به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، قرن‌ها است که مردمان خطه خراسان پشت به پشت و نسل در نسل با "زعفران" این گیاه لطیف، ظریف و معطر که طلای سرخش می‌نامند، خو گرفته‌اند و این گیاه جزیی از زندگی‌شان شده و معیشت تعداد زیادی از آنها با آن گره خورده است.
دشت‌های کویری این خطه در سرمای سحرگاهان پذیرای دست‌های پینه بسته مردان و زنانی است که در میان لطافت برگ‌های ظریف، معطر و خوش رنگ و لعاب زعفران همگونی عجیبی می‌یابد و گل‌های کوچک از روی ساقه‌های کوچک و ترد زعفران در دستان زبر و خشن آنان می‌لغزد و در میان انبوه گل‌های چیده شده، فرو می‌ریزد.
آری اینجا در دل کویر، پاییز که می‌آید و سرمای سوزناک‌اش که وزیدن می‌گیرد، همه لطافت بهار را با خود برای کویرنشینان به ارمغان می‌آورد و دشت‌های پوشیده از گل‌های زعفران حکم طلای سرخ برای مردمان این دیار دارد. مردمانی که طی قرن‌ها قدر این گوهر گرانبهای را دریافته و آن را حفظ کرده‌اند.
زعفرانی که با همه مزیت‌ها سال ها است گرفتار مشکلات عدیده‌ای از جمله نوسانات شدید قیمتی و عدم ثبات بازار تا حضور و تسلط دلال ها بر بازار آن شده و توسعه کشت در سایر استان‌های کشور و پیدایی رقبای جدید که هر روز از سوی کشورهای دیگر تقویت می‌شود بر مشکلات بهره‌برداران این محصول افزوده است.
از اواخر ماه مهر به مدت حدود یک ماه اگر به این شهرستان‌های خراسان جنوبی گذری داشته باشید، خواهید دید که مرد و زن، پیر و جوان و کوچک و بزرگ در زمینه جمع آوری محصول زعفران مشغول به فعالیت هستند و همزمان با اذان صبح، گل‌های زیبای بنفش در سطح مزارع شهرستان خودنمایی می‌کند و عطر دل انگیز آن در هر محله‌ای به مشام می‌رسد.
عده‌ای قبل از طلوع آفتاب تا غروب آفتاب در مزارع زعفران سطل به دست مشغول جمع آوری گل زعفران و عده‌ای هم در در سطح شهر و روستاهای منطقه مشغول خشک کردن و فراوری و برخی نیز مشغول خرید و فروش گل زعفران هستند.
نکته جالب این است که جمعیت قابل توجهی از اهالی این منطقه پس از برداشت گل زعفران و رفتن به خانه، شب‌ها در محافل خانوادگی نیز در کنار هم مشغول پاک‌کردن گل زعفران هستند.
این روزها، در خراسان جنوبی که قطب تولید طلای سرخ محسوب می‌شود، آمار اشتغال به واسطه فعالیت در این عرصه به شکل قابل توجهی بالا رفته است. اگر نگاهی به آمار و ارقام داشته باشیم شاهد هستیم که کشور ایران حدود 90 درصد از سطح زیرکشت محصول زعفران در جهان را به خود اختصاص داده است، اما در این میان، مشکلاتی نیز وجود دارد که در برخی مواقع کام زعفران کاران را تلخ می‌کند و به آن چیزی که یک سال برایش زحمت کشیده‌اند و حقشان است، نمی‌رسند.
یکی از زعفران کاران بیرجندی به خبرنگار ما گفت: 5 هکتار از زمین‌های کشاورزی را به کشت زعفران اختصاص داده‌ام که امسال حدود 3.5 تا 4 تن گل تاکنون برداشت کرده‌ام و این روند هنوز تا پایان برداشت این محصول ادامه دارد.
وی افزود: در راستای رفع مشکلات زعفران کاران اگر در شهرستان، سردخانه‌ای مخصوص نگهداری گل زعفران در نظر گرفته شود به نفع کشاورزان و تولیدکنندگان خواهد بود، زیرا در برخی از روزها کشاورزان به خاطر زیادی گُل و نبود نیروی کار، دچار ضرر و زیان بسیاری می‌شوند که اگر این مکان احداث شود بسیاری از مشکلات زعفران کاران در این زمینه برطرف خواهد شد.
این کشاورز بیرجندی بیان کرد: اگر خرید حمایتی نگین زعفران توسط دولت برای کنترل قیمت گل زعفران قبل از شروع برداشت این محصول صورت پذیرد بسیاری از مشکلات ما زعفران کاران برطرف خواهد شد.
یکی دیگر از کشاورزان خراسان جنوبی نیز به خبرنگار ما گفت: از مسئولان می‌خواهیم هر سال تا قبل از شروع برداشت زعفران به واحد‌های فرآوری و بسته‌بندی زعفران و فعالان عرصه تولید، خرید و صادرات این محصول، تسهیلات سرمایه در گردش پرداخت کنند و در زمینه برداشت گل در راستای افزایش کیفیت و مرغوبیت سرگل تولید شده به بهره‌برداران در طول سال آموزش‌های بیشتری ارائه دهند.
یکی از کارگران روزمرد که در زمینه برداشت گل زعفران همکاری دارد در گفت وگو با خبرنگار ما گفت: علاوه بر برداشت گل در طول روز، شب‌ها هم در حد توان در کنار خانواده گل پاک می‌کنیم و اگر چه زحمت این کار خیلی زیاد است و چشم را اذیت می‌کند، اما متأسفانه برای گل پاک کردن هزینه کمی را مشخص کرده‌اند که اگر دستمزد بیشتر شود با رغبت بیشتری برای تأمین مایحتاج زندگی این کار را انجام می‌دهیم.
وی ادامه داد: چند روزی است که برداشت زعفران در خراسان جنوبی آغاز شده و هنوز تعداد کمی زعفران از مزارع برداشت شده که سر و کله دلالان از روز گذشته پیدا شده و خواهان خرید گل زعفران با قیمت ناچیز هستند.
دیگر زعفران کار خراسان جنوبی نیز به خبرنگار ما گفت: غم ناچیز بودن زرشک برایمان کم بود که با آغاز برداشت زعفران، دغدغه قیمت‌‌های ناچیزی که از سوی دلالان عنوان می‌شود قوز بالای قوز شده و نگران تامین هزینه‌های اولیه برداشت محصول هستیم.
وی اظهار داشت: در حالی با کیفیت‌ترین زعفران جهان را تولید می‌کنیم که حرفی برای گفتن نداریم و گاهی محصولات دیگر استانها بیشتر در بازارها دیده می‌شود و این عادلانه نیست.
این کشاورز افزود: سال‌ها است در این حوزه فعال هستم و معتقدم عدم توجه شایسته به معرفی زعفران به کشورهای مختلف و یا حتی استان‌های مختلف، فصل الخطاب تمام مشکلات و کاستی‌های موجود است.
خشکسالی‌ها برداشت زعفران را کاهش داد
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی نیز در گفت وگو با خبرنگار تسنیم گفت: در چند سال اخیر تغییرات اقلیمی در استان باعث کاهش عملکرد برخی محصولات کشاورزی به‌ویژه زعفران شده به طوری که به دلیل خشکسالی و تغییرات اقلیمی پیش‌بینی می‌شود که برداشت زعفران در سال جاری نسبت به سال قبل 15 درصد کاهش داشته باشد.
مهدی جعفری اظهار داشت گرمای شدید هوا ناشی از تغییرات اقلیمی در فصل تابستان امسال باعث شد که پیاز زعفران دچار آسیب شود و گل‌زدایی اولیه اندام در زیر خاک به‌خوبی تشکیل نشود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: در سال آبی قبل کاهش بارندگی‌ها را در استان داشتیم که این خشکسالی‌های مستمر نیز بر کاهش برداشت زعفران تاثیرگذار است.
وی سطح زیرکشت زعفران در خراسان جنوبی را 18 هزار و 152 هکتار اعلام کرد و افزود: پیش‌بینی می‌شود از این سطح 30 تن زعفران برداشت شود که نسبت به سال قبل 15 درصد کاهش دارد.
جعفری خاطرنشان کرد: شهرستان قاینات با سطح زیرکشت پنج هزار و 260 هکتار، رتبه نخست برداشت زعفران را در این استان دارا است.
وی گفت: خراسان جنوبی رتبه نخست کیفیت زعفران در کشور و رتبه دوم تولید زعفران را بعد از خراسان رضوی دارد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی افزود: اغلب زعفران‌کاران این استان خرده‌مالک هستند یا مزارعی در سطح کوچک دارند به همین دلیل محصول خود را صبح زود برداشت می‌کنند که بر کیفیت محصول اثرگذار است.
وی تصریح کرد: از جمله دلایلی که سبب می‌شود زعفران خراسان جنوبی عطر و طعم بسیار خوبی داشته باشد، چیدن گل‌های آن هنگام صبح است و باعث شده عطر و طعم زعفران منطقه شهرت جهانی داشته باشد.
جعفری فرآوری و صادرات مناسب محصولات مزیت دار استان را نیازمند حمایت ملی دانست و افزود: در زمینه فرآوری این محصول هنوز عقب‌ماندگی‌های زیادی داریم.
وی با بیان اینکه استان رتبه دوم تولید زعفران و رتبه اول تولید زرشک و عناب را در کشور دارد از افزایش سطح کشت زعفران در خراسان جنوبی خبر داد.
انتهای پیام/254
