به گزارش رکنا، دانشگاه‌ها، مدارس و آکادمی‌ها برای پیشرفت و آشنایی بیشتر دانش آموزان و دانشجویان با علوم کاربردی هر سال مسابقاتی را برگزار می‌کنند و از دل ایده‌های مطرح شده در این مسابقات به طرح‌هایی کاربردی می‌رسند. در ایران از سال ۱۳۸۹ المپیاد دانش آموزی نانو برگزار می‌شود و دانش آموزان پایه نهم متوسطه اول و دانش‌آموزان متوسطه دوم می‌توانند در آن شرکت کنند.
تاکنون ۱۳ دوره المپیاد دانش آموزی نانو در مراحل مختلف به صورت آزمون تئوری در سطح کشور و یک اردوی علمی – عملی برای برگزیدگان مراحل تئوری برگزار شده است و برگزیدگان نهایی ۱۲ دوره با توجه به آزمون‌های مرحله عملی معرفی شده‌اند. اردوی عملی دوره ۱۳ مربوط به سال ۱۴۰۰ نیز در تابستان ۱۴۰۱ برگزار شد.
ترویج علم نانو و آموزش دانش‌آموزان در این زمینه، شناسایی استعدادهای دانش‌آموزی و تلاش برای افزایش مهارت‌ها و استعداد در علم نانو، کمک به پیشرفت و پیشتازی کشور ایران در آموزش پایه‌ای نانو، کمک به پایدارسازی جریان تربیت نیروی انسانی، کمک به پیشتازی جمهوری اسلامی ایران در آموزش فناوری‌های نانو از اهداف برگزاری این رویداد علمی است.
این المپیاد دارای مراحل مختلفی است که مرحله اول آن در بهمن ماه هر سال آغاز می‌شود و طی آن از مباحثی مثل خواص و روش‌های ساخت و تولید نانومواد، روش‌های مشخصه‌یابی، کاربردهای نانومواد و در نهایت ایمنی در آزمایشگاه سوالاتی مطرح می‌شود و شرکت‌کنندگان باید در زمانی حدود ۱۲۰ دقیقه به ۴۵ سوال تستی پاسخ بدهند.
مرحله دوم المپیاد آزمون کتبی است که معمولا در اردیبهشت ماه برگزار می‌شود و برگزیدگان مرحله اول باید از سد سوالات تستی و تشریحی بگذرند. سوالات این مرحله بر پایه علوم نانو فیزیک، نانو شیمی، نانو زیست‌فناوری و شبیه‌سازی است.
۳۰ دانش‌آموزی که بتوانند به سوالات این مرحله پاسخ دهند؛ کارت طلایی ورود به مرحله سوم را دریافت خواهند کرد.
در مرحله سوم المپیاد آزمون عملی برگزار می‌شود و برگزیدگان مرحله دوم با حضور در یک اردوی علمی تحت برنامه‌های آموزشی در حوزه‌هایی چون روش‌کار در آزمایشگاه، مشخصه‌یابی و روش‌های حل مساله قرار می‌گیرند، ضمن آنکه دانش‌آموزان با علوم و مباحث کاربردی در زمینه نانو، آشنا می‌شوند و همچنین از مراکز فعال در زمینه نانو فناوری یا مرکز علمی و صنعتی متناسب با چالش دوره بازدید می‌کنند.
در این مرحله دانش‌آموزان به گروه‌های سه نفره تقسیم می‌شوند. برای گروه‌ها چالش‌هایی طراحی می‌شود و آنها با استفاده از اطلاعات آموزشی و با کمک اساتید و نظارت آنها باید در آزمایشگاه بتوانند پاسخی به چالش طراحی شده ارائه دهند.
فعالیت‌های پژوهشی در این دوره به شکل گروهی برگزار می‌شود، اما ارزیابی و امتیازدهی نهایی به شکل انفرادی است و ۱۰ درصد نمره نهایی برای تعیین برندگان، بر اساس نمره داوطلب در مرحله دوم تعیین می‌شود.
کمیته علمی المپیاد دانش‌آموزی علوم و فناوری نانو پس از برگزاری دوره آموزشی تابستان ۱۴۰۱ و آزمون‌های متعدد، برگزیدگان این دوره را معرفی کرد. بر اساس رای داوران ۱۰ نفر موفق به دریافت مدال طلا، ۱۷ نفر مدال نقره و ۱۳ نفر مدال برنز شدند.
برگزیدگان این دوره بعد از حضور در کلاس‌های حضوری و آزمون‌های مختلف، برای تیم‌های ملی انتخاب می‌شوند تا در المپیادهای جهانی که در تابستان سال ۱۴۰۲ برگزار می‌شود، حضور یابند.
