نیروی زمینی سپاه اندکی پس از عملیات گسترده، سنگین و طولانی‌مدت (نسبت به قبل) در شمال غرب کشور که در آن با به‌کارگیری انواع تجهیزات و سامانه‌های توپخانه، موشکی و پهپادی، مقرهای گروهک‌های تجزیه‌طلب مستقر در اقلیم شمال عراق را درهم کوبید، سومین رزمایش خود در منطقه ارس را برگزار کرد.
پیش از این در یکی، دو سال اخیر لااقل یک بار نیروی زمینی ارتش و یک بار دیگر نیز نیروی زمینی سپاه در این منطقه به انجام مانور پرداخته بودند.
این رزمایش‌ها مشخصا در پاسخ به برخی برنامه‌ها برای ایجاد تغییر در مرزهای شمالی ایران- بین ایران و ارمنستان- انجام شد.
بعد از جنگ 2020 قره‌باغ (جنگ دوم قره‌باغ) که آذربایجان توانست خاک اشغال شده را از ارمنستان پس بگیرد و آزاد کند، موضوع اتصال نخجوان به خاک اصلی آذربایجان از سوی این کشور مطرح شد.
در حالی که در توافقنامه مسکو در این باره، از نقاط اتصالی و جاده‌ای صحبت شده اما آذربایجان خواهان ایجاد یک کریدور در این منطقه است، در حالی که «کریدور» در حقوق بین‌الملل از یک تعریف مشخص برخوردار است که برای نمونه، حداقل عرض آن باید 5 کیلومتر باشد و می‌تواند به عنوان جزئی از خاک کشور دارنده کریدور تلقی شود.
این در حالی است که کشور ارمنستان برای در اختیار گذاشتن جاده و خطوط ریلی به آذربایجان اعلام آمادگی کرده بود اما با این شرط که حاکمیت آن با خود ارمنستان باشد.
در این میان، جمهوری اسلامی ایران صراحتا اعلام کرد با هرگونه ایجاد تغییر در مرزهای خود مخالف است و اگر خواسته جمهوری باکو محقق شود، در واقع به معنای قطع شدن مرزهای ایران با ارمنستان خواهد بود که به نوعی محاصره استراتژیک کشورمان را در پی دارد.
به بیان دیگر، تحقق خواسته آذربایجان که در واقع کشور ترکیه را در پس پرده دارد، به معنای قطع شدن دروازه زمینی ایران به اروپا (از طریق ارمنستان و گرجستان) خواهد بود.
رزمایش ایران در منطقه ارس اینجا اهمیت می‌یابد که جمهوری اسلامی نشان می‌دهد نه‌تنها خواهان حل‌و‌فصل این ماجرا و جلوگیری از تغییرات ژئوپلیتیک در منطقه است، بلکه در صورت عملی شدن این نقشه، به هر شکل ممکن جلوی آن را خواهد گرفت.
فارغ از این پیام سیاسی، رزمایش اقتدار سپاه در ارس از چند وجه دیگر هم قابل توجه است.
نیروی زمینی سپاه در این رزمایش تاکتیک‌های جدیدی را به نمایش گذاشت که تا پیش از آن در هیچ کدام از رزمایش‌هایش آنها را تمرین نکرده بود.
یکی از مهم‌ترین این تاکتیک‌ها عملیات عبور از رودخانه بود که در جریان آن گروه مهندسی رزمی 45 جوادالائمه(ع) این نیرو با نصب یک پل PMP بر روی بخش ایرانی رودخانه ارس توانمندی خود در این زمینه را به نمایش گذاشت. نکته جالب توجه آن است که این پل در منطقه سیه‌رود و درست در جایی نصب شده بود که نیروهای مرزبانی جمهوری آذربایجان قادر به تماشای عبور یگان‌های زرهی نیروی زمینی سپاه از روی آن بودند.
عملیات عبور از رودخانه یکی از پیچیده‌ترین تاکتیک‌های رزمی است که معمولا در دوره‌های فرماندهی و ستاد تدریس می‌شود اما رزمندگان نیروی زمینی سپاه با بهره‌گیری از تجربیات 8سال دفاع‌مقدس و نصب پل‌های متحرک در عملیات‌های گوناگون و همچنین کسب آمادگی‌های رزمی در سال‌های بعد از آن، از توانمندی بالایی در این حوزه برخوردارند.
یکی دیگر از تاکتیک‌هایی که نیروی زمینی سپاه در این رزمایش اجرا کرد، تمرین همزمان سناریوهای دفاعی و امنیتی بود. معمولا رزمایش‌های نیروی زمینی سپاه یا در بعد امنیتی اجرا می‌شوند یا در بعد دفاعی. رزمایش‌هایی که سپاه در منطقه تنگه هرمز و خلیج‌فارس اجرا می‌کند رزمایش‌های دفاعی هستند که هدف از اجرای آنها تمرین مقابله با دشمن منظم فرامنطقه‌ای است.
