مرضیه محبی، کارشناس بازار سهام در مورد وضعیت بازار در این هفته گفت: من انتظار تغییر روند نسبت به هفته قبل را ندارم و به نظرم در هفته پیش‌رو نیز ادامه روند هفته گذشته را خواهیم داشت. اتفاقات سیاسی داخلی اخیر یکی از دلایل ادامه روند نزولی بازار است، علاوه‌بر این در سفر رئیس‌جمهور به سازمان‌ملل نیز اتفاق خاصی برای توافق برجام نیفتاد. او در ادامه به سه‌راه برای برون‌‌‌‌‌‌‌رفت بازار سرمایه از روند نزولی اشاره و اظهار کرد: اگر اتفاقات مثبت سیاسی بیفتد یا تجارت بین‌الملل ایران افزایش یابد یا دولت بتواند بورس را با تصمیمات اعتمادزا جذاب کند و ورود سرمایه جدید داشته باشیم، بازار سهام از شرایط فعلی خارج خواهد شد و با توجه به اینکه همچنان احتمال رخداد هیچ‌یک از این سه عامل وجود ندارد، وضعیت بازار سرمایه نیز تغییری نخواهد داشت.
محبی درخصوص وضعیت بازار سهام در هفته گذشته نیز عنوان کرد: در یکی از روزهای هفته معاملاتی گذشته بازدهی بازار سهام منفی شد اما به‌طور کلی بازار در هفته گذشته نیز با شرایط عمومی تفاوتی نداشت و شاهد نکته جدیدی نبودیم اما در این بین سه اتفاق مهم رخ داد. او ادامه داد: نخست آنکه گروه استخراج زغال‌سنگ با توجه به آزادسازی صادرات مورد‌توجه قرار گرفت و از آن طرف شرایط خودرو هم نسبتا خوب بود. این موارد باعث شد بازار بهتر از چیزی که انتظار می‌رفت، باشد اما منفی‌‌‌‌‌‌‌های زیادی در بازار دیدیم و همچنان حجم پایین معاملات، صف‌‌‌‌‌‌‌های فروش و عدم‌ورود پول در گروه‌های مختلف را در بازار شاهد بودیم که به‌نظر می‌رسد این شرایط که به دلیل عدم‌اعتماد مردم به شرایط عمومی بازار به‌وجود آمده، ادامه‌‌‌‌‌‌‌دار باشد لذا سفر رئیسی به نیویورک و اعلام بحث عضویت دائم ایران در سازمان شانگهای هم هیچ تاثیر مثبتی روی بورس نگذاشت و بازار سهام همچنان در جذب سرمایه به دلیل عدم‌اعتماد مردم موفق عمل نمی‌کند.
این کارشناس بازار سهام بیان کرد: در نتیجه همین عدم‌اعتماد مردم به بورس اخبار جهانی اولویت اول بازار نیست، اگرچه بورس ما کامودیتی‌‌‌‌‌‌‌محور است و افزایش یا کاهش نرخ کامودیتی‌‌‌‌‌‌‌ها به‌صورت مستقیم روی گروه‌های بورسی تاثیرگذار است، اما شاه‌کلید انجام معاملات در بازار اعتماد مردم و ورود پول خواهد بود. بازاری ارزنده است و اینکه پول به آن برنمی‌‌‌‌‌‌‌گردد به این معناست که خریداری نیست و بورس در جلب‌اعتماد موفق نبوده است، بنابراین فاکتورهای جهانی برای ما در اولویت‌های بعد از اعتماد مردم و ورود پول قرار دارد.
محبی سایه برجام را همچنان بر سر بازار سرمایه سنگین دانست و گفت: برجام به‌جزء جدانشدنی بورس تبدیل شده، ما قطعا می‌توانیم از برجام و اتفاقات بعد از توافق اثر مثبت بگیریم. سایر عوامل مثل چابک‌شدن اقتصاد، رشد اقتصادی، گشایش‌های داخلی، بهبود فضای کسب‌‌‌‌‌‌‌وکار، پتانسیل موجود برای افزایش نرخ بهره بینبانکی و کاهش دستورات دولتی در صنایع مختلف بورسی نیز می‌تواند سمت بازار را تغییر دهد، اما مهم‌ترین موضوع همچنان اعتماد است. او اظهار کرد: دو سال است که سهامداران احساس می‌کنند پولشان در بازار گروگان گرفته‌شده و ارزش پولشان نیز در حال کاهش است. با وجود شرایط تورمی موجود و بازار نزولی سهام، سرمایه سهامداران هر روز در حال آب‌شدن است. در این شرایط بازار نه‌تنها جذابیتی ندارد که سهامدار خرد به‌جای اینکه جذب بازار شود از بازار زده شده و به‌دنبال راه فرار است. تا این رویکرد بهبود پیدا نکند حتی با بهبود فضای کسب‌‌‌‌‌‌‌وکار و ارائه گزارش‌های مثبت توسط شرکت‌های بورسی هم نمی‌توانیم انتظار بهبود شرایط بازار را داشته باشیم. محبی بیان کرد: درخصوص سایر عوامل تاثیرگذار در بورس باید به مهرماه‌های منفی اشاره کرد. به‌صورت سنتی ما همواره در بورس مهر ماه‌های مثبتی نداریم و این موضوع با احتمال بی‌‌‌‌‌‌‌نتیجه بودن مذاکرات در این دور همراه شده که این اخبار هرقدر ضعیف، اثر منفی خود را می‌گذارد.
نیما میرزایی، کارشناس بازار سهام نیز در ادامه گفت: به‌نظر من وضعیت بازار کماکان رکودی است، ارزش معاملات پایین خواهد بود و با توجه به اینکه این هفته عملا بازار نیمه‌‌‌‌‌‌‌تعطیل است، احتمالا رکود تعمیق هم پیدا می‌کند و احتمال اینکه ارزش معاملات به زیر ۲هزار‌میلیارد‌تومان برسد نیز وجود دارد. او ادامه داد: علاوه‌بر این بحث نزول قیمت‌ها که در هفته گذشته شاهد آن بودیم نیز متوقف نشده و به‌رغم اینکه به انتهای این نزول نزدیک می‌شویم، من بازار را با افق دو روز کاری پیش‌رو همچنان ریزشی می‌‌‌‌‌‌‌بینم ولی به نقاط پایانی اصلاح که حوالی کانال یک‌میلیون و ۳۲۰هزار واحدی است نزدیک می‌شویم و انتظار دارم با رسیدن به آن محدوده مذکور شاهد برگشت بازار و افزایش تقاضا باشیم.
میرزایی اظهار کرد: البته سایر عوامل بنیادی بازار تغییر محسوسی نکرده، برای مثال قیمت‌های جهانی بازار کماکان درجا می‌زنند، دلار نیمایی با محدوده ۲۷هزار‌تومان درگیر است و رشد خاصی نداشته و از طرف دیگر نرخ بهره بینبانکی صعود اندکی داشته که عامل مثبتی برای بازار سرمایه نیست، بنابراین تنها عاملی که به جذابیت قیمت‌ها و ورود خریداران در کوتاه‌‌‌‌‌‌‌مدت منجر خواهد شد بحث افت قیمت‌هاست که احتمالا در روزهای آینده به آن خواهیم رسید. علاوه‌بر این احتمالا گزارش‌های ۶ماهه شرکت‌ها نیز خوب خواهد بود و این موضوع نیز بهانه‌‌‌‌‌‌‌ای برای رشد تقاضا خواهد بود. این کارشناس بازار سرمایه یکی از اصلی‌ترین مشکلات بورس را به تصمیمات پولی که در کشور اخذ می‌شود، مربوط دانست و گفت: به‌طور مشخص به‌رغم مصوبه هیات‌دولت، تلاش‌های مثبت رئیس سازمان بورس و وعده رئیس بانک مرکزی نرخ بهره بینبانکی رشد داشته و طبیعتا با توجه به موضوع ظروف مرتبط هرقدر نرخ بهره بینبانکی افزایش پیدا کند، جذابیت بازار سهام کم می‌شود.
میرزایی ادامه داد: در کنار این موضوع نرخ دلار نیمایی مطرح است که در مبنای محاسباتی شرکت‌ها اختلاف زیادی با دلار بازار آزاد و نرخ واقعی خود گرفته و در شرایطی که دلار بازار آزاد مدت‌‌‌‌‌‌‌هاست در کانال ۳۰هزار‌تومان و بالاتر معامله می‌شود، دلار نیمایی تازه به محدوده ۲۷هزار‌تومان رسیده و این اختلاف ۱۵درصدی به‌صورت اهرم‌‌‌‌‌‌‌وار روی شرکت‌های بورسی ما تاثیر می‌گذارد و تاثیر این موضوع روی دوسوم شرکت‌های بورسی که صادراتی هستند، مستقیم است. این کارشناس بورسی ادامه داد: مواردی که مطرح‌شد، باعث‌شده جذابیت بازار سرمایه با تمام چالش‌هایی که وجود دارد، در جایگاه حقیقی خود نباشد و متاسفانه فروشندگان دست بالا را داشته باشند و درحالی‌که سایر بازارها شرایط تورمی دارند، بازار سرمایه در‌ماه‌های اخیر بازنده انتخاب سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران بوده است.
میرزایی این موضوعات را به تصمیم‌های بانک مرکزی مرتبط دانست و گفت: ساختار اقتصادی موجود به بحث تولید کم‌‌‌‌‌‌‌توجه است و اولویت اول سیستم اقتصادی و بانک مرکزی به‌عنوان سکاندار آن کنترل تورم است. در این شرایط بانک مرکزی تمام تلاش خود را برای کنترل تورم می‌کند و طبیعتا ابزارهایی از جمله افزایش نرخ بهره بینبانکی و کنترل بازار آزاد را به‌کار می‌گیرد که جذابیت تولید و سرمایه‌گذاری در تولید را کم کرده است. این کارشناس بازار سرمایه در ادامه از لزوم پیاده‌‌‌‌‌‌‌سازی اصلاحات موردنیاز در ساختارهای تصمیم‌گیر اقتصادی سخن گفت و تصریح کرد: مشخص‌‌‌‌‌‌‌ترین مرجع این اصلاحات شورای‌عالی پول و اعتبار است که وزن بخش تولید و تاثیرگذاری تولید در آن بسیار کم است و بیشترین تاثیرگذاری را بانک مرکزی و نمایندگانش در اختیار دارد. به‌نظر من یک اصلاح ساختاری باید صورت بگیرد و ما نمایندگان بیشتری از جانب وزارت اقتصاد، وزارت صمت و سازمان بورس در شورای‌عالی پول و اعتبار داشته باشیم تا تصمیماتی که گرفته می‌شود به کمک تولید بیاید.
