همشهری آنلاین - مهدیه تقوی‌راد: رفتار خشونت‌آمیز و سلطه‌گرایانه در خانه که معمولا توسط یکی از اعضای خانه علیه دیگر اعضا انجام می‌شود خشونت خانگی است که زن و مرد و کودک و نوجوان هم نمی‌شناسد. خشونت خانگی ممکن است علیه هر کدام از اعضای خانه اتفاق بیفتد و قربانیان خشونت خانگی ممکن است در هر سن و سال - کودک، نوجوان، مسن، زن یا مرد- و در وضعیت‌های اقتصادی مختلفی باشند. با وجود این در بیشتر موارد سکوت، بزرگ‌ترین اشتباهی است که در برابر خشونت خانگی در پیش گرفته می‌شود و قربانیان این خشونت به‌دلیل حجب و حیا و جلوگیری از آبروریزی در بین در و همسایه چیزی از خشونتی که بر آنها اعمال می‌شود، بروز نمی‌دهند.
سیدحسن موسوی‌چلک، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران درخصوص خشونت خانگی به همشهری می‌گوید: زمانی که از خشونت صحبت می‌کنیم منظورمان هر رفتاری است که سلامت اعضای خانواده را تهدید می‌کند که این خشونت می‌تواند همسر آزاری(زن یا مرد)، کودک‌آزاری و سالمندآزاری را شامل شود که ازجمله مصادیق آن یا خشونت فیزیکی است که شامل کتک زدن، حبس کردن، سوزاندن و... را می‌شود و گاهی هم مصادیق عاطفی و روانی دارد که شامل تحقیر و تمسخر کردن، مقایسه با دیگری و بی‌احترامی و... می‌شود که این اعمال به روان فرد آسیب می‌زند.
او با بیان اینکه نوعی از خشونت خانگی مسامحه و غفلت است که فرد تعمدی در آزار طرف مقابل خود ندارد ولی رفتاری را انجام می‌دهد که مصداق یکی از خشونت‌های خانگی است. اما خشونت‌های خانگی به این ۳ مورد ختم نمی‌شود؛ خشونت اقتصادی نوع دیگری از خشونت است که در خانواده‌ها اعمال می‌شود. این خشونت شامل ندادن نفقه به زن، تهدید به ازدواج مجدد، اجازه ندادن برای خروج از خانه، کار کشیدن بیش از حد از کودکان برای کسب درآمد بیشتر، کنترل وسواسی مخارج خانه یا چند شیفت کار کردن مرد خانه است که البته این نوع خشونت ممکن است نه به‌خاطر فشار اعضای خانواده برای کسب درآمد بیشتر که به دلایل اقتصادی باشد.
پیامدهای خشونت‌های خانگی
آزارها و خشونت‌های خانگی پیامدهایی را بسته به‌شدت و مدت آزار رساندن به‌دنبال دارند که آسیب‌های روحی مهم‌ترین آنهاست. به‌گفته رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران، زمانی که خشونتی در خانواده اتفاق می‌افتد فرد آزاردهنده و فرد آزاردیده هر دو تحت‌تأثیر این خشونت قرار می‌گیرند که شدت و ضعف این تاثیر متفاوت است. اما پیامدهای خشونت خانوادگی می‌تواند به‌وجود آمدن اختلافات خانوادگی، دعوا، طلاق، فرار از خانه، انزوا، اعتیاد، اختلالات روانی، خودکشی یا گرایش به آسیب‌های اجتماعی باشد. در کنار این موارد اعمال خشونت خانگی روی نقش‌های اجتماعی که افراد خانواده در جامعه دارند نیز تأثیر می‌گذارد.
به گفته او سلامت تمام اعضای خانواده بستگی به آرامش و ارتباط مناسبی دارد که بین اعضا برقرار است اما در خانواده‌هایی که شاهد انواعی از خشونت‌های خانگی هستیم - کلامی، فیزیکی، اقتصادی، جنسی و...- همه افراد خانواده به نوعی تحت‌تأثیر این خشونت و بدرفتاری قرار می‌گیرند و فقط فرد مورد خشونت واقع شده نیست که آسیب‌های ناشی از این خشونت را تحمل می‌کند.
راه دنباله‌دار خشونت خانگی
افرادی که در معرض خشونت خانگی هستند در بیشتر مواقع سکوت کرده و به دلایل متعددی دوست ندارند دیگران از خشونتی که علیه‌شان اعمال می‌شود، مطلع شوند. اکثر زنانی که در خانه مورد خشونت قرار می‌گیرند به دلایلی همچون حمایت نشدن توسط خانواده، ترس از آبرو، ترس از فروپاشی زندگی، ترس از طلاق و ترس از آینده فرزندان طلاق صحبتی از خشونت‌هایی که علیه‌شان اعمال می‌شود. نمی‌کنند.
سالمندان نیز به این دلیل که جایی برای ادامه زندگی ندارند و تهدید شدن به بردن به خانه سالمندان و... سعی می‌کنند خشونت‌هایی که علیه‌شان اعمال می‌شود را تحمل کنند. با وجود این زمانی که فردی مورد خشونت خانگی قرار می‌گیرد خشمی در او ایجاد می‌شود که در زمان و مکان دیگری خشم خود را بروز خواهد داد.
موسوی چلک در این‌باره می‌گوید: فاصله عاطفی گرفتن از اعضای خانواده و شریک زندگی، احترام نگذاشتن به یکدیگر و پایین آمدن کیفیت روابط بین فردی ازجمله مواردی است که بعد از اعمال خشونت خانگی در فرد خشونت دیده ملاحظه می‌شود. همچنین از آنجا که فرد در محیط ناسالم عاطفی زندگی می‌کند و مدام در معرض خشونت است درمان آسیب‌های روانی که به او وارد می‌شود، بسیار دشوار می‌شود و حتی در مورد کودکانی که در معرض آسیب‌ها هستند ممکن است این افراد در بزرگسالی خودشان افرادی خشونتگر شوند و اعضای خانواده را مورد آزار و خشونت قرار دهند.
راهی برای پایان خشونت
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران می‌گوید: یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای پایان دادن به خشونت‌های خانگی این است که به خود اجازه ندهید که زیر سایه ترس از فرد دیگری که دوستش دارید، زندگی کنید، بهترین راه این است که به‌وجود نشانه‌هایی که از خشونت خانگی مشاهده می‌کنید اذعان کنید. چرا که فرد آزارگر بازی ناجوانمردانه‌ای را آغاز کرده که اگر در مقابلش ایستادگی نکنید تا آخر عمر مجبور به تحمل آزار و اذیت‌هایش خواهید بود. یکی از مهم‌ترین راه‌ها ارتقای مهارت‌های اجتماعی است که می‌تواند نقش مهمی در کاهش خشونت‌های خانگی داشته باشد. بالا بردن آستانه تحمل و کنترل خشم، کاهش تعلقات فردی و فراگرفتن تکنیک‌های ارتباطی ازجمله این موارد است.
از سوی دیگر سال‌های زیادی است که اورژانس اجتماعی کمک حال افراد آسیب‌دیده است و درصورتی که فردی به هر علتی مورد خشونت خانگی قرار گرفت می‌تواند با تماس شماره ۱۲۳ از مددکاران اورژانس کمک بگیرد تا از محیط ناامنی که در آن قرار دارد بیرون آمده یا با انجام مشاوره‌های تخصصی از تجربیات مشاوران بهره بگیرد.
