آتش بس دو ماهه در یمن که از آغاز سال جاری خورشیدی و درهشتمین سال شروع جنگ به مرحله اجرا درآمد پس از سه بار تمدید با امتناع دولت نجات ملی یمن به رهبری انصار الله برای تمدید مجدد مواجه شد وعلت آن نقض مکرر مفاد آتش بس از سوی ائتلاف سعودی و پذیرفته نشدن شروط و خواسته‌های انصارلله در دستیابی به درآمد‌های حاصل از فروش نفت و گاز مسروقه این کشور برای پرداخت حقوق کارمندان و تامین مایحتاج ضروری مردم این کشور اعلام شد.
اتمام حجت دولت نجات ملی یمن با ائتلاف متجاوز برای پایان دادن به سرقت منابع نفت وگاز این کشور
با پایان آتش بس انصار الله باردیگر در موقعیت آفندی قرار گرفته و از آزادی عمل بیشتر برای مقابله با غارت منابع نفت و گاز یمن برخوردار شده اند که بعد از جنگ اوکراین با مشارکت شرکت‌های غربی و همکاری دولت‌های متجاوز شدت گرفته است. بعداز آنکه ائتلاف متجاوز اماراتی و سعودی هشدار‌های قبلی دولت نجات ملی به رهبری انصار الله را دال بر پایان دادن به سرقت منابع این کشور نادیده گرفت دو پهپاد انتحاری در نزدیکی نفتکش کانادایی که سرگرم بارگیری نفت مسروقه یمن در بندرضبه بود منفجرشد و این پیام هشدار را به طرف‌های عربی و غربی ارسال کرد که هدف بعدی امکان دارد خود نفتکش‌های حامل نفت مسروقه باشند.
سرتیپ یحیی سریع با قرائت بیانیه‌ای در خصوص این عملیات گفت: برای بازداشتن یک کشتی نفتی که قصد غارت نفت خام را از طریق بندر الضبه در استان حضرموت داشت، یک حمله هشدار ساده انجام دادیم. این نفتکش تصمیم صادر شده توسط مقامات ذیصلاح مبنی بر ممنوعیت انتقال و صادرات مشتقات نفتی یمن را نقض کرده بود. این پیام هشدار برای جلوگیری از ادامه غارت ثروت‌های نفتی یمن و عدم تخصیص درآمد‌های آن برای پرداخت حقوق مردم و خدمت رسانی به آن‌ها بود. قبل از ارسال این پیام هشدار، ما مسئولان ذیربط نفتکش را مطلع کرده و قوانین جاری یمن و قوانین بین المللی را به آن‌ها متذکر شده بودیم. سخنگوی نیرو‌های مسلح یمن تصریح کرد: ما در برخورد با این نفتکش تدابیر احتیاطی را مراعات کردیم تا ایمنی و سلامت زیرساخت‌های یمن و همچنین امنیت کشتی و خدمه آن را حفظ کنیم. ما از انجام وظیفه خود برای ایجاد ممانعت در مقابل هر نفتکش که قصد غارت ثروت مردم یمن را دارد، لحظه‌ای درنگ نخواهیم کرد.
محمد القادری فرمانده نیرو‌های ساحلی انصارالله یمن نیز خاطرنشان کرد حمله به بندر «الضبه» در استان حضرموت، هشداری بود تا هیچ کشتی هوس غارت نفت و منابع یمن را نکند و این حمله، موفقیت‌آمیز بود. وی با بیان اینکه یمن به اهمیت ساخت نیروی دریایی و دفاع ساحلی واقف است، تصریح کرد، موقعیت یمن ایجاب می‌کند که «یک قدرت مهم باشد که با توجه به چشم طمع بیگانگان، از آب‌های منطقه‌ای خود حفاظت کند». این فرمانده یمنی با اشاره به اینکه افزایش قدرت نیروی دریایی این کشور در سال‌های جنگ، محاسبات ائتلاف سعودی-آمریکایی را به هم ریخته است، گفت: این نیرو می‌تواند کشتی‌های جنگی ائتلاف را هدف قرار دهد. القادری با تأکید بر اینکه سلاح یمن نقش مهمی در تغییر معادله نظامی داشته است، تصریح کرد: ائتلاف سعودی می‌داند که یمن سلاح و قدرت نظامی دارد که می‌تواند در دریای سرخ و باب المندب معادله بازدارندگی برقرار کند. این فرمانده یمنی حملات یمن به بندر الضبه را حامل پیام‌هایی دانست مبنی بر اینکه نفت و منابع حاکمیتی یمن، برای غارت ائتلاف نیست و صنعاء منابع نفتی و مراکز حساس اقتصادی کشو‌های ائتلاف را هدف قرار خواهد داد.
در پی این هشدار‌ها رسانه‌های عربی از تعطیل شدن بندر المکلا واقع در حضرموت و توقف کشتیرانی در آن همزمان با فعال شدن پدافند هوایی در این منطقه خبر دادند. به گفته منابع یمنی، دستپاچگی و هرج و مرج گسترده‌ای در این بندر به وقوع پیوسته و بعد از آن فعالیت در آن به طور کامل تعطیل شد. گفته می‌شود حضور هواپیمای بدون سرنشین همزمان با ورود یک نفتکش بزرگ متعلق به ائتلاف سعودی اماراتی به داخل این بندر صورت گرفت.
جنوبی‌ها انصار الله را بر عربستان ترجیح می‌دهند
باوجود اینکه امارات و عربستان و به طور مشخص محمد بن زاید و محمد بن سلمان تجاوز نظامی به یمن را با مشارکت هم شروع کردند، اما طی ۸ سال گذشته بار‌ها اختلاف و تضاد پیداکرده اند و نیرو‌ها و مزدوران تحت امر آن‌ها بار‌ها رودروی هم قرار گرفته‌اند. بعد از اینکه امارات برای در امان ماندن از حملات تلافی‌جویانه انصارلله حداقل در ظاهر عقب‌نشینی خود را از یمن اعلام کرد مسؤلیت جنگ تماما بر دوش عربستان افتاد و این کشور با خلع ید منصورهادی از قدرت اختیارات وی را به شورای ریاست جمهوری ۷ نفره واگذار کرد. در چنین شرایطی بقایای نیرو‌های امارات و نیرو‌های مزدور وابسته به آن‌ها در جنوب هیچ انگیزه‌ای برای دادن هزینه در پسا پایان آتش بس ندارند و در این راستا در ادامه پیشرو‌های نیرو‌های انصارلله به جنوب، نیرو‌های وابسته به امارات اعلام کرده اند که در برابر آن‌ها مقاومت نخواهند کرد و حتی برخی از آن‌ها آمادگی خود را برای پیوستن به نیرو‌های انصارلله اعلام کرده اند. تمایل برخی گروه‌های شورای انتقالی جنوب برای هم پیمانی با ارتش و انصارالله یمن پس از آن روی می‌دهد که در هفته‌های اخیر نیرو‌های دولت صنعاء پیشروی قابل توجهی در مناطق جنوبی یمن به خصوص شمال استان عدن داشته‌اند و شورای انتقالی بیم آن دارد که مناطق تحت کنترلشان به محاصره ارتش و کمیته‌های مردمی یمن در آید.
در این راستا «عبدالله الغیثی» از سران شورای انتقالی جنوب گفته است که ائتلاف سعودی تلاش دارد نظامیان این گروه را به جنگ در شمال یمن بفرستد و آن‌ها را در مناطق «یافع»، «الضالع»، «کرش» و «ابین» در برابر «حوثی‌ها» تنها بگذارد. نگرانی عمیق شورای انتقالی به عنوان بازوی امارات در یمن از خیانت ائتلاف سعودی به آن‌ها در شرایطی است که در هفته‌های اخیر برخی گروه‌ها در استان حضرموت، شبوه و المهره علیه شورای انتقالی فعال شده‌اند. ابراز تمایل شورای انتقالی جنوب برای هم‌پیمانی یا گفتگو با دولت نجات ملی در صنعاء پیش از این نیز سابقه داشته و «عیدالروس الزبیدی» رئیس این گروه جدایی‌طلب، چندین بار گفته است که برای حل مسأله جنوب، باید با «حوثی‌ها» به مذاکره نشست.
سایه جنگ سرد بایدن و بن سلمان بر تحولات یمن
یکی از تکیه گاه‌های عربستان در جنگ یمن، حمایت‌های همه جانبه نطامی، اطلاعاتی، امنیتی و سیاسی آمریکا بوده است و آتش‌بس چند ماهه نیز به کمک آمریکا اعمال شد و فضای تنفسی برای عربستان و نیرو‌های آن فراهم کرد. اکنون با بروز تنش مجدد در روابط دولت بایدن و محمد بن سلمان این احتمال وجود دارد که دولت بایدن به تلافی تلاش‌های بن سلمان برای به شکست کشاندن دموکرات‌ها در انتخابات میان دوره‌ای کنگره از طریق بالا نگه داشتن قیمت نفت و همچنین امتناع از واگذاری امتیازات اقتصادی به دولت بایدن در همایش سرمایه گذاری ریاض حداقل به صورت موقتی و تاکتیکی هم که شده باشد در حمایت‌های خود از عربستان تعدیل و بازنگری بکند.
در مجموع همچنانکه از قرائن و شواهد موجود برمی‌آید چالش‌های عربستان بعد از پایان آتش بس در یمن افزایش و گسترش یافته است و علاوه بر ایجاد محدودیت‌های جدی برای غارت منابع نفت و گاز مناطق اشغالی یمن بار دیگر خود تاسیسات نفتی عربستان نیز در معرض حملات تلافی جویانه دولت نجات ملی یمن قرار گرفته است.
احمد کاظم زاده
