صنعت سنتی و بومی تولید محصولات کنجدی در شهرستان اردکان، استان یزد را به بزرگ‌ترین مجتمع کارگاهی محصولات کنجدی در کشور تبدیل کرده است تا نشان دهد صنایع بومی فرصت مناسبی برای رونق اقتصادی هستند.
در حال حاضر ۴۰۰ واحد سنتی و صنعتی در زمینه تولید فرآوردهای کنجدی در شهرستان اردکان وجود دارند که افزون بر ۳۰۰ مورد از انها به طوری رسمی فعالیت دارند ولی با این که خوش طعم‌ترین و خوشمزه‌ترین کنجد دنیا متعلق به ایران است و باکیفیت‌ترین محصولات کنجدی در کارگاه‌های تولیدی اردکان تولید می‌شود اما متاسفانه این صنعت پشتوانه و حمایت دولتی مطلوبی ندارد و با چالش‌های متعددی مواجه است.
رکود بازار و کاهش توان خرید مردم، افزایش هزینه‌های آزمایشگاه و تفاوت در اخذ ارزش افزوده بین صنف و صنعت که در بازار رقابت تاثیرگذار است، نوسانات و افزایش قیمت کنجد و محاسبه نامتناسب مالیات و دیگر مشکلات تولید و هزینه‌های بنگاه‌های تولیدی از عمده‌ترین مشکلات این حوزه هستند.
البته خوشبختانه طی سالهای اخیر با ایجاد شرکت تامین و توسعه خوشه محصولات کنجدی اقدامات خوبی در جهت حفظ اصالت و سنت‌های غذایی این کهن‌شهر و ایجاد الگوهای نوآوری در صنعت فرآورده‌های کنجدی این دیار صورت گرفته است که اقدام ارزنده اخیر آن، برگزاری دومین جشنواره ملی فراورده‌های کنجدی در شهرستان بود.
این جشنواره از دهم تا امروز سیزدهم اسفندماه با همکاری بخش‌های مختلف شهرستان و استان و تدارک برنامه‌های متعدد و متنوعی برگزار شد ولی فعالان این صنعت امیدوارند بتوانند با جلب حمایتهای دولتی، توسعه بیش از پیش از ظرفیت بومی را رقم بزنند.
لزوم رفع مشکلات این صنعت برای صیانت از آن
«حسین کمالی اردکانی» یکی از تولیدکنندگان فراورده‌های کنجدی و عضو هیئت مدیره خوشه محصولات کنجدی در گفتوگو با ایسنا می‌گوید: خوشبختانه در اردکان حدود ۴۰۰ تولیدکننده فرآورده‌های کنجدی داریم که ظرفیت خیلی بالایی هست و دومین جشنواره محصولات کنجدی ثابت کرد که اردکان پتانسیل این را دارد که بتواند جایگاه خیلی خوبی نه تنها در داخل کشور بلکه در سطح در دنیا به خود اختصاص دهد.
وی اظهار می‌کند: البته متأسفانه در عین حال مشکلاتی نیز در مسیر این صنعت وجود دارد که به جرات می‌توان گفت در صورت برطرف نشدن آنها احتمال این که صنعت فرآورده‌های کجدی از دست این شهرستان خارج و حتی به طور کلی از کشورمان خارج شود، وجود دارد لذا خواستار حمایتهای مسئولان از فعالان این حوزه هستیم.
وی در این باره به مشکلاتی مانند مالیات بر ارزش‌افزوده و مباحث بهداشتی سختگیرانه در این صنعت و ضعف در توسعه و تبلیغات و بازاریابی این بخش و دشواری‌های صادرات محصولات این صنعت اشاره و عنوان می‌کند: استانداردهای لحاظ شده در این صنعت بسیار سختگیرانه و مطابق با استانداردهای جهانی است دنیاست ولی همین سختگیری‌ها تا حدودی مانع تنوع بخشی بیشتر در فراورده‌های جدید و نواوری در این صنعت شده است.
کمالی اردکانی بر اهمیت برندسازی در مورد محصولات کنجدی اردکان نیز تاکید می‌کند و می‌گوید: این برند می‌تواند نام محصولات کنجدی اردکان را بیش از پیش معرفی کند و موجب توسعه این صنعت شود که البته این مهم نیز حمایت مسئولان را می‌طلبد.
جشنواره کنجدی فرصتی برای عرضه دیگر ظرفیتهای بومی
البته این جشنواره با برپایی نمایشگاه عرضه محصولات کنجدی در حاشیه جشنواره، فرصت مغتنی را برای دیگر ظرفیتهای بومی و محلی و صنایع دستی اردکان نیز فراهم آورد تا خود را بیشتر در معرض نمایش قرار دهند.
«فریبا نبی زاده» مدیر موسسه فرهنگی هنری خشت و ماه اردکان در این باره به خبرنگار ایسنا می‌گوید: وجود نمایشگاه‌های صنایع دستی و اهمیت برگزاری آن در حوزه شهرستان باعث شناسانده شدن هویتمان می شود.
وی با تاکید بر این که بایستی به‌طور جدی به اقتصاد صنایع دستی فکر و برای آن برنامه‌ریزی کنیم، گفت: با فروش صنایع دستی خود در نمایشگاه‌های محلی می‌توانیم به‌دنبال یک هدف محلی باشیم که خوشبختانه در نمایشگاه فرآورده‌های کنجدی این امر به تحقق پیوست اما متأسفانه تا زمانی که در شهرستان اردکان صنایع دستی جزو ملزومات زندگی نیست این هنر به صنعت تبدیل نمی شود و جایگاهی اصلی در بین مردم پیدا نخواهد کرد لذا از مسئولان می خواهیم همانگونه که برای صنعت ارزش قائل هستند برای صنایع دستی هم بها بدهند و صنعتگران ما را دریابند.
نبی زاده از کلیه دست‌اندرکاران جشنواره فرآورده‌های کنجدی جهت حمایت از صنایع دستی شهرستان تشکر می‌کند.
آموزش طبخ غذاهای بومی با فراورده‌های کنجدی
جشنواره فرآورده های کنجدی اردکان تنها محدود به برگزاری یجشنواره و برپایی نمایشگاه عرضه محصولات نبود، بلکه فعالان و بانوان هنرمند اردکانی با گردهم آمدن در فضای ایجاد دشه در حسینیه چرخاب، علاقمندان را با نحوه تهیه خوراکی‌های مرتبط با فرآوردهای کنجدی آشنا می‌کردند.
«آمنه السادات میرزاده» یکی از این بانوان هنرمند بود که هرچند مدیریت مجموعه دستبافتهایی مادر در اردکان را با مدیریت سه کارگاه برعهده دارد ولی ضمن حضور در این مکان، خاطرنشان می‌کند: حسینیه چرخاب محل نمایش خوراک‌های بومی اردکان به ویژه غذاهای بومی که با ارده قابلیت طبخ دارند مانند اشکنه‌ی ارده، گورماس ارده، موچولوک ارده و لتیر با روغن ارده است تا آنها را بهتر برای علاقمندان آموزش دهیم.
وی می‌گوید: این جشنواره باعث می‌شود که مشاغل خانگی بیشتر دیده شوند و مسیر تازه‌ای در حوزه گردشگری ایجاد شود تا بتوانیم در اردکان پذیرای میهمانان و گردشگران باشیم.
میرزاده در پایان ابراز امیدواری می‌کند که این جشنواره در سالهای آینده هم ادامه داشته باشد.
