به گزارش بهداشت نیوز، بسیار منطقی است که درباره تاثیراتی که دیگ زودپز روی مواد غذایی میگذارد بدانیم، چون این وسیله در بسیاری از آشپزخانهها اصلیترین وسیله پختوپز است. طرز کار دیگ زودپز این وسیله، با ترکیبی از فشار و بخار کار میکند. درحالیکه به نظر میرسد حرارت بالا برای آشپزی لازم باشد، در واقع فشار و بخار بیشترین قدرت را به آشپزی میدهند. این دیگ واشری دارد که با حبس کردن بخار، فشار محیط را بسیار بالا میبرد و این نکته سودمندی است.
با بالا رفتن نقطه جوش آب و یا مایع درون دیگ، رطوبت محیط به شکل بخار به درون مواد غذایی وارد میشود و تمام باعث میشود مواد زودتر پخته شوند.طرز کار دیگ زودپز کاملا برعکس اتفاقی است که در ارتفاعات رخ میدهد. این دیگ دمای جوش آب را بالا میبرد و زمان پخت را کم میکند. ضمن اینکه، چون بخار در دیگ حبس میشود، آب و دمای مواد از بین نمیرود. یک مزیت این وسیله این است که زودتر از اجاق، فر و یا آرامپز غذا را آماده میکند.
زود پختن غذا در زودپز به خاطر فشار بالاست یا دمای بالا؟
همین سوال است که کمی اشکال ایجاد میکند. بسیاری از افراد فکر میکنند که چون دیگ زودپز زودتر مواد را میپزد، پس حتما با حرارت بالا این کار را انجام میدهد. در صورتی که اصلا این طور نیست. همان طور که قبلا هم اشاره شد، زود پختن غذا در این دیگ به خاطر فشار بالاست، نه دمای بالا. در یک تحقیق معلوم شد که بالاترین دمای آب درون دیگ زودپز ۲۵۰ درجه است که این خیلی کمتر از دمای یک اجاق رومیزی، فر و یا آرامپز است. به بیان دیگر یک دیگ زودپز با استفاده از فشار، در حرارتی بسیار کمتر از روش‌های دیگر کار میکند و زمان پخت را کم میکند.
آیا زودپز مواد مغذی غذا را از بین میبرد؟
خوشبختانه درست برعکس است. چون رمز کار زودپز فشار بالاست، نه حرارت بالا و درست به همین دلیل بیشتر خاصیت مواد غذایی در آن حفظ میشود. در حالی که در روش‌های دیگر به خاطر بالا بودن زمان پخت، خواص بیشتری از مواد از دست میرود. مواد حفظ شده در روش‌های مختلف پخت (مطابق یک تحقیق):
- جوشاندن ۷۵-۴۰ درصد مواد مغذی را حفظ میکند.
- روش کبابی و بخارپز، ۹۰ درصد مواد را حفظ میکند (در بعضی موارد نیمی از مواد نابود میشوند).
- زودپز، با حفظ ۹۵-۹۰ درصد مواد، بهترین جایگاه را دارد.
منطقی است! چون زودپز علاوه بر اینکه به دمای بالا نیازی ندارد، زمان پخت را هم کوتاه میکند. ظاهرا دیگ زودپز اثر بعضی مواد غذایی را هم از بین میبرد، مثل اسید فتیک که همین مساله باعث میشود مواد غذایی در غذاهایی مثل غلات و دانه ها، آب بیشتری جذب کنند و در نتیجه به دستگاه گوارش فشار کمتری بیاورند. هشدار مهم بعضی مطالعات نشان میداد که زودپز مواد بیشتری را از بین میبرد، اما با دقت بیشتر معلوم شد که بیشتر این مواد مغذی در آب غذا حل شدهاند. پس سعی کنید موقع خوردن غذاهایی که با زودپز آماده شده، آب آن را بیشتر مصرف کنید و یا از آن برای درست کردن سوپ و سُس استفاده کنید.
زودپز قادر به پخت چه غذاهایی است؟
کباب، خورش، سوپ، سبزیجات، تخممرغ آبپز، کیک پنیر و حتی برنج که عملا دستور پخت و آموزش لازم برای هرکدام به وفور یافت میشود.
