوزه‌های همکاری‌های استانی هم به دلیل تلاشهای گذشته و تلاشهای یک سال گذشته زمینه‌های خوب همکاری در حوزه استان‌های دو کشور شکل گرفت.
وی گفت: فضای خوبی را در روند گسترش همکاری‌های تجاری و اقتصادی ایران و روسیه شاهدیم و بخشی از نتایج تلاش های ایران و دولت در تمرکز بر سیاست همسایه محور تلقی خواهد شد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به این سؤال که آیا امیر عبد اللهیان و باقری دیداری با مقامات آمریکایی در نیویورک خواهند داشت؟ اظهار داشت: هیچ گفتگوی دوجانبه‌ای با مقامات آمریکا در نیویورک نخواهیم داشت و رئیس جمهور به صراحت و شفافیت دیدگاه ایران را بیان کرد. در حوزه مذاکرات رفع تحریم‌ها ارتباطات و تماس‌ها از طریق هماهنگ کننده اتحادیه اروپا ادامه دارد و در این زمینه هر گونه تحولی در همین چارچوب رخ خواهد داد. سفر باقری ارتباطی به گفتگوی دوجانبه با مقامات آمریکایی در بحث هسته‌ای و هیچ موضوع دیگری ندارد و نخواهد داشت.
وی همچنین درباره سفر آیت‌الله رئیسی به نیویورگ گفت: رئیس جمهور دیدگاه‌ها و نظرات ایران را در ارتباط با تحولات منطقه‌ای بیان خواهند کرد. رئیس جمهور مذاکرات دوجانبه در حاشیه نشست مجمع عمومی خواهد داشت و در کنفرانس‌های خبری برنامه ریزی شده شرکت خواهد کرد. با جمعی از ایرانیان مقیم آمریکا گفتگو خواهد داشت. ایران از این نشست برای بیان دیدگاه‌ها استفاده خواهد کرد و ان‌شاءالله به تدریج نتایج این دیدار رخ خواهد داد به اطلاع مردم خواهد رسید. هیچ موقع تریبون‌های عمومی مجامع بین‌المللی را ترک نکردیم و رئیس جمهور بر حضور در این اجلاس تأکید داشت که مواضع رسمی ایران را با صراحت و شفافیت از تریبون مجمع عمومی به اطلاع جهانیان برساند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره دستاوردهای حضور آیت‌الله رئیسی در نشست سران شانگهای در سمرقند خاطرنشان کرد: سفر رئیس جمهور به ازبکستان با دو هدف صورت گرفت بخش اول در پاسخ به دعوت رسمی همتای ازبکستانی انجام شد و سفر مهمی در مناسبات دوجانبه بود. ملاقات با همتای ازبکستانی انجام و گفت‌و گوهای وزرای همتا انجام شد و بر مبنای اراده سیاسی مشترک دو کشور برای گسترش روابط فیمابین در حوزه‌های مختلف مذاکرات سازنده‌ای را شاهد و شاهد امضای ۱۷ سند در حوزه‌های مختلف بودیم. از بعد دوجانبه این سفر بسیار برای دو کشور حائز اهمیت و نقطه تحول در جهت مناسبات دو کشور و ملت بود. بخش دیگر سفر مربوط به مشارکت ایشان در بیست و دومین نشست سازمان شانگهای بود. ایران در نشست قبلی سران به عنوان عضو رسمی سازمان به رسمیت شناخته شد و در این سفر سند تعهدات عضویت ایران در این سازمان به امضای وزیر خارجه و دبیرکل سازمان شانگهای امضا و نشستهای جانبی سفر حائز اهمیت بود و دیدار دوجانبه رئیس جمهور با روسای جمهور روسیه، چین، تاجیکستان، بلاروس و نخست‌وزیرا ن هند و ... بخش مهم دیگری از سفر رئیس جمهور بود و سفر موفقی از حیثت مناسبات دوجانبه ایران و ازبکستان و هم از حیث مناسبات ایران با سازمان بود.
وی درباره احتمال دیدار آیت‌الله رئیسی با نخست وزیر ژاپن و .. خاطرنشان کرد: در این سفر بخشی از برنامه‌های سفر دیدار با مقامات کشورهای مختلف و روسای جمهور و نخست وزیران و همتایان کشورهای مختلف است و در این زمینه برنامه ریزی‌ها انجام شده است. در این حوزه مناسبات ایران با کشورهای آمریکای لاتین مناسبات مهم و حائز اهمیت و رو به پیشرفت بوده و در یک سال گذشته گام‌های خوبی در جهت تقویت مناسبات با کشورهای مختلف برداشته شده است.
سخنگوی وزارت خارجه درباره اظهارات مشاور امنیت ملی آمریکا درباره مرگ "مهسا امینی " گفت: هرگونه اظهارات مداخله جویانه مقامات امریکایی را در موضوعات داخلی ایران قاطعا مردود می‌دانیم. دولت آمریکا اگر نگران ملت ایران است محاصره ظالمانه، یکجانبه غیرقانونی چند دهه‌ای خود را علیه ملت ایران بردارد و از سیاست‌های ظالمانه علیه این ملت دست بردارد. اینگونه اظهارات مقامات آمریکا مداخله جویانه در امور داخلی ایران است و ایران این اظهارات را غیرمفید میداند و به مقامات دولت آمریکا توصیه میکند به مسائل داخلی خود و حقوق ملت ایران بپردازند و در امور داخلی کشورهای مستقل مداخله نکنند.
وی در پاسخ به سؤالی درباره مسیر موازی برای مذاکرات رفع تحریم‌ها و نقش عمان نیز گفت: گمانه زنی‌های خبری و رسانه‌ای در ارتباط با روند مذاکرات را نمی‌توانم تعیین کنم. روند مذاکرات چارچوب روشنی دارد و در همان چارچوب ادامه می‌یابد. اگر روند موازی نقش آفرینی‌های طرف ثالث است این موضوع جدیدی نیست و پیش از این کشورهای مختلف با علاقه‌مندی و نگاه توام با حسن نیت تلاش کردند در ارتباطات دیپلماتیک نقش سازنده‌ای را برای نزدیک کردن دیدگاه‌های طرف‌های مذاکره ایفا کنند. ایران از این تلاشهای توأم با حسن نیت استقبال کرده است. اگر هر کشوری با نگاه به ضرورت کمک به حل و فصل اختلافات گامی بردارد و نقشی ایفا کند ایران کمافی السابق استقبال میکند.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: برای طی روند عضویت کامل ایران در شانگهای یک روند اداری در چارچوب دبیرخانه سازمان وجود دارد و این روند در چارچوب اداری با دقت و سرعت در حال انجام است و در زمان خود در این زمینه اطلاع رسانی خواهد شد.
ناصر کنعانی درباره آخرین اقدامات دیپلماتیک برای بازگرداندن سران گروهک منافقین گفت: پذیرش گروه‌های تروریستی به ویژه گروه‌های تروریستی شناسنامه دار و شناخته شده خلاف مسؤولیت‌های قانونی و بین‌المللی کشورها و مغایر سیاست‌های دوستانه در روند مناسبات کشورهاست. ایران اقدام برخی کشورها را در پذیرش و میزبانی از گروه‌ها و سازمان‌های تروریستی منجمله سازمان منافقین اقدامی مغایر با مسؤولیت‌های قانونی و بین‌المللی این کشورها و مغایر حسن نیت در مناسبات دوجانبه میداند. درباره اعلان قرمز برای بازگرداندن تروریست‌های در این کشورها روندهای شناخته شدهای در روابط کشورهاست. ایران برای استفاده از چارچوبهای قانونی و زمینه‌های شناخته شده رفع تهدید از ناحیه تروریست‌ها دریغ و از حقوق قانونی خود چشم پوشی نمی‌کند.
وی در پاسخ به سؤالی درباره پیشنهاد فرانسه و اردن برای برگزاری نشست فوری منطقه‌ای مشابه نشست بغداد با حضور ایران و عربستان گفت:ایران معتقد است آن چیزی که می‌تواند به تقویت ثبات و آرامش در منطقه و حل و فصل اختلافات و کمک به بحران‌های پیچیده منطقه‌ای کمک کند استفاده از چارچوبهای منطقه محور است. فضای سیاسی منطقه به ویژه در طول ماه‌های اخیر بیش از هر زمان دیگری مستعد راه اندازی ابتکارهای دوستانه منطقه‌ای است برای اینکه کشورهای منطقه بنشینند و تبادل نظر کرده و از ظرفیت‌های منطقه‌ای برای حل و فصل اختلافات استفاده کنند.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به این سؤال که چرا ایران موضعی در خصوص مرگ ملکه انگلیس نشان نداده است، گفت: ایران از نظر پروتکلی متناسب با روابط دوجانبه و هم از منظر عمل متقابل در مناسبت‌های مشابه براساس عرف رایج دیپلماتیک عمل کرده است. مناسبات بین کشورها در خلاء شکل نمی‌گیرد و مبتنی بر چارچوبهای مناسبات دوجانبه و مبتنی بر اعراف شناخته شده و نزاکت دیپلماتیک عمل کردیم و امیدوارم در دوران پیش رو شاهد ارتقای مناسبات دیپلماتیک دو کشور باشیم.
