ارتقای امنیت معاملات با استفاده از چک صیادی

به گزارش خبرنگار «تابناک» افرادی که در بازار معاملاتی را در سطح خرد و کلان انجام می‌دهند به طور حتم واژه چک صیادی را شنیده‌اند که این مهم همزمان با ابلاغیه بانک مرکزی در سطح گسترده در بانک‌های کشور عملیاتی شد تا از این طریق فعالان بتوانند از آن بهره‌مند شوند.
لازم به ذکر است چک صیادی، در ابتدای سال ۱۴۰۰ مبنی بر اصلاح فرایند‌های صدور و وصول چک در ادامه قانون چک که از آبان ۱۳۹۷ وضع شده بود، از سوی بانک مرکزی ابلاغ شد و این قانون به دنبال افزایش پرونده‌های شکایات مربوط به چک، برای پیشگیری از انواع کلاهبرداری‌ها در زمینه نوشتن یا نقد کردن چک، جلوگیری از ارائه چک بلا‌محل و همچنین ثبت تمام مراحل از زمان صدور تا وصول چک در سامانه اینترنتی، و دسترسی سریع و آسان به وضعیت چک‌ها به اجرا درآمده است. طبق این قانون تمامی چک‌ها باید در سامانه صیاد ثبت شوند، و دسته چک‌های قدیمی به صورت گذشته صادر نخواهد شد.
گفتنی است تمامی چک‌های صیاد صادرشده از بانک‌های مختلف به رنگ بنفش بوده و دارای کد شناسه ۱۶ رقمی هستند و عبارت «کارسازی این چک منوط به ثبت آن در سامانه صیاد است» در پایین آن درج شده است. مهم‌ترین وجه تمایز چک صیاد با چک‌های قدیمی کد یکتای ۱۶ رقمی آن می‌باشد که امکان استعلام حساب صادرکننده چک را به دریافت کننده می‌دهد.
اختصاص شناسه صیاد (کد۱۶رقمی) به هربرگ چک که حاوی اطلاعات اعتبار صاحب حساب، حذف نقش شعب بانکی در صدور دسته چک و جلوگیری از زدوبند افراد با رییس شعبه، ویژگی‌های ظاهری یکسان در چک‌های صیادی، امنیت بالای چک صیاد، امکان استعلام اعتبارحساب صادرکننده چک و در نتیجه کاهش آمار چک برگشتی، قابلیت نقدکردن چک در تمام بانک‌های کشور بدون توجه به بانک صادرکننده چک، تعیین سقف مبلغ چک توسط سامانه صیاد و جلوگیری از صدور چک با مبالغی بیش از توان مالی صادرکننده، حذف صدورچک در وجه حامل و جلوگیری از خطراتی مانند به سرقت رفتن چک و حذف چک سفید امضا از عمده مزایای چک صیادی به شمار می‌رود.
در همین راستا "بانک ایران زمین" نیز به منظور فرهنگ سازی و آگاهی مشتریان خود در خصوص نحوه استفاده از چک صیادی نکاتی را متذکر شده است.
در زمان انجام معاملات خود حتماً از ثبت چک‌های صیادی توسط صادر کننده در سامانه صیاد اطمینان حاصل کرده و در صورت عدم ثبت یا وجود هرگونه مغایرت میان اطلاعات ثبت شده در این سامانه با اطلاعات مندرج در برگه چک، از پذیرش آن اکیداً خودداری فرمایید. دسترسی به سامانه صیاد از طریق اینترنت بانک، موبایل بانک، برنامک‌های موبایلی، شعب بانک ها، خودپرداز‌ها و یا سامانه پیامکی ۴۰۴۰۷۰۱۷۰۱ امکان پذیر است.
رفع سوء اثر از چک‌های برگشتی اشخاص صرفاً از طریق شعب و واحد‌های تابعه بانک‌ها و یکی از روش‌های زیر امکان پذیر است: واریز کسری مبلغ چک به حساب جاری نزد بانک عهده و ارائه درخواست مسدودی به مدت یکسال، ارائه لاشه چک برگشتی، ارائه رضایت نامه محضری دارنده چک به بانک، ارائه نامه رسمی از مرجع قضائی یا ثبتی ذی صالح مبنی بر اتمام عملیات اجرایی در خصوص چک، ارائه حکم قضایی مبنی بر برائت ذمه صاحب حساب در خصوص چک، سپری شدن مدت سه سال از تاریخ صدور گواهینامه عدم پرداخت، مشروط به عدم طرح دعوای حقوقی یا کیفری در خصوص چک توسط دارنده.
براساس قانون جدید در صورت برگشت چک، صاحب حساب و امضا کننده چک برگشتی از بسیاری از خدمات بانکی محروم می‌شوند: امکان افتتاح هرگونه حساب و صدور کارت بانکی جدید ندارند، موجودی تمامی حساب‌ها و کارت‌های بانکی آن‌ها به اندازه مبلغ کسری چک مسدود می‌شود، هیچ گونه تسهیلات بانکی، ضمانت نامه و اعتبار اسنادی ارزی یا ریالی به آن‌ها پرداخت نمی‌شود، پس از برگشت خوردن اولین چک نیز امکان ثبت چک جدید در سامانه صیاد ندارد.
در صورتی که موجودی حساب صادر کننده چک نزد بانک کمتر از مبلغ چک باشد، به تقاضای دارنده چک، بانک مکلف است مبلغ موجودی در حساب را به دارنده چک بپردازد. در صورت کافی نبودن موجودی حساب جاری نیز بانک مکلف به پرداخت وجه چک از سایر حساب‌های شخص نزد خود بوده و در صورت عدم کفایت مجموع این مبالغ، حسب درخواست دارنده گواهینامه عدم پرداخت به میزان کسری مبلغ چک صادر می‌شود.