به گزارش بهداشت نیوز، آب مایه‌ی حیات است. تقریبا ۶۰ درصد از بدن ما از آب تشکیل شده و هیچ سیستم و ارگانی در بدن ما بدون مایع نمی‌تواند دوام بیاورد. آب کمک می‌کند مواد مغذی و اکسیژن از سیستم گوارش به دیگر قسمت‌های بدن برسند و ضایعات از بدن دفع شوند. آب باعث می‌شود دمای بدن تنظیم شود و مفاصل منعطف باشند. آب، ضربه‌گیر عضوهای حساسی مانند مغز و نخاع است. بدون آب کافی، بافت مغز منقبض شده و تا حدودی از جمجمه فاصله می‌گیرد. این اتفاق می‌تواند با فشاری که به عصب‌ها وارد می‌کند منجر به سردرد شود که یکی از علائم رایج دهیدراسیون یا کم آبی بدن است.
آب‌رسانی یا هیدراسیون بدن خیلی مهم است زیرا شما مدام از طریق عرق، ادرار و تنفس آب از دست می‌دهید و لازم است این آب از دست رفته را برای سلول‌هایتان جایگزین کنید تا عملکرد مناسبی داشته باشند. با توجه به اینکه آب تا این اندازه برای سلامت و زنده ماندن لازم است، شاید این سوال برایتان مطرح شود که آیا ممکن است آب زیادی بنوشید؟
آیا ممکن است زیادی آب بنوشید؟
با وجود اینکه آب خیلی خیلی مهم است اما این احتمال وجود دارد که بیش از حد نیاز آب بنوشید. وقتی بیشتر از حد نیاز بدنتان آب می‌نوشید، می‌توانید دچار عارضه‌ای به نام مسمومیت شوید. وقتی آب زیادی وارد بدن می‌کنید، تا حدی که دچار مسمومیت می‌شوید، ظرفیت سدیم خونتان رقیق می‌شود. این وضعیت برای سلامتی‌تان خطرناک است و می‌تواند کُشنده باشد. مسمومیت با آب، هایپرهیدراسیون هم نامیده می‌شود.
رایج‌ترین علتی که باعث می‌شود افراد دچار هایپرهیدراسیون شوند، نوشیدن آب زیاد حین ورزش است. همچنین مسمومیت با آب می‌تواند با نوشیدن آب فراوان پیش از ورزش یا ادامه‌ی این کار حین ورزش و تمرین هم رخ دهد.
هایپرهیدراسیون در میان ورزشکارانی که ورزش‌های استقامتی انجام می‌دهند رایج‌تر است. مثلا کسانی که مسافت‌های طولانی رکاب می‌زنند یا دونده‌های ماراتن.
مسمومیت با آب چگونه روی می‌دهد؟
وقتی عرق می‌کنید، الکترولیت‌هایی از دست می‌دهید، مانند سدیم، پتاسیم، کلر و البته آب. آبی که برای آب‌رسانی به بدن می‌نوشید، فقط مایعات از دست رفته را جایگزین می‌کند، نه الکترولیت‌هایی که از دست داده‌اید. همین مسئله باعث رقیق شدن سدیم و دیگر الکترولیت‌ها می‌شود.
«نوشیدن آب زیاد از حد» یک پدیده‌ی جدی است که باید آن را بشناسید. کم‌آب شدن بدن خطرناک است اما مسمومیت با آب نیز خطرناک است. اگر می‌دانید قرار است فعالیت بدنی زیاد در مدتی طولانی داشته باشید، نوشیدنی‌های الکترولیت‌دار تهیه کنید و پیش از آن مواد غذایی سدیم‌دار بخورید
جدی‌ترین پیامد مسمومیت با آب، هیپوناترمی یا رقیق شدن سدیم در جریان خون است. اگر غلظت سدیم در خون کم شود، سلول‌ها شروع به متورم شدن خواهند کرد. وقتی آب زیادی در سیستم بدنتان وجود دارد، وارد سلول‌ها شده و باعث تورمشان می‌شود.
هیپوناترمی اگر در رویدادهای استقامتی رخ بدهد می‌تواند کُشنده باشد. ضمنا وقتی شما عرق می‌کنید، سدیم و پتاسیم و کلر و منیزیم از دست می‌دهید و این می‌تواند علائمی مانند تهوع و استفراغ، سردرد و اختلال حواس ایجاد کند. هیپوناترمی شدید ممکن است منجر به تشنج یا کما شود.
اگر داروهای خاصی مصرف می‌کنید، بیشتر در معرض مسمومیت با آب هستید. این داروها شامل داروهایی می‌شوند که برای درمان برخی از عوارض روانی به کار می‌روند، و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن. برخی از عوارض هم می‌توانند احتمال مسمومیت با آب را افزایش دهند، مانند بیماری کلیوی، بیماری کبدی و نارسایی احتقانی قلب.
از کجا بدانید دچار مسمومیت با آب شده‌اید؟
اگر دچار مسمومیت با آب شوید ممکن است سردرد، تهوع، خستگی، گرفتگی عضلات، افت فشار خون و احساس آشفتگی را تجربه کنید. اگر بعد از نوشیدن آب زیاد در عرض مدتی کوتاه احساس سرگیجه می‌کنید، این هم می‌تواند علامت مسمومیت با آب باشد. سردرد از شایع‌‌ترین علامت‌های مسمومیت با آب است. نوشیدن آب زیاد باعث تورم سلول‌های مغز نیز می‌شود که می‌تواند منجر به سردرد و در موارد شدیدتر، تشنج شود.
یکی از راه‌های اینکه وضعیتتان را از جهت مسمومیت با آب چک کنید این است که به رنگ ادرارتان دقت کنید. اگر هیدراسیون بدنتان مناسب باشد، ادرارتان باید به رنگ زرد روشن باشد. اما اگر تقریبا هیچ رنگ زردی در ادرارتان نمی‌بینید پس بیش از حد آب نوشیده‌اید و باید میزان مصرف مایعات خود را کم کنید.
همچنین می‌توانید قبل و بعد از ورزش، وزنتان را بگیرید. تفاوت این دو وزن مطابق با میزان آبی است که از بدنتان رفته و باید جایگزین شود. این کلید خوبی است که بدانید بعد از ورزش چقدر لازم است آب بنوشید. میزان آبی که بدنتان روزانه به آن نیاز دارد به عواملی مانند شدت ورزش یا فعالیت بدنی‌تان، سنتان، داروهایی که می‌خورید و آب و هوای محیطتان بستگی دارد. بنابراین نمی‌توان یک اندازه کلی برای آب مورد نیاز روزانه‌تان ارائه داد. اما مردان معمولا نسبت به زنان به آب بیشتری نیاز دارند: مردان تقریبا ۳.۷ لیتر آب در روز و زنان تقریبا ۲.۷ لیتر آب در روز.
چگونه از مسمومیت با آب پیشگیری و آن را درمان کنید؟
اگر علائم مسمومیت با آب را دارید، دست از فعالیت بردارید و استراحت کنید. همچنین برای دو سه روز، مصرف مایعات خود را کاهش دهید تا بدنتان بهتر بتواند تعادل سالمی را برقرار کند و سطح سدیم خونتان دوباره تنظیم شود. همچنین بد نیست غذاهای سدیم‌دار بیشتر بخورید. در بعضی از موارد شدیدتر، پزشک داروهای ادرارآور تجویز می‌کند. اگر آشفته‌اید، احساس سبکی در سر دارید یا مرتبا دچار تهوع و استفراغ می‌شوید سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.
برای پایین آوردن ریسک مسمومیت با آب، در زمانی که ورزش می‌کنید یا فعالیت بدنی سنگین دارید از نوشیدنی‌های ورزشی یا دیگر نوشیدنی‌های الکترولیت‌دار استفاده کنید. این نوشیدنی‌ها کمک می‌کنند الکترولیت‌های از دست رفته بدن جایگزین شوند. همچنین نسبت به عوارض داروهایی که مصرف می‌کنید آگاه باشید و بدانید چه اثری بر تعادل مایعات و الکترولیت‌های بدنتان می‌گذارند.
کلام آخر
«نوشیدن آب زیاد از حد» یک پدیده‌ی جدی است که باید آن را بشناسید. کم‌آب شدن بدن خطرناک است اما مسمومیت با آب نیز خطرناک است. اگر می‌دانید قرار است فعالیت بدنی زیاد در مدتی طولانی داشته باشید، نوشیدنی‌های الکترولیت‌دار تهیه کنید و پیش از آن مواد غذایی سدیم‌دار بخورید.
