ترمز ABS از لغزش چرخ ها در هنگام ترمز جلوگیری می کند
ترمز ABS نوعی سیستم ایمنی در اتومبیل است که در کاهش سرعت خودرو نقش ایفا می کند. ترمز ABS را ترمز ضد قفل نیز می نامند.
در زمان های گذشته که از ترمز های معمولی در ساخت اکثر اتومبیل ها مورد استفاده قرار می گرفت، به دلیل لغزنده شدن چرخ ها در هنگام ترمز گیری تسلط خودرو از زیر نظر راننده خارج می شد؛لذا به شدت خطر آفرین بود.
گاهی نیز با ترمز گیری های ناگهانی احتمال قفل شدن چرخ های عقبی خودرو وجود داشت. بنابراین رانندگان برای جلوگیری از قفل شدن چرخ ها از روش ترمز گیری تناوبی استفاده می کردند.
با به کار گیری سیستم ترمز ABS امکان توقف سریع و بی خطر خودرو فراهم شد. درواقع ترمز ضد قفل با انتقال مقطعی فشار روغن ترمز به لنت ها از قفل شدن چرخ های اتومبیل در هنگام ترمز گیری ممانعت می کند.
سیستم ABS به صورت خودکار و الکترونیکی مورد ارزیابی قرار می گیرد. لازم به ذکر است در صورت اختلال در عملکرد سیستم یک لامپ هشدار دهنده با عنوان (ABS) بر روی صفحه نمایش ظاهر می شود.
ترمز ABS مانع از قفل شدن چرخ های عقب می شوند و به آنها ضدقفل می گویند
سیستم ضدقفل متشکل از شش بخش شیر های برقی، سنسور های سرعت، سوپاپ، کنترل کننده ها، آکومولاتور و تقسیم دینامیکی عقب می باشد.
در سیستم ترمز ABS لوله هایی با عنوان لوله ی ترمز قرار دارند. لوله های ترمز برای هر چرخ به صورت مجزا نصب شده اند و در داخل لوله ها سوپاپ قرار دارد.
سوپاپ ها فرمان عملکرد خود را از واحد کنترل هیدرولیکی یا (HCU) دریافت می کنند. واحد کنترل هیدورلیکی در شرایطی که احتمال لغزش چرخ ها وجود دارد، فرمان کنترل روغن را به سوپاپ ها تحمیل می کنند.
درواقع سوپاپ ها با قرار گیری در وضعیت الحاقی از سوی کنترل هیدرولیکی فشار روغن را ثابت نگه می دارند. لذا به این صورت روند ترمز گیری را تکمیل می کنند.
سوپاپ های داخل کانال ترمز سه نوع عملکرد نگهداری، اعمال و رها سازی فشار را بر عهده دارند.
راننده خودرو با فشار دادن پدال ترمز تاانتها سوپاپ را برای مسدود ساختن رابطه ی میان سیلندر اصلی و ترمز وادار می سازد، با بسته شدن سوپاپ های ورودی و خروجی روغن توسط کنترل کننده ی هیدرولیکی فرایند ترمز گیری به شکل عادی رخ می دهد و بدین جهت مانع تداخل فشار متضرر به ترمز می شود.
در شرایطی که کنترل کننده ی الکترونیکی احتمال وجود لغزش را تشخیص دهد، روند کنترل و دفع همزمان سوپاپ ها رخ می دهد. در طی این روند سوپاپ های خروجی باز می شوند و روغن هیدرولیکی به همراه فشار اضافی در قسمت ذخیره سازی کنترل کننده ی هیدرولیکی تجمع می یابد.
وضعیت رهاسازی به وضعیتی اطلاق می شود که کنترل کننده ی الکترونیکی احتمال وجود لغزش رابسیار ناچیز تشخیص دهد و با باز شدن سوپاپ فشار روغن از سیلندر اصلی به ترمز راه یابد. بدین جهت روغن هیدرولیکی ذخیره شده از پمپ اصلی به طرف چرخ هایی که به این فشار نیاز دارند، هدایت می شود.
سه عملکرد ذکر شده بدون هیچ تداخلی پیوسته رخ می دهند و سیستم ABS را کامل می سازند.
همانطور که بیان کردیم، سوپاپ فشار ترمز را کاهش می دهد. شیرهای برقی نیرویی که به وسیله ی سوپاپ ها کاهش یافته است را باز می گرداند. علاوه براین پمپ ها بخشی از واحد کنترل هیدرولیک هستند لذا در طول روند بازگرداندن نیروی ترمز، میزان روغن خروجی را تنظیم می سازند.
پمپ ها برای انجام فعالیت به نیروی الکترومغناطیسی نیاز دارند. این جریان الکترومغناطیسی به وسیله ی عبور برق از سیم در لوله های اطراف پمپ تامین می شود.
شیرهای برقی میزان روغن خروجی را تنظیم می سازند
سیستم ترمز برای آغاز فعالیت نیازمند دریافت اطلاعات از وضعیت چرخ ها و ترمز ها است. اطلاعات حاوی وضعیت چرخ اتومبیل از طریق سنسور سرعت به ترمز ارسال می شود.
به عبارتی حسگر سرعت حرکت و میزان دور چرخ ها را بررسی می کنند، سپس اطلاعات دریافتی را به واحد پردازش سیستم منتقل می سازند.
کامپیوتر سیستم ترمز، کنترل کننده است. وظیفه ی نظارت بر فرایند پمپ و سوپاپ بر عهده ی کنترل کننده است. نحوه عملکرد این قطعه با بررسی اطلاعات دریافتی شکل می گیرد.
کنترل کننده ی سیستم ترمز شامل دو بخش واحد کنترل الکترونیکی و هیدرولیکی می باشد.
در داخل محفظه موتور کنترل کننده ای هیدرولیکی قرار دارد که نیروی ترمز را به وسیله ی سوپاپ ها در هنگام فعال شدن ترمز سازماندهی می کند و وضعیت روغن را در مدار هیدرولیکی چرخ ها یه به عبارتی در لوله های ترمز کنترل می سازد. مخفف اصطلاح کنترل هیدرولیکی (HCU) می باشد.
درواقع اطلاعاتی که توسط حسگر ها به کنترل کننده ارسال می شود، توسط کنترل الکترونیکی پردازش می شود. کنترل کننده ی الکترونیکی فعالیت هایی از قبیل گزارش اختلال در سیستم، زمان کاهش سرعت چرخ ها، تنظیم وضعیت سوپاپ ترمز براساس وضعیت چرخ ها و تنظیم فشار روغن ترمز را بر عهده دارد. مخفف اصطلاح کنترل هیدرولیکی نیز(ECU) می باشد.
از آکومولاتور ها در سیستم های هیدرولیکی به منظور کاهش ارتعاش سیستم و برای ذخیره ی انرژی استفاده می شود. آکومولاتور روغن مازاد ترمز را ذخیره می کند و در مواقع مورد نیاز به کمک پمپ ها روغن را به سیلندر اصلی انتقال می دهد.
در ترمز های معمولی با فشار دادن پدال ترمز توسط راننده، لنت ها بر روی کاسه ترمز قرار می گیرند و چرخ اتومبیل به صورت ناگهانی توقف می کند. این توقف ناگهانی موجب فرسایش لاستیک تایر ، به هم خوردن تعادل راننده و انحراف مسیر اتومبیل می شود.
اما در ترمز های ضد قفل با فشردن پدال ترمز، جریان برق در پمپ روغن ترمز به صورت خودکار در هرچند ثانیه قطع و وصل می شود. درحقیقت این روند از لغزش اتومبیل و وزن گیری خودرو به سمت جلو ممانعت می کند.
ترمز های ABS از لحاظ واحد کنترل کننده، تعداد سوپاپ های موجود، نوع پردازنده و سنسور ها باهم متفاوت هستند. درواقع سیستم های ترمز به سه دسته ی چهار گانه، سه گانه و تک کاناله تقسیم می شوند.
به طور کلی بهترین و امن ترین ترمز ضد قفل، سیستم چهار گانه است. در سیستم چهارگانه هر چرخ سوپاپ و سنسور مورد نیاز خود را به صورت مجزا دارد و با بررسی سرعت هر چرخ به وسیله ی حسگر ها سرعت هر چرخ اتومبیل تنظیم می گردد.
ترمز های ABS از لحاظ واحد کنترل شامل سه نوع متفاوت می شوند
در سیستم سه کاناله، سنسور های چرخ جلو جدا از هم نصب شده اند. در صورتی که حسگر و سوپاپ های هر دو چرخ عقب در کنار هم فعالیت می کنند. درنتیجه سرعت چرخ های جلو را به صورت تفکیکی و چرخ های عقب را در کنار هم تنظیم می سازد. لذا در هنگام ترمز گیری احتمال قفل شدن چرخه های عقب وجود دارد.
از سیستم تک کاناله اغلب در اتومبیل های سنگین استفاده می کنند. سیستم تک کاناله متشکل از یک کانال، یک سوپاپ و سنسور است که بر روی اکسل عقب نصب شده است.
در سیستم های تک کاناله به دلیل وزن گیری خودرو به سمت جلو در هنگام ترمز گرفتن، تعادل وزن عقب بر هم می ریزد و احتمال قفل شدن چرخ های عقب خودرو چند برابر می شود.
قطعه ی کنترل کننده در سیستم ترمز، سنسور های سرعت را برای کاهش میزان سرعت مورد ارزیابی قرار می دهد.
میزان سرعت توقف چرخ ها در مقابل توقف اتومبیل حدود پنج برابر بیشتر است. در این شرایط کنترل کننده توسط سوپاپ ها فشار روغن ترمز بر لنت ها را آنی کاهش می دهد.
در طی این روند لنت از دیسک فاصله می گیرد و سرعت گردش چرخ ها مجددا افزایش می یابد. سیستم برای جلوگیری از بالا رفتن سرعت خودرو، فشار ترمز را بر لنت ها تحمیل می سازد تا بدین جهت از میزان سرعت گردش چرخ ها کم کند.
فرایند قطع و وصل شدن نیروی ترمز درهر 15 ثانیه یک مرتبه رخ می دهد.
بدین جهت در کسری از ثانیه با کارکرد سریع قطعات سیستم ترمز، از قفل شدن تایر های عقب و توقف ناگهانی اتومبیل جلوگیری می شود.
• افزایش تسلط و کنترل فرمان
• کاهش اصطحکاک لاستیک خودرو
• افزایش استقامت خودرو در جاده های لغزنده
سیستم ترمز فشار ترمز را بر لنت ها وارد می کند تا از سرعت چرخ ها کم کند
ترمز های ضد قفل در سطوح لغزنده صداهای ناگواری را مرتعش می کنند. صدای ارتعاش یافته در داخل کابین اتومبیل نفوذ می یابد و راننده این لرزش را زیر پدال ترمز به طور کامل حس می کند.
همانطور که بیان کردیم سیستم ترمز ضد قفل ایمنی خودرو را افزایش می دهد اما بااین حال رعایت مقررات رانندگی ملزم است.
کارشناسان با تحقیقات متعدد بر این باور رسیدند که گاهی رانندگان از نحوه استفاده ترمز ABS اطلاعات کافی ندارد. لذا از تکنیک ترمز پی در پی بهره می گیرند و در مواردی با لرزش پدال تمرکز خود را از دست می دهند. این عوامل به علت عدم آگاهی افراد از طریقه صحیح ترمز ضد قفل موجب بروز تصادف می شود.
گردآوری : بخش خودرو بیتوته
