پارک ملی ارسباران کجاست؟+عکس

جنگل‌های شمال غرب ایران در ساحل رودخانه ارس که به قره داغ هم معروف است مشابهت‌هایی هم با زاگرس و ناحیه هیرکانی دارد و هم به منطقه قفقاز شبیه است. قله‌های صخر‌های و مرتفع در کنار جنگل‌های ممرز و بلوط و طغال اخته و مناطق پست ساحل ارس اکوسیستم خاصی را به وجود آورده است.

 

در مناطق جنگلی ارسباران که در اطراف کلیبر و در روستا‌های اسکلو وینق و مناطق آینالو و قلعه درسی مجتمع شدهاند، میتوان گونه‌هایی همچون: جیجاق، کوکوی خالدار، سنگ چشم سرحنایی، سهره سرسیاه، توکای سیاه را مشاهده کرد هم چنین در نواحی کوهستانیتر که از درختچه‌ها و گیاهان بالشتکی پوشیدهاند گونه‌های ارزشمندی همچون: سیاه خروس، لاچین کبک، چیل و عقاب مارخور زندگی میکنند.

 

آنزا و نوجه ده از جمله این مناطق هستند. با وجود سرمای به نسبت زیاد منطقه در زمستان اکثر گونه‌های منطقه در مناطق کم ارتفاع به زندگیشان در ارسباران ادامه میدهند. بهترین زمان برای بازدید از این تالاب فصل پاییز در ماه آبان است.

 

مهمترین و کمیاب‌ترین گونه جانوری شناخته شده جنگل‌های ارسباران نوعی پرنده نادر به نام «سیاه خروس قفقازی» است که این منطقه یکی از معدود زیستگاه‌های آن بهحساب می‌آید. قرقاول ارسبارانی و مارال دو گونه دیگر در معرض خطر انقراض این منطقه هستند که نسل در خطر آن‌ها با برنامه‌های حفاظتی احیاء و جمعیت آن‌ها در حال حاضر آمار مطلوبی دارد. پارک ملی ارسباران دارای تنوع گونه‌های گیاهی و زیستگاه‌های جنگلی منحصر به فرد بوده و تاکنون بیش از ۰۰۰,۱ گونه گیاهی در این منطقه شناسایی شده است.

 

قبلا به ارسباران قره داغ و قره جه داغ میگفتند و این اسم را به خاطر کثرت کوه‌های این ناحیه به آن داده بودند. قبلا‌ها وسعت جنگل بیش از چیزی بود که اکنون میبینیم، اما در حال حاضر به دلیل تخریب جنگل ها، این منطقه تنها به سه شهر کلیبر، ورزقان و اهر محدود شده است.

 

جنگل‌های ارسباران یکی از بکرترین و انبوه‌ترین جنگل‌های ایران است. این جنگل‌ها بازمانده جنگل‌های میلیون ساله هیرکانی هستند که از دوره سوم زمینشناسی باقیماندهاند. تنوع حیات وحش این منطقه آنقدر بالاست که به آن موزه حیات وحش ایران میگویند. بخش‌های جنوبی این منطقه بیشتر مرتع است و بخش‌های جنگلی در ارتفاع کمتر از ۸۰۰ متر قرار گرفتهاند. در کنار تنوع جانوری، تنوع گیاهی این منطقه هم کم نیست. ۱۵ درصد از گونه‌های گیاهی ایران مختص این ناحیه است. بلوط، کیکم، سماق، زرشک، انار وحشی، سیب وحشی، گلابی وحشی و بوته‌های تمشک و زغالاخته و در کل هزار و ۴۰۰ گونه گیاهی و قارچی در این ناحیه وجود دارد. خرداد که بروید زغال اخته‌ها رسیدهاند و اواسط تابستان را اگر برای سفر انتخاب کنید، میتوانید طعم ترش قره قورت‌ها را بچشید.

هوای ارسباران خنک است. اینطور معروف است که دمای هوای تبریز را چک کنید و دمای هوا هرچه قدر بود، دمای هوای کلیبر و ارسباران ۱۰ درجه از آن خنکتر است، انقدر که در روز‌های داغ تابستان دلت میخواهد کمی از هوای خنک اینجا را با خودت ببری. اگر با خودروی شخصی میروید، از همان ابتدای ورودی تبریز تابلو‌هایی به سمت اهر و کلیبر وجود دارد. کلیبر شهریست سرسبز با دامنه‌های مه گرفته. این شهر که به پایگاه بابک خرمدین هم معروف است، پوشیده از جنگل و مرتع است. داخل شهر میشود جا‌هایی مثل مسجد جامع را دید.

 

پل خدا آفرین یکی دیگر از جا‌های دیدنی کلیبر است. به تازگی، از داخل شهر کلیبر راهی به سمت جانانلو کشیده شده که مردم و گردشگران از آن مسیر به سمت رود ارس و مرز‌های آذربایجان و ارمنستان می‌روند. در این مسیر و در فاصله ۵ کیلومتری، کاروانسرایی به نام شاه عباسی وجود دارد که چندان بزرگ نیست. اما دیدنش هم خالی از لطف نیست. اما مشهورترین جاذبه‌های گردشگری کلیبر، قلعه بابک، آینالو و مکیدی درهسی است. قلعه بابک در زمان ساسانیان ساخته شده و اسمش را از بابک خرمدین، رهبر مبارزان با خلیفه عباسی گرفته. این دژ تاریخی در ارتفاعات ارسباران واقع شده و کافیست سه کیلومتر از کلیبر به سمت جنوب غربی خارج شوید تا به دره سی، یکی از زیباترین دره‌های ایران برسید.

 

کمی بعد از اینکه درهسی را پشت سر گذاشتید، به کمپ قلعه بابک و هتل بابک میرسید. از آنجا میتوانید با جیپ به اول مسیر پیادهروی بروید. در ۴۵ کیلومتری کلیبر و در بخش خداآفرین، منطقه حفاظت شده آینالو قرار گرفته. دورتادور این منطقه که هنوز دست نخورده مانده است را برای حفاظت از مارال‌ها و آهو‌ها سیم کشیدهاند. این منطقه پراست از مراتع و جنگل‌های سرسبز. در این منطقه امکاناتی برای گردشگران نیز وجود دارد که از جمله آن‌ها کانکس‌های اقامتی رایگان است.

عمارت آینالو، به جا مانده از دوره قاجار یکی از جاذبه‌های این منطقه است. اگر مسیر دره قلعه بابک را همین طور به سمت غرب بروید به پارک جنگلی مکیدی میرسید. مکیدی تا چند سال پیش جنگلی بکر و دست نخورده و پر از درختان فندق و خرگوش بود، اما با ساخته شدن آلاچیق و بوفه و پارکینگ از آن بکری سال‌های قبل کمتر در آن خبری هست. پارک ملی ارسباران با وسعت ۹۴۱,۸ هکتار بخشی از منطقه حفاظت شده ارسباران در شهرستان‌های کلیبر و خدا آفرین در استان آذربایجان شرقی است که از سال ۱۳۴۶ به عنوان منطقه ممنوعه شکار و در سال ۱۳۵۲ به عنوان منطقه حفاظت شده ارسباران و از سال ۱۳۵۵ به عنوان ذخیرگاه زیستکره تحت مدیریت قرار گرفته است و پس از قابلیت سنجی طی مصوبه شماره ۳۷۰ شورای عالی محیط زیست (کمیسیون زیر بنائی دولت) مورخ ۳۱/۲/۱۳۹۱ به پارک ملی ارتقا می‌یابد. بهترین زمان سفر فصول غیر سرد سال بالاخص اردیبهشت و خرداد ماه می‌باشد.