از سال ۱۳۶۲ به این طرف درهای ورزشگاه‌ها برای حضور بانوان، به چند بازی ملی در سال‌های اخیر محدود بود که بسیاری آن را اقدامی گزینشی و نمایشی در برابر فشارهای فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) می‌دانستند اما اقدامات انجام شده در هفته‌های اخیر، حضور بانوان در ورزشگاه‌ها به تدریج در حال عمومی شدن است.
شادی فراوان زنان طرفدار استقلال برای بازی با مس کرمان در هفته دوم لیگ برتر که برای نخستین‌بار در ورزشگاه آزادی حضور پیدا می‌کردند سوژه عکاسان شد. فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) از حضور هواداران زن در ورزشگاه تمجید کرد. «از شنیدن اینکه به برخی از زنان اجازه حضور در یک بازی لیگ فوتبال در تهران داده شد، خرسند است و از مسئولان فوتبال و دولت برای این اقدام در مسیر درست تقدیر می‌کند.»
رفتار مثبت تماشاگران زن استقلالی موجب شد تا «سینا کلهر»، معاون فرهنگی و ورزش همگانی وزارت ورزش و جوانان در صفحه توئیترش بنویسد: «اتفاق مثبت حضور بانوان در ورزشگاه آزادی، بهبود چشم‌گیر فضای فرهنگی به خصوص شعارهای هواداران بود. باشد که حضور و حرمت بانوان در فرهنگ ایرانی بتواند شوک مثبت فرهنگی برای سکوها و فرهنگ هواداری باشد. شعارهای بانوان خوب بود و به آقایان نشان دادند چگونه می‌شود هوادار بود. کسی بی‌ادبی نکرد و امیدوارم این بازی نمونه‌ای برای بازی‌های بعد شود. بانوان کار ما را در فرهنگی شدن ورزشگاه‌ها راحت‌تر کردند.»
«عزت‌الله ضرغامی» وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز با انتشار توئیتی، از حضور زنان در ورزشگاه آزادی ابراز خوشحالی کرد. «دیروز از شادی زنان و دختران جوان در استادیوم آزادی لذت بردم. اولین بار است که آنان برای مسابقات لیگ برتر به استادیوم می‌آیند. تولید شادی و دلخوشی چقدر راحت است! شادی آبی‌ها برایم زیبا و دلچسب است. وزیر ورزش، ممنون!»
به دنبال انسجام، وحدت، یکدلی و شور و نشاط اجتماعی
پیش از حضور زنان در ورزشگاه آزادی، قضاوت و پیش‌داوری‌هایی نسبت به این مساله صورت می‌گرفت اما تاثیر حضور اخیر زنان در ورزشگاه‌ها موجب شد تا قضاوت‌های نابه‌جا رنگ واقعیت به خود نگیرد. بدون تردید نفس حضور زنان می‌تواند بر روند مثبت‌بودن بازی اثرگذار باشد.
گرچه ورزش فوتبال خود می‌تواند موجب انسجام و وحدت ملی باشد اما حضور زنان در ورزشگاه نیز می‌تواند این انسجام و وحدت را محکم‌تر کند. تا پیش از این، در بازی‌های داخل سالنی مانند والیبال، شاهد حضور خانواده‌ها بودیم این‌جا مساله مهم بحث حضور زنان و خانواده‌ها در ورزشگاه‌ها و ورزشگاه آزادی بود که اتفاق اخیر موجب شد برای همه مشخص شود که حضور خانواده‌ها و بانوان هیچ‌مشکلی را پدید نمی‌آورد بلکه موجب انسجام، یکدلی و شور و نشاط اجتماعی خواهد شد.
ورزش زنان، مسائل و چالش‌های آنها
حضور تماشاگران زن طرفدار تیم‌های استقلال و پرسپولیس در ورزشگاه آزادی بهانه‌ای شد تا ورزش زنان، مسائل و چالش‌های آنها، قهرمانی‌ها و بودجه‌شان را مورد نقد و بررسی قرار دهیم. از سوی دیگر، باید به این نکته مهم اشاره کرد که همه افراد برای داشتن سلامتی در طول هفته حداقل باید ۲.۵ ساعت فعالیت فیزیکی و ورزشی داشته باشند اما بیشتر این افراد به ویژه زنان از انجام آن سر باز می‌زنند.
امروزه زنان زیادی در سطح جهان به ورزش‌های مختلف اشتغال دارند. گروهی ورزشکار حرفه‌ای هستند و تعدادی ورزشکار آماتور؛ گروهی به ورزش‌های سبک می‌پردازند و برخی به ورزش‌های سنگین و خشن؛ گروهی از آنان برای رسیدن به قهرمانی تلاش می‌کنند و برخی برای حفظ سلامتی و یا تناسب اندام. اکنون می‌خواهیم بدانیم، کار کدام‌یک از این گروه زنان درست بوده و برای آنها زیان‌آور نیست. در واقع باید گفت امروز ورزش به یکی از مهم‌ترین وسایل و ابزار رشد فکری و جسمی جامعه تبدیل شده است. پس بنابراین در زنان و دختران، باید علاقه به ورزش را ایجاد کنیم.
چگونگی ورود زنان به ورزش
برای ورزش زنان در دوران باستان، تاریخ مشخصی پیدا نکردیم و به ظاهر در آن زمان چیزی به نام ورزش بانوان وجود نداشته است. در یونان باستان که ورزش به‌عنوان آیین و رسم مذهبی و اجتماعی در بین مردم رواج داشت و برای نخستین بار هر چهار سال یک‌بار مسابقات ورزشی به نام المپیک برگزار می‌شد، زنان در این عرصه حتی برای دیدن مسابقات، ممنوعیت داشتند. نظام برده‌داری و سیستم طبقاتی در دوره پیشین تنها به زنان اشراف این امتیاز را می‌داد که در مراسم ورزشی برای تماشا یا انجام مسابقات شرکت کنند و زنان طبقات پایین از این حق محروم بودند.
با رشد نظام برده‌داری و تغییرات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، موقعیت زنان در همه صحنه‌ها و از جمله ورزش تغییر کرد. «هیپو هریا» نخستین زنی بود که سنت‌های دوران برده‌داری را در یونان باستان در هم شکست، مسابقاتی با عنوان «هریا» را بدون حضور مردان انجام داد که در آن مسابقات جوایزی از «تاج گل» و «شاخه‌های زیتون» که مظهری از خدایان یونان بود، به برندگان اهدا می‌شد.
با آغاز قرن بیستم و با تشکیل نخستین مسابقات المپیک نوین، زنان هم در این مسابقات شرکت یافتند. در نخستین المپیکی که در عصر جدید برگزار شد، تعداد اندکی زن شرکت کردند اما سال به سال تعداد زنانی شرکت کننده در این مسابقات، افزایش پیدا کرد.
جایگاه ورزش زنان در ایران
عرصه ورزش بانوان در کشور از گذشته نه چندان دور شاهد تحولات مختلفی بوده که در این مسیر با موانع مختلفی نیز مواجه شده است. یکی از مهم‌ترین موانع پیش‌روی ورزش زنان، نگاه نادرست جامعه و خود زنان به پدیده ورزش بود. با وجود آن‌که بر ضرورت ورزش بسیار تاکید می‌شد، زنان همچنان به ورزش تمایل نداشتند و از آن طفره می‌رفتند. آنها می‌پرسیدند آیا با وجود کارهای خانه‌داری باز هم ورزش کردن ضرورت دارد؟ در واقع بیشتر زنان، ورزش را امری ضروری نمی‌دانستند و فکر می‌کردند همان نشست و برخاست و قدم‌زدن و کارهای خانه را انجام دادن ورزش است.
نشریه «عالم نسوان» در واکنش به چنین نگرش‌هایی می‌نوشت: آشپزی و گردگیری و فعالیت‌هایی از این دست در مقایسه با بازی تنیس و سایر بازی‌ها، فعالیت‌های ملایمی به شمار می‌آیند، و بسیار به‌ندرت پیش می‌آید که زنان در هنگام انجام دادن کارهای خانه عرق کنند و بنابراین، ورزش را برای زنان ضروری می‌دانست. چنین رویکردی نشان می‌دهد مفهوم ورزش برای زنان ایرانی غریب و تعریف نشده بود. شاید در این زمان، تنها کانال و رسانه برای تبلیغ ورزش زنان و آگاه ساختن آنان از اهمیت و ضرورت ورزش، مطبوعات بودند.
ادامه دارد ...
