دانشمندان حاضر در آکادمی فناوری سفرهای فضایی شانگهای (SAST) توانستهاند به روشی جدید برای از بین بردن مشکل مهم زباله های فضایی دست یابند. این تیم یک بادبان بزرگ را به موشک لانگ مارچ 2 که در تیر ماه امسال به فضا پرتاب شد، متصل کرده بودند. موشکها معمولا پس از پرتاب بخشهایی از بوستر را در مدار نزدیک زمین رها میکنند و همین باعث میشود که فضای اطراف سیاره ما هر روز آلودهتر شود.
تنها یک روز پس از پرتاب موشک، بادبان ۲۵ متر مربعی باز شد و بسیاری از آژانسهای فضایی را شگفت زده کرد. برای نشان دادن اهمیت روش جدید آکادمی فضایی چین برای از بین بردن زباله های فضایی، بهتر است ابتدا نگاهی به نحوه تولید آنها داشته باشیم.
برای رساندن اجرام سنگین به فضا به سوخت بسیار زیادی نیاز است. محفظههای سوخت سنگین هستند و به محض تمام شدن باید در فضا رها شوند تا راکت بتواند به نقطه مورد نظر برسد. این محفظههای خالی و دیگر بخشهای غیر مورد نیاز در مدار زمین باقی میمانند تا اینکه به مرور تکه تکه شده و در هنگام ورود مجدد به زمین از بین بروند.
مشکل اینجاست که این فرآیند چندین سال طول میکشد و به همین خاطر حجم زباله های فضایی رو به افزایش است. در راه حل آکادمی فضایی چین برای از بین بردن زباله های فضایی، بادبان با لایههای بالایی اتمسفر اصطکاک برقرار میکند تا از سرعت محفظههای خالی کم شود. بدین ترتیب زباله فضایی خیلی زودتر از مدار زمین خارج شده و نابود میشود.
البته مدتها بود که دانشمندان چنین طرحی را در نظر داشتند، اما آزمایش موفقیتآمیز آن توسط چین یک دستاورد مهم محسوب میشود. همچنین هرچقدر زمان کمتری باقیماندههای یک موشک در مدار زمین باشند، احتمالا برخورد آنها با یک ماهواره فعال و ایجاد زنجیرهای از تصادفها کمتر است. بدین ترتیب میتوان گفت که سازمانها و شرکتهای فضایی گزینهای ارزانقیمت برای از بین بردن زباله های خود در فضا دارند.
در حال حاضر مشکل زباله های فضایی آنقدر بزرگ شده است که تیمهای اختصاصی در سازمانهای مختلف در حال رصد کردن جداگانه حرکت هر تکه زباله در مدار زمین هستند. به گفته آژانس فضایی اروپا تا این لحظه ۳۱۶۵۰ زباله فضایی در مدار زمین قرار دارند. بدتر از همه اینکه سازمانهای فضایی فقط میتوانند زباله های بزرگتر از یک اندازه مشخص را ردیابی کنند. اگر بخواهیم تکههای کوچک رنگ، فلز و شیشه را هم در نظر بگیریم، تعداد زباله های فضایی به میلیون میرسد.
برخی دادهها نیز به وجود ۱۳۰ میلیون جرم بین ۱ میلیمتر تا ۱۰ سانتیمتر در مدار زمین اشاره دارند. ایستگاه فضایی بینالمللی نیز از سال ۱۹۹۹ مجبور شده است ۲۵ بار مانورهای مختلف را انجام دهد تا از برخورد زباله های فضایی با خود و بروز یک فاجعه بزرگ جلوگیری کند. اگر میخواهید بدانید که برخورد یک جرم کوچک با فضاپیمایی که با سرعت ۲۰ تا ۳۰ هزار کیلومتر در حال حرکت است چه عواقبی دارد، میتوانید فیلم سینمایی Gravity را تماشا کنید.
در حال حاضر پروژههای مختلفی روی تمیز کردن مدار زمین از زبالههای فعلی تمرکز دارند که از میان آنها میتوان به AstroScale و ClearSpace Today اشاره کرد. اگر این پروژهها تمامی زباله ها را نیز از بین ببرند، باز در طولانی مدت به مشکل میخوریم و ایجاد زباله های جدید شرایط را به مراتب بدتر از قبل میکند. در واقع این پروژهها میتوانند در کنار راه حل آکادمی فضایی چین برای از بین بردن زباله های فضایی بسیار مفید واقع شوند.
فراموش نکنید که بسیاری از شرکتها همچون اسپیس ایکس در حال برنامهریزی برای ارسال هزاران ماهواره به مدار زمین هستند تا حتی در دورترین مناطق نیز امکان ارتباط (اینترنت) ماهواره ای را فراهم کنند. با پرتاپ هر موشک نیز زباله های جدیدی وارد فضا میشوند. با در نظر گرفتن این مورد، شرکتها بهتر است از راه حل جدید آکادمی فضایی چین استقبال کنند تا یکبار برای همیشه مشکل زباله های فضایی از بین برود.
227227