نقش مثبت سلول‌های پیر در بدن

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، سلول‌های پیر که به اصطلاح «زامبی» خوانده می‌شوند، این اواخر بسیار مورد بحث قرار گرفته‌اند و مقصر بسیاری از اثرات ناخوشایند پیری دانسته می‌شوند. آنها توسط طیف فزاینده‌ای از درمان‌های ضد پیری هدف قرار می‌گیرند، اما ممکن است نابودی همه آنها مطلوب نباشد، زیرا یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که برخی از سلول‌های پیر نقش مثبتی در بهبود بدن دارند.

سلول‌ها در طول چند دهه زندگی و فعالیت، آسیب‌های وارد به دی‌ان‌ای را در خود انباشته می‌کنند که در نهایت موجب توقف، تقسیم و تکثیر آنها می‌شود. این سلول‌های به اصطلاح پیر یا زامبی معمولاً توسط سیستم ایمنی پاک می‌شوند، اما با افزایش سن شروع به تجمع در بدن می‌کنند و زمانی که تجمع پیدا کردند، ترکیبات التهابی ترشح می‌کنند که بر بافت‌های اطراف خود تأثیر می‌گذارند.

این روند با طیف وسیعی از علائم پیری، از چین و چروک و موهای سفید گرفته تا افزایش خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت و زوال عقل مرتبط است.

بنا بر اعلام وبگاه نیو اطلس، جای تعجب نیست که این سلول‌های پیر اخیراً به هدف اصلی تحقیقات ضد پیری تبدیل شده‌اند. دسته‌ای از داروهای شناخته شده به عنوان سنولیتیک(senolytics) برای پاکسازی این «سلول‌های زامبی» طراحی شده‌اند و نتایج نشان داده است که در کاهش بیماری‌های مرتبط با افزایش سن و حتی افزایش طول عمر و سلامتی موثر هستند.

اما ممکن است داستان پیچیده‌تر از آن چیزی باشد که ما فکر می‌کنیم. محققان دانشگاه کالیفرنیا سانفرانسیسکو(UCSF) در یک مطالعه جدید دریافتند که سلول‌های پیر را می‌توان در بافت‌های جوان و سالم در تعداد بیشتری از آنچه قبلا تصور می‌شد، یافت و به نظر می‌رسد که آنها نقشی کلیدی در ترمیم آسیب‌ها دارند.

این تیم با ترکیب ژنی به نام p16 که بیش از حد در این سلول‌های زامبی بیان می‌شود، با یک پروتئین فلورسنت، روش موثرتری برای تصویربرداری از سلول‌های پیر ابداع کردند. این باعث می‌شود سلول‌ها زیر نور فرابنفش به رنگ سبز روشن درآیند و به آنها اجازه می‌دهد واضح‌تر از تکنیک‌های فلورسانس قبلی دیده شوند.

تیم تحقیقاتی با استفاده از این روش، سلول‌های پیر بیشتری را در بافت‌های جوان شناسایی کرد و حتی شواهدی پیدا کرد که نشان می‌داد آنها در مدت کوتاهی پس از تولد ظاهر می‌شوند. به نظر می‌رسد آنها فاکتورهای رشدی ترشح می‌کنند که سلول‌های بنیادی را برای ترمیم آسیب بافت تحریک می‌کند و این فرآیند می‌تواند در سلول‌های پیر توسط سلول‌های ایمنی مانند ماکروفاژها و مونوسیت‌ها فعال شود.

این تیم دریافت که سلول‌های پیر تمایل دارند در کنار سلول‌های بنیادی در بافت‌های بیرونی که با دنیای خارج در تماس هستند، قرار بگیرند. بافت‌هایی مانند ریه‌ها، روده‌ها و پوست که باید در مورد اینکه کدام عوامل خارجی برای ورود انتخاب شوند، تصمیم بگیرند. آسیب سلولی می‌تواند در این بافت‌ها رخ دهد، به همین دلیل است که سلول‌های پیر برای تحریک ترمیم وجود دارند.

این تیم در آزمایش‌هایی که روی موش‌ها انجام شد، یک ترکیب سمی را به بافت ریه تزریق کرد و متوجه شد که موش‌هایی که تحت درمان با داروهای سنولیتیک قرار می‌گیرند - داروهایی که سلول‌های پیر را از بین می‌برند - دیگر نمی‌توانند آسیب به سطح بافت ریه را ترمیم کنند.

در حالی که این یافته‌ها همه مزایایی را که در مورد داروهای سنولیتیک احراز شده است، خنثی نمی‌کند، اما سؤالاتی را در مورد از بین بردن بی‌رویه تمام سلول‌های پیر ایجاد می‌کند.

مدیر موسسه تحقیقات پیری دانشگاه کالیفرنیا سانفرانسیسکو گفت: مطالعات نشان می‌دهد که تحقیقات مربوط به داروهای سنولیتیک باید بر شناسایی و هدف قرار دادن سلول‌های زامبی مضر، شاید در اولین بروز نشانه‌های بیماری تمرکز کند، در حالی که سلول‌های مفید را دست نخورده باقی بگذارد.

وی افزود: این یافته‌ها بر نیاز به تولید داروهای بهتر و مولکول‌های کوچکی تأکید می‌کند که زیرمجموعه‌های خاصی از سلول‌های پیر را که به بازسازی و ترمیم آسیب نقش دارند، هدف قرار دهند.

این تحقیق در مجله «ساینس» (Science) منتشر شده است.