جمع آوری اطلاعات و دادهها در هر حوزهای از اهمیت ویژهای برخودار است. در سادهترین مثال برای آغاز یک پروژه جدید، تمام مراحل آن، از زمانی که روی کاغذ است تا مرحلهای که به دست احداث و اجرایی شدن میرسد، از فیلتر برنامه ریزی، اطلاعات، آمار و دادهها عبور میکند.
اهمیت آمار و برنامه ریزی آنجایی بیشتر احساس میشود که پیش رفتن از هر مرحلهای از پروژه با استفاده از این دادهها صورت میگیرد. بنابراین در مبحث کلان، چه در حوزه اقتصاد و چه در حوزه های مدیریت شهری و اجتماعی به ویژه در مدیریت اتفاقهای از پیش تعیین نشدهای همچون کرونا میتوان از تاثیر تغییرات آمار برای برنامه ریزی در امور آینده نهایت بهره وری را داشت.
آمار همچون تمام علمهای دیگر در اثر نیاز بشر به وجود آمده است. در سیر تکاملی نیز دچار تغییر و تحولاتی شده است و این روند نیز همچنان ادامه دارد. سرشماری را میتوان به عنوان سرآغاز علم آمار و جمع آوری اطلاعات دانست. با پیدایش سرمایه داری و گسترش تجارت، آمار در مقابل حل مسایل و مشکلات پیش رو پیچیدهتر میشود.
اداره ثبت احوال کشور در سال ۱۲۹۷ هجری شمسی تاسیس شد. این سازمان موظف به ثبت اطلاعات تولد، ازدواج، فوت و طلاق است. از سلا ۱۳۰۳ طی تصویب آیین نامهای مقرر شد، تمام این اطلاعات توسط مرکز آمار جمع آوری شود. طی مصوبه مذکور، وظیفه جمع آوری و متمرکز کردن اطلاعات در مسئولیتهای وزارت کشور قرار داده شد. در خرداد ماه سال ۱۳۱۸ هجری شمسی اولین قانون سرشماری در مجلس شورای ملی تصویب شد. همچنین در تقویم رسمی کشور، اول آبان ماه روز آمار و برنامه ریزی است.
اهمیت آمار و اطلاعات در زمینه اقتصادی، به ویژه در دنیای پر سرعت امروز از درجه اهمیت بالایی برخوردار است. دادههای هوشمند بر اساس شاخصهای کیفی و کمی دستهبندی شده و در مرحله بعد منجر به تصمیم گیریهای مهمی در سطح کلان میشود. لازم به ذکر است که از اطلاعات آماری نباید به عنوان ابزار یا کالا استفاده کرد، بلکه میبایست با استفاده از ارزیابی تمام زوایای پنهان و آشکار آن، در موضوعات و مسائل مختلف استفاده کرد. البته باید به این موضوع توجه داشت که آمار و اطلاعاتی کاربردی و گره گشاست که صحیح و به روز شده باشد و اگر آمار اشتباه و غلطی ارائه شود، پروسه برنامه ریزی و رسیدن به هدف تعیین شده را به انحراف میکشاند.
مردم نقش مهم و پر رنگی در جمع آوری اطلاعات و آمار صحیح دارند. اطلاعرسانی درست اقشار مردم به ماموران سرشماری، همکاری مردم در فراخوان سازمانهای مختلف مربوط به ارائه اطلاعات و آمار در زمینههای اقتصادی، اجتماعی و فردی میتواند نقش بسزایی در تهیه بانک اطلاعاتی کاربردی توسط سازمان آمار داشته باشد. شاید از نظر عموم مردم اطلاعرسانی درباره وضعیت خانواده، میزان تحصیلات و درآمد افراد خانواده و… اهمیتی چندانی نداشته باشد، ولی در برنامه ریزیهای کلان اجتماعی و اقصادی مخصوصا در زمینه تعیین بودجه کشور یا حل و فصل بحرانهای مقطعی نقش مهمی خواهد داشت. مردم باید بدانند آمار چه اندازه در زندگیشان نقش دارد و میتواند در ایجاد عدالت اجتماعی و رفاه عمومی مؤثر باشد. بنابراین دادن هرگونه اطلاعات ناقص یا اشتباه در سرنوشت جمعی یک کشور میتواند تاثیر گذار باشد و میزان این تاثیر در بلند مدت خود را نشان خواهد داد.
کلام آخر
آمار کرونا پر بازدیدترین آماری است که در دو سال اخیر، مورد توجه و اهمیت اکثر مردم بوده است. شاید به این دلیل که این آمار با جان و زندگی آدمها سر و کار داشت و به شدت بر روند زندگی و اقتصادی آنها تاثیر گذار بود. بنابراین دانستن اطلاعات دقیق و به روز شده مخصوصا در حوزه اقتصاد و سلامت، برای مردم به ویژه مسئولان و مدیران بسیار مهم و ضروری است. طبیعتا مدیریت یک بحران جمعی زمانی که اطلاعات درستتری از آن داشته باشیم بسیار آسانتر از زمانی است که تصمیمات را بر پایه حدس و گمان پیش ببریم.