به گزارش گروه فرهنگی ایرنا، خورهه در اوستا به مفهوم محل برآمدن خورشید و کلمه خور در این کتاب به مفهوم منطقه ییلاقی است؛ این منطقه در شمال شرق محلات و بین روستاهای دودهک، ورین و آب گرم، در کنار رودخانه خورهه قرار دارد. بررسی تحقیقاتی انجام شده و آثار کشف شده در دشت و ارتفاعات خورهه نشان می دهد سابقه سکونت و قدمت منطقه به هزاره دوم قبل از میلاد باز می گردد.
علی اصغر مونسان در حساب کاربری خود در اینستاگرام با اشاره به تاریخچه و مشخصات آثار باقیمانده از معبد خورهه نوشت: محلات یکی از جاذبه های دیدنی شهرستان محلات در استان مرکزی معبد خورهه و ستون‌های سنگی آن است که زینت بخش خورهه هستند و می‌توانید از آن در کنار سایر دیدنی‌های این روستا، بازدید کنید.
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خاطر نشان کرد: معبد خورهه یادگاری از دوران پادشاهی اشکانیان است که دارای دو ستون سنگی و بلند به ارتفاع حدود هشت متر است. در ساخت ستون‌های خورهه، سنگ‌هایی معدنی از معدن سنگی که در شمال غرب آن و در فاصله ۵۰۰ متری قرار دارد، استفاده شده است. جنس این ستون‌ها از سنگ تراورتن است و به‌صورت ۶ قطعه روی هم سواره شده‌اند.
به گزارش گروه فرهنگی ایرنا، شهرستان محلات دارای جاذبه های طبیعی و تاریخی متعددی است که یکی از این جاذبه ها دو اثر ستون های خورهه و آتشکده آتشکوه است؛ محوطه تاریخی و باستانی خورهه در مجاورت روستایی به همین نام و در ۴۸ کیلومتری شمال شرق شهرستان محلات، در استان مرکزی قرار دارد.
محوطه آتشکده آتش کوه از جمله مهمترین آثار بر جای مانده از دوران باستان ایران زمین است که بیش از ۳هزار و۵۰۰ متر وسعت دارد و مورخان از این مجموعه به عنوان، آتشکده، معبد، کاخ و مرکز برگزاری جشن ها و مراسم های مذهبی و ملی، عمارت و منزل ییلاقی و قبرستان یاد کرده اند که در دوره های باستان و دوره اسلامی مورد استفاده بوده است.
محوطه معبد خورهه، محلات از یک بنای اربابی شامل بخش درونی، اتاق‌های متعدد و محوطه بیرونی تشکیل شده است. از این محوطه تاریخی تنها دو ستون متشکل از ۶قطعه سنگ با مجموع ارتفاع هشت متر، بقایای فرو ریخته ستون‌ها، بخشی از دیواره‌های سنگی، گورها و آثار به دست آمده به جا مانده است. ایوان اصلی دارای ۱۲ ستون در دو ردیف بوده که اکنون دو ستون آن باقی مانده است و جنس آنها از جنس سنگ تراورتن محلات است که اکنون نیز دارای معادنی است.
این آثار با آثاری چون تخت جمشید از نظر نقش بندی تفاوت داشته و از پایه ستون به طرف بالا به شکل مخروطه ناقص باریک ساخته شده و سطح مخروط ها حلزونی است. پایه این ستون ها مدور ساده و سر ستون ها به سبک و شیوه ایونیک که نوعی دیگر از ستون سازی یونان با افکار و اسلوب محلی، ساخته شده است.
بر اساس بررسی های صورت گرفته، منطقه خورهه از هزاره دوم پیش از میلاد مسکونی بوده است. از این معبد تنها دو ستون به ارتفاع شش متر با حجاری های زیبا در بالای آن باقی مانده است. به گفته باستان شناسان در این محل بنایی ییلاقی برای اشراف سلوکی و معبدی اشکانی قرار داشته است.
خورهه هنوز بافت قدیمی و سنتی خود را حفظ کرده است و خانه‌های با گل و چوب ساخته شده در این روستا خودنمایی می‌کند. امامزاده هفت ایوان با گنبدی مخروطی شکل که توانسته به لحاظ معماری بسیار مورد توجه قرار گیرد؛ غار شاه بلبل که در کوه‌های بین خورهه و دلیجان واقع شده، غار تاریخی لوراخ گاو و هچنین چشمه وزوان (چشمه شوره) که در شمال معبد سلوکی این روستا واقع شده و آب آن سنگ ساز و غیر قابل شرب است، در این روستا جریان دارد، از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی روستای خورهه است.
با توجه به شیوع بیماری کرونا و توصیه ستاد ملی مقابله به کرونا به در خانه ماندن و تاکید بر تعویق سفر به دوران پس از مهار بیماری کووید ۱۹، اکنون بهترین فرصت برای مطالعه و شناخت بیشتر جاذبه های فرهنگی، گردشگری و طبیعی ایران ایجاد شده است. می توان با بررسی دقیق، مقصدهای جذاب و جدید گردشگری را برای مسافرت های فردی و گروهی در دوران پسا کرونا برنامه‌ریزی کرد.
