اقتصاد منهای اینترنت، بسیاری از بنگاه‌ها و فعالان اقتصادی و کارآفرینان را با مشکلات عدیده‌ای مواجه کرده است. اوج گرفتن خروج سرمایه که از التهابات ارزی سال ۹۷ شدت گرفت، یکی از همین مشکلات جدی است. به عبارتی دیگر، اختلال در اینترنت ادامه حیات فعالان اقتصادی را تهدید می‌کند و ادامه این محدودیت‌ها منجر خواهد شد آنها سرمایه خود را به مکانی امن‌تر منتقل کنند؛ این یعنی افزایش فرار سرمایه‌ای که تا به امروز حدود ۴۵ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. هرچند برخی از منابع می‌گویند رقم واقعی بیش از اینهاست!
قطعی اینترنت جراحت‌های عمیقی به فعالان اقتصادی زده و به نظر می‌رسد فاجعه مرگ کسب‌وکارها قریب‌الوقوع است. طی روزهای گذشته سازمان‌ها و انجمن‌های مختلف نسبت به برخوردهای قهری دولت و پیامدهای منفی آن هشدار داده بودند. یکی از این هشدارها این بود که به دنبال بسته‌شدن دسترسی به اینستاگرام، ۴۰۰ هزار کسب و کار در خطر نابودی قرار گرفته‌اند و معیشت بیشتر از یک میلیون نفر در خطر است.
حالا، گزارش اخیر سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران حکایت از این دارد که هیچ بخشی از صنعت رایانه از تهدید خسارات ناشی از قطعی اینترنت در امان نمانده است! نظرسنجی این سازمان با مشارکت ۱۰۴ شرکت زیرمجموعه این سازمان از تاریخ هفتم تا دهم مهرماه انجام گرفته است. جمع‌بندی آن نشان می‌دهد که نیمی از کسب و کارها حداقل ۲۵ درصد کاهش فروش داشته‌اند! با تداوم محدودیت‌ها هم خسارت ۵۰ میلیون تومانی در انتظار نیمی از مشاغل است. ناگفته نماند که در این بین هم مسئولان اقتصادی مردم را به کوچ به پلتفرم‌های داخلی دعوت می‌کنند. با اینحال، کارشناسان معتقدند پلتفرم‌های داخلی توان فنی لازم را ندارند. محدودیت جغرافیایی داشته و محدودیت سلیقه‌ای بر آنها اعمال می‌شود.
حبس اینترنت حوزه‌های مختلف اقتصادی را تحت تاثیر خود قرار داده است. تاثیر آن بر بنگاه‌های اقتصادی در نهایت به خروج سرمایه از کشور دامن می‌زند.
تا پیش از این، آمار بانک مرکزی نشان داد که در ۱۲ ماهه سال گذشته رقم خالص حساب سرمایه به منفی ۹ میلیارد و ۳۳۳ میلیون دلار رسیده، در حالیکه خالص حساب سرمایه در کل سال ۱۳۹۹ معادل منفی ۶ میلیارد و ۳۱۸ میلیون دلار بوده است. این موضوع نشان‌دهنده افزایش میزان خروج سرمایه از کشور در سال گذشته نسبت به سال ۱۳۹۹ است؛ ۴۷.۴ درصد بیشتر!
میزان بالای خروج سرمایه داد اعضای اتاق بازرگانی را هم درآورده است. تیرماه امسال، اتاق بازرگانی از خروج ۴۵ میلیارد دلار سرمایه در ۴ سال اخیر و افزایش مهاجرت نخبگان خبر داد. هرچند مسعود خوانساری- رئیس اتاق بازرگانی تهران- معتقد است این رقم بیش از اینهاست! وی گفته است: «به نظر می‌رسد خروج سرمایه از کشور بیش از این رقم باشد، چرا که بخش قابل توجهی از اقتصاد ایران به صورت زیرزمینی است.»
البته، فقط اقتصاد ایران در تله فرار سرمایه گرفتار نیامده است. چرا که هشدارهای صندوق بین‌المللی پول نشان می‌دهد که ممکن است اقتصادهای آسیایی مجبور شوند برای افزایش بدهی و فرار سرمایه آماده شوند.
با اینحال، فرار سرمایه از التهابات ارزی سال ۹۷ و در نتیجه سوءمدیریت داخلی و بازگشت تحریم‌های اقتصادی شدت گرفت. در آن زمان، فعالان اقتصادی نسبت به این موضوع نگرانی خود را ابراز داشتند. پدرام سلطانی- نایب رئیس پیشین اتاق بازرگانی ایران- یکی از این افراد بود که با انتشار توئیتی نسبت به این ماجرا واکنش نشان داد. او در سال ۹۸ نوشت: «روزی نیست که خبر تصمیم به مهاجرت چند فعال اقتصادی معتبر و مدیر توانمند را نشنوم. روند مهاجرت کارآفرین و خروج سرمایه شتاب بی‌سابقه‌ای گرفته است.»
حالا باز هم زمزمه‌های به اوج رسیدن فرار سرمایه به گوش می‌رسد و فعالان اقتصادی زنگ خطر را به صدا درآورده‌اند. آنها معتقدند اگر اینترنت کماکان در حبس بماند، باید شاهد افزایش خروج سرمایه و کارآفرینان از کشور باشیم. این امر یعنی محرومیت اقتصاد ایران از سرمایه انسانی و در نهایت کاهش رشد اقتصادی!
