تصاویر زیبا از جهان هستی با داده‌های «جیمزوب» و «چاندرا»

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ در تابستان ۲۰۲۲، تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا تصاویری از برخی از اولین مشاهدات خود منتشر کرد. در عرض زمانی بسیار کوتاه این تصاویر خیره کننده در همه جا از صفحه اول خبرگزاری‌ها گرفته تا نمایشگر‌های بزرگ در میدان تایمز به نمایش در آمدند.
با این وجود، وب اکتشاف خود در جهان را به تنهایی دنبال نخواهد کرد. این تلسکوپ به گونه‌ای طراحی شده که با بسیاری از تلسکوپ‌های دیگر ناسا در فضا و زمین همکاری خواهد کرد. این نسخه‌های جدید از اولین تصاویر وب، داده‌های فروسرخ آن را با پرتو‌های ایکس جمع‌آوری‌شده توسط رصدخانه پرتو ایکس چاندرا ناسا ترکیب کرده است و نشان می‌دهد که چگونه قدرت هر یک از این تلسکوپ‌ها زمانی که به تلسکوپ‌های دیگر متصل می‌شوند، افزایش می‌یابد.

پنج قلوی استفان

این مجموعه کهکشانی فشرده، در صورت فلکی اسب بالدار واقع شده و متشکل از پنج کهکشان است که چهار مورد از آن‌ها به هم نزدیک هستند و انتظار می‌رود با یکدیگر ادغام شوند. تصویر وب که به رنگ قرمز، نارنجی، زرد، سبز و آبی دیده می‌شود، جزئیاتی را نشان می‌دهد که پیش از این هرگز دیده نشده بودند از جمله دم‌های گازی و انفجار‌های تشکیل ستارگان. داده‌های چاندرا که به رنگ آبی روشن دیده می‌شوند از یک موج ضربه‌ای پرده‌برداری کرده‌اند که در آن گاز تا ده‌ها میلیون درجه گرم می‌شود و یکی از کهکشان‌ها با سرعت حدود دو میلیون مایل در ساعت از میان دیگر کهکشان‌ها عبور می‌کند. این ترکیب جدید همچنین شامل داده‌های فروسرخ از تلسکوپ فضایی اسپیتزر به رنگ قرمز، سبز و آبی نیز هست. تلسکوپی که اکنون بازنشسته شده است.

کهکشان چرخ‌گاری

بنا بر اعلام وبگاه تلسکوپ پرتوایکس چاندرا، کهکشان چرخ‌گاری ظاهر خود را در نتیجه‌ی برخورد با یک کهکشان کوچک‌تر دیگر که در خارج از میدان تصویر قرار دارد به دست آورده است. هنگامی که این کهکشان کوچک‌تر به چرخ‌گاری برخورد کرد، باعث تشکیل ستارگانی شد که در اطراف یک حلقه بیرونی و در جا‌های دیگر در سراسر کهکشان دیده می‌شوند. پرتو‌های ایکسی که چاندرا به رنگ آبی و بنفش ثبت کرده از گاز‌های فوق گرم، ستارگان منفجر شده منفرد و ستاره‌های نوترونی و سیاه چاله‌هایی که مواد را از ستارگان اطراف به داخل خود می‌کشند، نشات گرفته است. نمای فروسرخ وب به رنگ‌های قرمز، نارنجی، زرد، سبز و آبی کهکشان چرخ‌گاری را به همراه دو کهکشان کوچک‌تر در پس زمینه‌ای از کهکشان‌های دورتر نشان می‌دهد.

SMACS ۰۷۲۳.۳–۷۳۲۷

داده‌های وب نشان می‌دهد که چگونه خوشه کهکشانی SMACS J 0723 که در فاصله ۴.۲ میلیارد سال نوری از ما قرار دارد، شامل صد‌ها کهکشان منفرد است. خوشه‌های کهکشانی به عنوان برخی از بزرگترین ساختار‌های جهان، مملو از مخازن عظیمی از گاز فوق گرم هستند که فقط در نور پرتو ایکس دیده می‌شوند. در این تصویر، داده‌های چاندرا به رنگ آبی گازی با دمای ده‌ها میلیون درجه را نشان می‌دهد که جرم کلی آن حدود ۱۰۰ تریلیون برابر خورشید است، که چندین برابر جرم همه کهکشان‌های این خوشه است. ماده تاریک نامرئی بخش بزرگ‌تری از جرم کل خوشه را تشکیل می‌دهد.

سحابی شاه تخته یا کارینا

داده‌های چاندرا از صخره‌های کیهانی به رنگ صورتی متشکل از پرتو‌های ایکس زیادی است. این‌ها ستارگانی هستند که در ناحیه بیرونی یک خوشه ستاره‌ای در سحابی شاخ‌تخته با سنی بین یک تا دو میلیون سال قرار گرفته‌اند و از نظر ستاره‌ای بسیار جوان هستند. ستارگان جوان در پرتو‌های ایکس بسیار درخشان‌تر از ستارگان پیر به نظر می‌رسند، بنابراین مطالعات پرتو ایکس راهی ایده‌آل برای تشخیص ستاره‌های سحابی شاه‌تخته نسبت به ستارگان کهکشان راه شیری ما هستند. در تصاویر ثبت شده توسط وب این سحابی به رنگ‌های قرمز، نارنجی، زرد، سبز، فیروزه‌ای و آبی دیده می‌شود.
مرکز پرواز فضایی مارشال ناسا برنامه‌های تلسکوپ چاندرا را مدیریت می‌کند.