سوریه حدود ۲ هزار و ۴۴۶ کیلومتر مرز زمینی و دریایی دارد که از این میان ۱۹۳ کیلومتر طول مرزهای دریایی و ۲ هزار و ۲۵۳ کیلومتر هم طول مرزهای زمینی آن است. از مجموع کل ۲ هزار و ۴۴۶ کیلومتر مرز زمینی و دریایی سوریه، کشورهای عراق، اردن، ترکیه و لبنان به ترتیب ۶۰۵، ۳۷۵، ۸۲۲ و ۳۰۷ کیلومتر مرز مشترک با سوریه دارند؛ مرز زمینی سوریه با جولان اشغالی هم حدود ۷۶ کیلومتر است.
مذاکرات مستقیم و بلاواسطه خواهد بود
اگر مذاکرات میان لبنان و رژیم صهیونیستی غیرمستقیم بود و به واسطه امریکا و سازمان ملل صورت گرفت (و اساسا لبنان نمیخواست این مذاکرات به محملی برای به شناسایی این رژیم تبدیل شود) و حتی قرار است مراسم امضای توافقنامه هم به صورت جداگانه و در در دو اتاق جداگانه با واسطه سازمان ملل و امریکا صورت گیرد، اما در مقابل مذاکرات میان لبنان و سوریه با توجه به روابط تاریخی دو کشوروهمچنین ترمیم آسیبهای ناشی ازپروژه بهارعربی مستقیم و بی واسطه خواهد بود. به نوشته روزنامه الاخبار عون و اسد تاکید کردند که مذاکرات لبنان و سوریه درباره پرونده ترسیم مرزها بدون میانجی انجام میشود و آنچه دو طرف بر سر آن توافق میکنند، به عنوان یک معاهده میان دو کشور مستند خواهد شد و به هیچ وجه مشابه آنچه در روند توافق با رژیم صهیونیستی اتفاق افتاد، نخواهد بود. همچنین به نوشته این روزنامه، پس از توافق عون و بشار اسد مقامات ذیربط در دو کشور شروع به تهیه مختصات و خطوط مناطق انحصاری اقتصادی برای دو طرف کردهاند. عون و اسد با تشکیل هیئتهای رسمی از وزارتخانهها و ادارات رسمی دو کشور و برگزاری جلساتی در بیروت و دمشق موافقت کردند؛ به ویژه اینکه موارد اختلافی میان بیروت و دمشق در پرونده ترسیم مرزهای دریایی غیر قابل حل نیست و فقط نیاز به بحث و بررسی فنی و حقوقی دارند.
نقش حزب الله تشویقی و تسهیل کننده خواهد بود
اگر در مذاکرات میان لبنان و رژیم صهیونیستی، حزب الله نقش اعمال فشار و زور را بر طرف اسرائیلی بازی کرد و به اصطلاح به مثابه چماق عمل کرد و به اذعان اغلب کارشناسان اگر اعمال چنین نقشی از سوی حزب الله و جنبش مقاومت نبود این رژیم هرگز زیربار ترسیم مرزهای دریایی خود نمیرفت چراکه اساسا اعتقادی به ترسیم مرز ندارد، اما درخصوص ترسیم مرزهای دریایی لبنان و سوریه نقش حزب الله تشویقی و تسهیل کننده خواهد بود و روابط خاص حزب الله و شخص سید حسن نصرالله با بشار اسد رئیس جمهوری سوریه و همچنین وزن و جایگاه ویژه حزب الله در داخل لبنان و معادلات سیاسی حاکم بر آن زمینه را برای یک چنین نقش آفرینی فراهم میکند. حزب الله در همان حالی که برای تقویت وحدت سیاسی در داخل لبنان تلاش میکند برای تقویت وحدت و همبستگی میان اضلاع محور مقاومت هم تلاش میکند و لبنان و سوریه دو ضلع مهم این محور هستند و حماس نیز بعد از حدود ۱۰ سال دوری با وساطت حزب الله و شخص سید حسن نصرالله با آغوش سوریه بازگشت.
روسیه میتواند نقش میانجی را بازی کند
درجریان مذاکرات لبنان و رژیم صهیونیستی، سازمان ملل و امریکا نقش میانجی را برعهده داشتند، اما درخصوص مذاکرات لبنان و سوریه قرار است این مذاکرات بدون میانجی باشد و اگر نیازی هم به میانجی باشد این نقش برعهده روسیه خواهد بود. به گزارش اسپوتنیک، الکساندر لاورنتیف نماینده ویژه رئیس جمهور روسیه در امور سوریه در سفر خود به لبنان گفت در ارتباط با مرزهای سوریه - لبنان، چنین درخواستی از طرف لبنان وجود دارد تا ما خدمات میانجی گری ارائه دهیم. طبیعتا ما سعی میکنیم که در این جهت اقدام نماییم. نماینده ویژه رئیس جمهور خاطر نشان کرد که روسیه همواره آماده کمک به لبنان است و همچنین به منافع سوریه نیزتوجه دارد.
چشم انداز
مذاکرات میان لبنان و اسرائیل در دوره ریاست جمهوری ترامپ در سال ۲۰۱۸ آغاز شد و تا رسیدن به نتیجه حدود ۴ سال وقت برد و یکی از دلایل آن متخاصم بودن روابط دو طرف است که مستلزم استفاده از میانجی در مذاکرات بود. علاوه بر این، رژیم صهیونیستی درراستای مطالبات حداکثری خود هیچ تمایلی برای انعطاف در مذاکرات نداشت و تا قبل از تحمیل معادله قانا در برابر کاریش از سوی حزب الله زیربارتوافق نمینرفت تا اینکه بحران انرژی ناشی از جنگ اوکراین هم کشورهای غربی را در شرایطی قرار داد که برای برخورداری از انرژی دریای مدیترانه درزمستان سخت، رژیم صهیونیستی را برای پذیرش این توافقنامه تحت فشار دهند. اما با توجه به اینکه مذاکرات لبنان و سوریه مستقیم و بلاواسطه خواهد بود و هیچ از دو طرف خواسته حداکثری ندارند و در گذشته نیز موارد اختلاف حاد ارضی بین دو طرف وجود نداشته است و در عین حال روسیه نیز آمادگی خود را برای ارائه امکانات فنی برای ترسیم مرزهای دریایی دو طرف اعلام کرده است لذا به نظر نمیرسد مذاکرات میان لبنان و سوریه برای ترسیم مرزهای دریایی خود طولانی باشد.
احمد کاظم زاده