مهرشاد ایمانی: در حالی که غربی‌ها می‌کوشند ایران را متهم به دخالت در جنگ روسیه و اوکراین کنند و مدعی‌اند که ایران با ارسال پهپاد به روسیه به نوعی به صورت غیرمستقیم علیه اوکراین در جنگ است، گویا روزنامه کیهان چندان از این اتهام‌ها بدش هم نیامده است و در گزارشی عجیب و پس از آوردن سخنان سالیوان، مشاور امنیت کاخ سفید مبنی بر اینکه ایران پهپادهایی به روسیه ارسال کرده است، سخنان یک مجری و کارشناس آلمانی را پوشش کامل می‌دهد، مجری و کارشناسی که حتی نامی از آن ها برده نمی‌شود و گویا سخنان آن ها برای این روزنامه بسیار با اهمیت بوده است. کیهان می‌نویسد مجری با تعجب می‌گوید: «روسیه و ایران متحد هستند ولی برای من کاملا جدید بود که ایرانی‌ها این‌قدر در صنعت
پهپاد پیشرفت کرده‌اند؟» و کارشناس هم پاسخ می‌دهد: «بله ایرانی‌ها در صنعت پهپاد این‌قدر جلو هستند و ما دیدیم که در طول جنگ، پهپادها نقش موثری دارند و اوکراینی‌ها پهپادهای جنگی و جاسوسی ترکیه را با موفقیت استفاده می‌کنند. ایرانی‌ها یک برنامه پهپادی بسیار موفق دارند و تصاویری هم منتشر کرده‌اند که پشت سر من می‌بینید». این روزنامه حتی ادعای آن کارشناس را هم با ذکر جزئیات می‌آورد: «در زیرزمین تولید این پهپادها زیر نظر سپاه پاسداران انجام می‌شود و یک ژنرال مسئول این بخش است».نکته آن است که اگر چنین رویکردی از سوی یک رسانه اصلاح طلب یا اعتدالگرا اتخاذ می شد، می توانست از سوی مهمترین مسئول این روزنامه به عنوان گناهی نابخشودنی در به خطر انداختن منافع ملی و کوچکتر کردن سفره مردم از طریق تحریم های بیشتر، حکم به اعدام روزنامه یعنی تعطیلی آن و بیکاری روزنامه نگاران و کارمندانش بدهد. حال چگونه است که این روزنامه علیه سفره های مردم اقدام به این گونه اطلاع رسانی می کند؟
با این همه مشخص نیست چرا کیهان این گفت‌وگو را پوشش داده است اما به نظر می‌رسد که این روزنامه به نوعی محتویات اتهامات اخیر را نشان از به نمایش‌گذاشتن اقتدار نظامی ایران در عرصه بین‌المللی دانسته و این در حالی است که شاید فراموش کرده که ممکن است چنین شادمانی‌هایی به ضرر منافع راهبردی ایران در حوزه سیاست خارجی باشد زیرا اکنون غربی‌ها می‌کوشند با طرح ادعای دخالت ایران در جنگ روسیه و اوکراین زمینه تشدید فشارها از جمله وضع تحریم‌های جدید و یا حذف ایران از جام‌جهانی را فراهم کنند. چنانکه اخیرا رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، در گفت‌وگویی با شبکه سی.ان.ان گفته است: «آمریکا از ماه ژوئیه مطلع بود که ایران برای فروش صدها پهپاد به روسیه آماده می‌شد و حالا ما شاهد خرابی‌هایی هستیم که این پهپادها به بار می‌آورند. ما هر کاری بتوانیم برای متوقف کردن آن انجام می‌دهیم. ایرانی‌ها آن را انکار می‌کنند اما همه و بیشتر از همه اوکراینی‌ها فریب این دروغ‌ها را نمی‌خورند. ما هر کاری بتوانیم برای متوقف‌کردن آن انجام می‌دهیم، تحریم روسیه، ایران یا هر کس دیگری که در انتقال این تسلیحات نقش داشته باشد».
کریس برایانت، نماینده پارلمان بریتانیا هم گفته است: «فیفا باید ایران را از حضور در جام جهانی به خاطر احتمال کمک نظامی ایران به فدراسیون روسیه در درگیری در اوکراین منع کند». همه این ادعاها در حالی است که ایران مؤکدا اتهام کمک نظامی به روسیه را رد می‌کند. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، در تماسی تلفنی با وزیر امور خارجه کرواسی گفته است: «ما قویا مخالف جنگ و تسلیح هر یک از طرفین جنگ بوده و هستیم و به مقامات اوکراین گفته‌ایم چنانچه سندی در خصوص استفاده از پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین وجود دارد، ارائه کنند».
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه هم ضمن تکذیب این ادعاها و مغرضانه و غلط‌دانستن آن ها گفته است: «جمهوری اسلامی ایران از ابتدای منازعه همواره ضمن مخالفت با ادامه جنگ، بر لزوم توقف درگیری و حل و فصل اختلافات از طریق مسالمت‌آمیز تاکید کرده و در این ارتباط دیدارها و تماس های متعددی از سوی وزیر امور خارجه کشورمان با همتایان روسی و اوکراینی انجام گرفته است». دیمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ ریاست‌جمهوری روسیه هم گفته که «در عملیات مان در اوکراین از تجهیزات روسی استفاده می کنیم که نام کشور روسیه بر آن ها حک شده است».
البته گفتنی است که موضع قاطع ایران درباره عدم حمایت نظامی از روسیه در جنگ با اوکراین و البته نبود سندی در دست غربی‌ها باعث شده تا برخی مقامات غربی هم در ادعای مذکور تردید وارد کنند. برای مثال گرچه ودانت پاتل، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، در یک کنفرانس خبری می‌گوید که «ما علنا افشا کردیم که روسیه از ایران پهپاد دریافت کرده و برنامه داشته که صدها نوع پهپاد ایرانی وارد کند» اما در ادامه خودش به نوعی از موضعش عقب می‌نشیند و در پاسخ به این سؤال که آیا آمریکا ارزیابی مستقلی دارد که تأیید کند حملات پهپادی روز دوشنبه به کی‌یف با پهپادهای ایرانی بوده است، بیان کرد: «من نمی‌توانم چیزی درباره این گزارش‌ها بگویم اما همان‌طور که اشاره کردم، ما از ماه ژوئیه در این باره هشدار داده بودیم و این فقط به خاطر به‌کارگیری آن ها نبود، بلکه موضوع در وهله اول، برنامه ایران برای فروش پهپاد به روسیه بود».
با جمع اظهارات و سخنان مقامات غربی‌ها می‌توان گفت تا اینجای کار سند متقنی در اختیار آن ها مبنی بر دخالت ایران در جنگ روسیه و اوکراین نیست و مقامات ایران هم موضع صریح جمهوری اسلامی مبنی بر عدم کمک نظامی به روسیه را اعلام کرده‌اند. با این اوصاف قدری عجیب به نظر می‌رسد که برخی نیروها در داخل موضعی خلاف سیاست رسمی اتخاذ کنند؛ مواضعی که در صورت تعدد احتمالی‌اش ممکن است دردسرساز شود.
البته نباید از نظر دور داشت که ایران و روسیه در قالب همکاری‌های نظامی خرید و فروش تسلیحات دفاعی را در دستور کار دارند؛ کمااینکه امیرعبداللهیان هم در گفت‌وگوی اخیرش با وزیر امور خارجه کرواسی گفته است که «ما سال‌هاست که با روسیه همکاری دفاعی داریم، اما از جنگ علیه اوکراین حمایت نکردیم و هیچ‌یک از تسلیحات ایرانی را در اختیار روسیه برای استفاده در جنگ علیه اوکراین قرار نداده‌ایم».
حسن بهشتی‌پور، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل سیاسی هم به نوعی همین سخن امیرعبداللهیان را تأیید می‌کند و می‌گوید: «وقتی قراردادهای نظامی متعدد بین کشورها منعقد می‌شود، دیگر گفته نمی‌شود این سلاح‌ها چه زمانی و در کجا استفاده شوند».
حسین کنعانی‌مقدم هم این موضوع را بیشتر باز می‌کند و می‌گوید «غربی‌ها مدعی هستند که ایران در جنگ روسیه و اوکراین به روسیه پهباد داده است. مسئله این است که ایران به روسیه پهباد فروخته است همان‌طور که بسیاری از کشورها متعاقب قراردادهای نظامی به یکدیگر تسلیحات جنگی می‌فروشند اما اینکه روسیه بر آن ها تسلیحاتی سوار کرده و در جنگ علیه اوکراین استفاده می‌کند به ایران ارتباطی ندارد».
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی در مجلس دهم هم در اظهاراتی درباره این موضوع بیان کرده است: «درخصوص ارسال پهپاد و دیگر تسلیحات ایرانی اتفاقا خود روسیه بخش عمده‌ای از این اخبار و ادعاها را مطرح کرد، نه ایران؛ کما اینکه هیچگاه مقامات رسمی در جمهوری اسلامی ایران ارسال این تجهیزات و تسلیحات را به روسیه برای به‌کارگیری در جنگ اوکراین تأیید نکردند، ولی روسیه از همان ابتدا عنوان کرده بود که ما محموله‌های پهپادی را از ایران خریداری کرده‌ایم و آن را در جنگ اوکراین به کار بسته‌ایم. حتی روس‌ها پا را فراتر گذاشتند و از نظر کیفی قدرت پهپادهای ایرانی را زیر سؤال بردند و عنوان داشتند که پهپادهای ایرانی کیفیت لازم و کارآیی مدنظر روسیه را در جنگ ندارد. یعنی در همین مسئله هم روسیه برخورد نامناسبی با ایران داشت».
از سخنان فلاحت‌پیشه هم می‌توان چنین برداشت که حتی اگر ایران پهپادی به روسیه فروخته باشد، نه در جریان جنگ اخیر و نه برای این جنگ بوده است. حالا در این بین به نظر می‌رسد تکیه بر تعجب یک مجری آلمانی از قدرت پهپادهای نظامی ایران چیزی جز به خطرانداختن منافع استراتژیک ایران در عرصه بین‌المللی ندارد؛ چه آنکه اکنون غربی‌ها تمام همت خود را به کار گرفته‌اند تا به انحاء مختلف فشار را بر ایران افزایش دهند؛ به ویژه آن که آن ها تصور می‌کنند می‌توانند با افزایش فشار بر ایران در مسیر مذاکرات هسته‌ای تغییراتی به وجود آورند؛ تغییراتی که بیش از گذشته منافع خودشان و نه ایران را تأمین کند.
216
